Đề cương ngữ văn 8 HK I(2012-2013)

ĐỀ CƯƠNG ÔN TẬP NGỮ VĂN 8 –HỌC KỲ I (2012-2013)
PHẦN VĂN:

TRUYỆN KÍ VIỆT NAM : I.Những điều lưu ý về từng văn bản :

Văn bản
Tác giả
T.Loại-PTBĐ
Nghệ thuật
Nội dung

1.Tôi đi học (In trong”Quê mẹ”-1941)
Thanh Tịnh (1911-1988)-Trần Văn Ninh-Gia Lạc –Huế .Văn đằm thắm, trong sáng .
Truyện ngắn.
Tự sự (kết hợp miêu tả, biểu cảm)
-Viết theo dòng hồi tưởng, cảm nghĩ chân thực .
-Kết hợp hài hoà giữa kể, tả, bộc lộ cảm xúc .
-Hình ảnh so sánh gợi cảm .
Kỉ niệm trong sáng của buổi tựu trường đầu tiên của tuổi học trò với những rung động tinh tế .

2.Trong lòng mẹ (Trích “Những ngày thơ ấu”-1938, 1940)
Nguyên Hồng (1918-1982)-Nguyễn nguyên Hồng –Nam Định.
Văn giàu chất trữ tình .

Hồi kí .
Tự sự xen trữ tình .
*Giàu chất trữ tình :
-Tình huống và nội dung câu chuyện .
-Dòng cảm xúc phong phú của Hồng .
-Kể kết hợp cảm xúc cùng với hình ảnh so sánh gợi cảm, lời văn say mê .
Những cay đắng tủi cực cùng tình yêu thương cháy bỏng của nhà văn thời thơ ấu đối với người mẹ bất hạnh .

3.Tức nước vỡ bờ (Trích “Tắt đèn”-1939 )
Ngô Tất Tố (1893-1954)-Từ Sơn- Bắc Ninh-Đông Anh-Hà Nội .Nhà văn HTPP xuất sắc;Nhà báo tiến bộ; Một dich giả uyên bác .

Tiểu thuyết .
Tự sự .
-Khắc hoạ tính cách nhân vật rõ nét .
-Miêu tả linh động ,sống động .
-Ngôn ngữ kể chuyện của tác giả, ngôn ngữ đối thoại của nhân vật đặc sắc .
-Vạch trần bộ mặt tàn ác, bất nhân của xã hội thực dân PK đương thời .
-Vẻ đẹp tâm hồn của người phụ nữ nông dân vừa giàu tình yêu thương vừa có sức sống tiềm tàng mạnh mẽ .

4.Lão Hạc
(1943)
Nam Cao –Trần Hữu Tri (1915-1951)-Lí Nhân- Hà Nam .Văn kết hợp chất hiện thực với trữ tình .
Truyện ngắn .
Tự sự xen trữ tình .
-Kể chuyện tự nhiên, sinh động, giàu chất triết lí .
-Bút pháp khắc hoạ nhân vật tài tình .
-Ngôn ngữ sinh động, hấp dẫn, ấn tượng, giàu tính tạo hình , gợi cảm .
-Số phận đau thương của người nông dân trong xã hội cũ và phẩm chất cao quí tiềm tàng của họ .
-Tấm lòng yêu thương trân trọng của tác giả đối với người nông dân .


II.Phân tích các chi tiết đặc sắc :
1.”Tôi đi học “- Tâm trạng của “tôi” theo trình tự thời gian :
-Khi cùng mẹ đến trường : Thấy con đường, cảnh vật đều lạ, vì có sự thay đổi lớn : hôm nay tôi đi học .
Cảm thấy mình trang trọng và đứng đắn .
-Khi đứng trước sân trường : Lo sợ vẫn vơ, bỡ ngỡ như con chim non đứng trên bờ tổ giữa sân trường
đông người .
-Khi nghe ông Đốc gọi tên : Lúng túng, tim như ngừng đập, quên cả mẹ đứng ở sau lưng; lo lắng khi rời
tay mẹ .
-Khi bước vào lớp học : Ngỡ ngàng nhưng tự tin với cảm giác vừa xa lạ lại vừa thân thuộc, gần gũi, thấy mọi vật lạ và hay hay , với sự quyến luyến tự nhiên bất ngờ .
=> Đó là tâm trạng hồi hộp, cảm giác lạ lùng khi lần đầu tiên đi học .
2.Trong lòng mẹ :
a/ Nhân vật bà cô :
-Trong cuộc thoại bà cô luôn cười hỏi với giọng nói và cái cười rất kịch (Hông ! mày có muốn . . . không ?)
Giọng vẫn ngọt, hai con mắt nhìn chằm chặp (mẹ mày phát tài, ngân dài hai tiếng em bé ); Tươi cười kể chuyện rách rưới nghèo khổ (bán bóng đèn, rách rưới,xanh bủng, gầy rạc) của mẹ Hồng với một sự vô cảm khến cho Hồng phải đau đớn . Cuối cùng đổi giọng làm ra vẻ ngậm ngùi, thương xót, thân mật, giả dối .
-Đó là một người lạnh lùng, độc ác, thâm hiểm, ích kỉ, tâm địa hẹp, rắp tâm tanh bẩn, chia cắt tình mẫu tử của mẹ con Hồng .Bà tiêu biểu cho định kiến cổ hủ phi nhân đạo trong xã hội đương thời
b/ Tình yêu thương mẹ của bé Hồng :
- Được thể hiện qua những ý nghĩ , cảm xúc khi trả lời người cô :
+Khi nghe bà cô hỏi, Hồng