Đề, đáp án thi HS GIỎI môn Ngữ Văn

PHÒNG GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
KỲ THI CHỌN HỌC SINH GIỎI LỚP 9 VÒNG HUYỆN
Năm học 2016 – 2017
Môn thi: Ngữ văn
Thời gian 150 phút ( không kể thời gian giao đề )

TÂN HIỆP







Câu 1. (3,0 điểm)
Tìm nghĩa gốc, nghĩa chuyển và phương thức chuyển nghĩa của các từ in đậm trong các câu thơ sau:
- Đề huề lưng túi gió trăng,
Sau chân theo một vài thằng con con.
(Nguyễn Du, Truyện Kiều)
- Buồn trong nội cỏ rầu rầu,
Chân mây mặt đất một màu xanh xanh.
(Nguyễn Du, Truyện Kiều)

Câu 2. (5,0 điểm)
Điều gì phải thì cố làm cho kì được, dù là điều phải nhỏ. Điều gì trái thì hết sức tránh, dù là điều trái nhỏ.
Trình bày suy nghĩ của em về lời dạy của Chủ tịch Hồ Chí Minh.
Câu 3. (12,0 điểm)
Có những điều mà chiến tranh không thể lấy đi.
Em hãy chỉ ra điều mà chiến tranh không thể lấy đi trong truyện ngắn Chiếc lược ngà của Nguyễn Quang Sáng.

……………………………..HẾT………………………….





















PHÒNG GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
KỲ THI CHỌN HỌC SINH GIỎI LỚP 9 VÒNG HUYỆN

TÂN HIỆP
Năm học 2016 – 2017


Môn thi: Ngữ Văn


ĐÁP ÁN ĐỀ CHÍNH THỨC


A. YÊU CẦU CHUNG
- Giám khảo cần đánh giá bài làm của học sinh một cách tổng thể ở từng câu và cả bài nhằm đánh giá bài làm của học sinh trên cả hai phương diện: kiến thức và kỹ năng.
- Hướng dẫn chấm chỉ nêu những ý chính và các thang điểm cơ bản, trên cơ sở đó, giám khảo có thể định ra các ý chi tiết và các thang điểm cụ thể hơn.
- Nếu thí sinh làm bài theo cách riêng nhưng đáp ứng được yêu cầu cơ bản, hợp lý, có sức thuyết phục, giám khảo căn cứ vào thực tế bài làm để đánh giá, cho điểm một cách chính xác, khoa học, khách quan.
- Điểm toàn bài là 20,0

B. YÊU CẦU CỤ THỂ


Câu
Hướng dẫn chấm
Thang điểm

1

Nghĩa gốc, nghĩa chuyển và phương thức chuyển nghĩa (3đ)
- Từ chân trong hai câu thơ Đề huề lưng núi gió trăng - Sau chân theo một vài thằng con con: được dùng theo nghĩa gốc là cái chân, bộ phận dưới cùng của cơ thể con người hay động vật, dùng để đi đứng.
- Từ chân trong hai câu - Buồn trong nội cỏ rầu rầu - Chân mây mặt đất một màu xanh xanh: được dùng theo nghĩa chuyển có nghĩa là phần dưới cùng của một số vật tiếp giáp, bám chặt vào mặt nền (VD: chân núi, chân tường, chân mây...)
- Được dùng theo phương thức chuyển nghĩa ẩn dụ.
1



1



1


2
a. MB: (0.5đ)
Bác Hồ luôn luôn ân cần chỉ bảo, dạy dỗ thanh thiếu niên từ những điều lớn đến những điều nhỏ.
b. TB: (4đ)
*Giải thích (1đ)
- Điều phải là những điều đúng, điều tốt, hợp với lẽ phải, hợp với qui luật, chuẩn mực xã hội, có ích lợi cho bản thân, gia đình, xã hội, Tổ quốc và nhân loại. Điều phải nhỏ là những điều đúng, điều tốt,... đem lại lợi ích không đáng kể mà nhiều khi con người thường không để ý, quan tâm.
- Điều trái là những điều sai trái, đi ngược lại với quy luật, chuẩn mực xã hội và gây ra hậu quả xấu cho bản thân, gia đình, xã hội, Tổ quốc, nhân loại. Điều trái nhỏ là những điều sai trái tưởng như không đáng kể, không đáng quan tâm trong đời sống xã hội và con người nhưng lại có tác hại khôn lường.
Ý chung: Câu nói đề cập đến thái độ của con người trước những điều đúng, sai, phải, trái, tốt, xấu trong cuộc sống. Đối với điều phải, dù nhỏ, ta cũng phải cố làm cho kì được, tuyệt đối không được coi thường những điều nhỏ. Đối với điều trái, dù nhỏ, cũng phải hết sức tránh và tuyệt đối không được làm.
*Bình luận: (1đ)
- Đối với điều phải, ta phải cố làm cho được, vì việc làm phản ánh đạo đức con người. Khi ta làm những việc phải, dù nhỏ nhất cũng thể hiện lương tâm, ý thức trách nhiệm, sự cố gắng, nỗ lực bền bỉ không