Đề cương Ngữ văn lớp 7 học kì I

ĐỀ CƯƠNG VĂN BẢN LỚP 7 HỌC KỲ I


Tên bài

Nghệ thuật

Ý nghĩa

Nam quốc sơn hà
- Sử dụng thể thơ tứ tuyệt, ngắn gọn, xúc tích để tuyên bố nền độc lập của đất nước.
- Dồn nén cảm xúc trong hình thức thiêng về nghị luận trình bày ý kiến.
- Lựa chọn ngôn ngữ góp phần thể hiện dọng thơ dõng dạc, hùng hồn, đanh thép.
- Bài thơ thể hiện niềm tin chính nghĩa vào sức mạnh của dân tộc ta.
- Bài thơ có thể xem như là 1 bản tuyên ngôn độc lập đầu tiên của nước ta.


Bạn đến chơi nhà
- Sáng tạo nên tình huống khó xử khi bạn đến chơi nhà & cuối cùng òa ra niềm vui đồng cảm.
- Lập ý bất ngờ.
- Vận dụng ngôn ngữ thể thơ điêu luyện.
- Bài thơ thể hiện quan niệm về 1 tình bạn, tình bạn đó vẫn còn có ý nghĩa & giá trị lớn trong cuộc sống hôm nay.

Qua Đèo Ngang
- Bút pháp tả cảnh ngụ tình.
- Sử dụng thể thơ Thất ngôn bát cú Đường luật điêu luyện.
- Sáng tạo trong việc sử dụng từ láy, từ đồng âm khác nghĩa gợi hình, gợi cảm.

- Bài thơ thể hiện tâm trạng trầm lặng, nỗi cô đơn, niềm hoài cổ của nhà thơ trước cảnh vật Đèo Ngang.


Bánh trôi nước
- Vận dụng điêu luyện quy tắc của thơ Đường.
- Ngôn ngữ bình dị, gần gũi với lời ăn tiếng nói hằng ngày.
- Sử dụng thành ngữ, môtíp “Thân em”.
- Sáng tạo trong việc sử dụng hình ảnh nhiều tầng nghĩa.
- “Bánh trôi nước” là bài thơ thể hiện cảm hứng nhân đạo trong văn học viết Việt Nam thời phong kiến. Ngợi ca vẻ đẹp, phẩm chất của người phụ nữ. Đồng thời thể hiện lòng cảm thương sâu sắc đối với thân phận chìm nổi của họ.

Tiếng gà trưa.
- Sử dụng điệp từ hiệu quả “Tiếng gà trưa”, có tác dụng nối mạch cảm xúc, gợi nhắc kỉ niệm lần lượt hiện về.
- Thể thơ 5 tiếng phù hợp cho việc vừa kể chuyện, vừa bộc lộ tâm tình.
- Những kỉ niệm về bà tràn ngập yêu thương làm cho người chiến sĩ thêm vững bước ra trận.

Rằm tháng giêng.
- Bài thơ viết bằng chữ Hán theo thể thơ thất ngôn tứ tuyệt, bản dịch của Xuân Thủy viết theo thể thơ Lục bát.
- Sử dụng điệp từ có hiệu quả.
- Bài thơ toát lên tâm hồn của người chiến sĩ Hồ Chí Minh trước vẻ đẹp thiên nhiên Việt – Bắc ở giai đoạn đầu cuộc kháng chiến chống Pháp còn nhiều gian khổ.

Cảnh khuya.
- Thể thơ thất ngôn tứ tuyệt Đường luật có sử dụng nhiều hình ảnh thơ lung linh, kì ảo.
- Sử dụng phép tu từ, so sánh, điệp từ.
- Sáng tạo về nhịp điệu ở câu 1 & câu 4.

- Bài thơ thể hiện đặc điểm nổi bật của thơ Hồ Chí Minh: Sự gắn bó, hòa hợp giữa thiên nhiên và con người.

Một thứ quà của lúa non: cốm.
- Lời văn trang trọng, tinh tế, đầy cảm xúc, giàu chất thơ.
- Chọn lọc chi tiết gợi lên nhiều liên tưởng, kỉ niệm.
- Sáng tạo trong lời văn kể & tả chậm rãi & ngẫm nghĩ.
- Bài thơ là sự thể hiện thành công những cảm giác lắng đọng, tinh tế mà sâu sắc của Thạch Lam về văn hóa & lối sống của người Hà Nội.