Đề ĐA HSG 2011_2012 Quảng Nam

SỞ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
QUẢNG NÀM

KÌ THI CHỌN HỌC SINH GIỎI TỈNH
MÔN : NGỮ VĂN 9
Năm học : 2011 – 2012


HƯỚNG DẪN CHẤM ĐỀ CHÍNH THỨC
MÔN : NGỮ VĂN 9
Câu 1: ( 3 điểm)
Xác định và nêu ngắn gọn tác dụng của các biện pháp tu từ:
- Phép nhân hóa: làm cho các yếu tố thiên nhiên trở nên có sinh khí, có tâm hồn. (0,25đ)
- Phép so sánh: làm cho chi tiết, hình ảnh ( những hạt mưa) trở nên cụ thể, gợi cảm. (0,25đ)
* Lưu ý:
- Nếu học sinh chỉ nêu tên 02 biện pháp tu từ mà không nêu tác dụng thì được nửa số điểm.
- Chỉ nêu tên 01 biện pháp tu từ mà không nêu tác dụng thì không cho điểm.
b. Chỉ rõ tính liên kết của đoạn văn:
* Liên kết nội dung:
- Các câu phục vụ chủ đề chung của đoạn là: miêu tả mưa mùa xuân và sự hồi sinh của đất trời (0,25đ)
- Các câu được sắp xếp theo trình tự hợp lý (0,25đ)
* Liên kết hình thức:
- Phép lặp (0,25đ): mưa mùa xuân, mưa, mặt đất. (0,25đ)
- Phép đồng nghĩa, liên tưởng (0,25đ): mưa, hạt mưa, giọt mưa; mặt đất, đất trời; cây cỏ, cây, nhánh lá, mầm non, hoa thơm trái ngọt (0,25đ)
- Phép thế (0,25đ) : cây cỏ - chúng (0,25đ)
- Phép nối (0,25đ): và (0,25đ)
Câu 2: (2 điểm)
Học sinh nêu cảm nhận về hai câu thơ cần đạt được các ý sau:
- Mặt trời ở đây là một hình ảnh rất sáng tạo, giàu ý nghĩa thẩm mĩ, thể hiện một liên tưởng đẹp: “mặt trời của bắp” là mặt trời của thiên nhiên vĩnh hằng, đem ánh sáng và sự sống cho muôn loài, đem lại sự tốt tươi cho ngô lúa, sắn, khoai… (0,5đ)
- Từ mặt trời của vũ trụ, nhà thơ liên tưởng đến “mặt trời của mẹ”, đó là em Cu Tai. Em là nguồn sống, nguồn hạnh phúc, niềm tự hào của mẹ. (0,5đ)
- Ca ngợi lòng mẹ, tình yêu thương tha thiết của mẹ dành cho con. Đứa con chính là mặt trời trong lòng mỗi người mẹ, một hình ảnh ẩn dụ sáng tạo làm rung động lòng người (0,5đ). Thế mới thấy tình mẫu tử vô cùng thiêng liêng, bất diệt. (0,5đ).
Câu 3: (5 điểm)
I.Yêu cầu về kỹ năng:
- Biết viết một bài văn nghị luận xã hội kết hợp nhiều thao tác lập luận: giải thích, chứng minh, phân tích, tổng hợp.
- Nêu được những ý kiến của cá nhân về vấn đề đặt ra trong đề bài.
- Bài viết có bố cục đầy đủ, luận điểm, luận cứ rõ ràng, chặt chẽ, dùng từ, đặt câu đúng, diễn đạt trong sáng và có sức thuyết phục.
2. Yêu cầu về kiến thức:
- Thí sinh được tự do nêu lên những ý kiến của mình, triển khai luận điểm theo nhiều cách khác nhau, miễn là phù hợp. Sau đây là một số ý mang tính chất định hướng:
* Giải thích vấn đề:
- Khi ta nhìn về phía mặt trời, bóng tối sẽ khuất sau lưng ta. Mượn hiện tượng đó, Walt Whitman muốn thể hiện ý tưởng mang tính triết lý:
+ Mặt trời: tượng trưng cho sự sống, vẻ đẹp rực rỡ, những điều tích cực, tốt đẹp. Còn bóng tối được hiểu là những gì u ám, ảm đạm, khó khăn, thất bại…
+ Nhìn về phía mặt trời là nhìn về ánh sáng của sự sống, sức sống, vẻ đẹp rực rỡ, nhìn và hướng đến niềm tin, những điều tốt đẹp, tích cực… Khi ta nhìn về phía ấy, chắc chắn bóng tối, khó khăn …sẽ khuất lại sau lưng ta.
* Suy nghĩ về vấn đề:
- Quan niệm của Whitman là lời khuyên về việc cần thiết phải có một thái độ sống tích cực, lạc quan, tin tưởng trong cuộc đời. Khi hướng đến những điều tốt đẹp và tích cực, bản thân con người có thêm động lực, niềm vui, niềm tin, sức mạnh để hoàn thành công việc, ý nguyện. Những suy nghĩ ảm đạm, tiêu cực thậm chí cả sự thất bại sẽ bị đẩy lùi, nó không còn trở thành một thế lực cản trở ta trên con đường tiến lên phía trước.
- Hướng về điều tốt đẹp, tích cực không đồng nghĩa với nhìn mọi vấn đề một