Đề - đáp án Ngữ văn thi tuyển vào lớp 10 –nămhọc2012-2013 của SGD Tây Ninh

SỞ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO TÂY NINH

KỲ THI TUYỂN SINH LỚP 10 NĂM HỌC 2012 - 2013

Ngày thi: 02 tháng 7 năm 2012
Môn thi: NGỮ VĂN (Không chuyên)
Thời gian: 120 phút (Không kể thời gian giao đề)
----------------------------------------------------------------------------------------------------------
(Đề thi có 1trang, thí sinh không phải chép đề vào giấy thi)

ĐỀ CHÍNH THỨC
Câu 1: (1điểm)
Tìm các từ trái nghĩa trong các câu sau đây:
- Bán anh em xa, mua láng giềng gần.
- Giàu mà bất nhân không bằng nghèo mà có nghĩa.

Câu 2: (1điểm)
“Bà già đi chợ Cầu Đông,
Xem một quẻ bói lấy chồng lợi chăng,
Thầy bói gieo quẻ, nói rằng:
“Lợi thì có lợi, nhưng răng không còn”
(Ca dao)
Giải thích nghĩa của từ “lợi” trong câu thứ hai và từ “lợi” trong câu thứ tư của bài ca dao? Đây là hiện tượng gì?

Câu 3: (1điểm)
Biểu hiện của cảm hứng nhân đạo của Nguyễn Du trong đoạn trích “Chị em Thúy Kiều” (trích Truyện Kiều) là gì?

Câu 4: (2điểm)
Viết bài văn ngắn (khoảng từ 20 đến 30 dòng) trình bày suy nghĩ của em về hiện tượng xả rác bừa bãi.

Câu 5: (5điểm)
Chọn 1 trong 2 đề sau :
5a). Phân tích hình ảnh ánh trăng trong bài thơ “Ánh trăng” của Nguyễn Duy.
5b). Phân tích hình tượng nhân vật anh thanh niên trong đoạn trích tác phẩm “Lặng lẽ Sa Pa” của Nguyễn Thành Long.

---------------- Hết -----------------
Thí sinh không được sử dụng tài liệu. Giám thị không giải thích gì thêm.

Họ và tên thí sinh:.....................................................................Số báo danh......................... Chữ ký giám thị:..............................................Chữ ký giám thị 2:..........................................



Gợi ý cách giải
Câu 1:Từ trái nghĩa:
-Bán anh em xa, mua láng giềng gần.
-Giàu mà bất nhân không bằng nghèo mà có nghĩa.
(+Bán – mua; xa – gần;
+Giàu – nghèo; không – có)
Câu 2: “Bà già đi chợ Cầu Đông,
Xem một quẻ bói lấy chồng lợi chăng,
Thầy bói gieo quẻ, nói rằng:
“Lợi thì có lợi, nhưng răng không còn”
(Ca dao)
-Từ “lợi” ở câu thứ 2: ích lợi, thuận lợi,..
-Từ “lợi” ở câu thứ 4: phần bao quanh chân răng (nướu răng).
(Đây là hiện tượng đồng âm.
Câu 3: Biểu hiện cảm hứng nhân đạo của Nguyễn Du trong đoạn trích “Chị em Thúy Kiều” (trích “Truyện Kiều”) là sự trân trọng, ngợi ca; niềm yêu thương, lo lắng cho số phận của Kiều và gợi lên dự cảm về một kiếp đời tài hoa bạc mệnh.
Câu 4: Viết bài văn ngắn (khoảng từ 20 đến 30 dòng) trình bày suy nghĩ của em về hiện tượng xả rác bừa bãi.
Tham khảo phần gợi ý:
Viết đoạn văn ngắn theo yêu cầu của đề, bao gồm các nội dung sau:
*.Mở đoạn: Giới thiệu hiện tượng xả rác bừa bãi.
*.Thân đoạn:
-Nêu ra các biểu hiện: Kể ngắn gọn một vài hiện tượng tiêu biểu.
-Chỉ ra nguyên nhân: Do ý thức kém, thói quen, kỷ luật chưa nghiêm, do tuyên truyền, giáo dục chưa tốt.
-Tác hại: Ảnh hưởng đến sức khỏe, đến môi trường, hình thành thói quen xấu.
-Cách khắc phục:
Tuyên truyền, giáo dục.
Đề ra cách thực hiện nghiêm túc và các biện pháp kỷ luật.
Mỗi người tự ý thức về mình.
*.Kết đoạn: Nêu ý nghĩa của việc khắc phục hiện tượng hoặc kêu gọi chấm dứt hiện tượng.
Câu 5: Dàn bài gợi ý
*Đề a:
I.MB:
-Nguyễn Duy là gương mặt thơ tiêu biểu của thế hệ thơ trẻ trong những năm chống Mĩ. Ông rất nổi tiếng với những bài thơ ngợi ca cuộc sống, con người Việt Nam trong những năm chiến tranh ác liệt (Tre Việt Nam, Hơi ấm ổ rơm…).
-“Ánh trăng” là bài thơ viết trong thời bình, là cái “giật mình” nhắc nhở đầy ý nghĩa, gợi suy nghĩ sâu xa trong lòng người đọc về cách sống sao cho trọn vẹn, thủy chung.
II.TB:
1.Hoàn cảnh sáng tác:
-Bài thơ được viết năm 1978 (sau ngày giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước khoảng ba năm) tại thành phố Hồ Chí Minh. Chiến tranh đã trôi qua, không ít