Đề cương KT 1 tiết văn bản HKII

ÔN TẬP KIỂM TRA 1 TIẾT HKII NGỮ VĂN 9 (2013-2014)

Bài 1: BẾN QUÊ
I. GIỚI THIỆU CHUNG:
Tác giả:
Nguyễn Minh Châu (1930-1989) là cây bút văn xuôi tiêu biểu của nền văn học thời kháng chiến chống Mĩ.
Tác phẩm:
“Bến quê” in trong tập truyện cùng tên, văn bản sách giáo khoa lượt bỏ một đoạn ở phần đầu.
II. ĐỌC – HIỂU VĂN BẢN:
Tóm tắt:
Anh Nhĩ từng được đi khắp nơi trên trái đất, cuối đời căn bệnh hiểm nghèo buộc chặt anh vào giường bệnh, đến nỗi không thể tự mình dịch chuyển lấy vài mươi phân trên chiếc giường hẹp kê sát bên cửa sổ. Nhưng chính lúc này, Nhĩ phát hiện ra bãi bồi bên kia sông của quê hương mình thật đẹp, thật quyến rũ. Và cũng lúc này đây, anh mới cảm nhận hết nỗi vất vả, sự tần tảo, tình yêu và đức hy sinh thầm lặng của vợ mình – chị Liên. Nhĩ vô cùng khao khát được đặt chân một lần lên bãi bồi bên kia sông Hồng. Anh nhờ đứa con trai đi sang bên ấy một lần. Đứa con không hiểu ý bố nên nhận lời một cách miễn cưỡng. Trên đường đi, Tuấn sa vào đám chơi phá cờ thế trên hè phố và đã lỡ chuyến đò ngang duy nhất trong ngày. Từ việc này, Nhĩ chiêm nghiệm ra được cái quy luật phổ biến của đời người “con người ta trên đường đời thật khó tránh được cái điều vòng vèo hoặc chùng chình”. Cuối truyện, khi thấy con đò ngang chạm mũi vào bờ bên này, Nhĩ thu hết tàn lực cuối cùng của mình để đu người ra ngoài cửa sổ, giơ cánh tay gầy guộc ra khoát khoát, y như ra hiệu khẩn thiết cho một người nào đó.
Phân tích:
Tình huống truyện và hoàn cảnh của Nhĩ:
Bệnh liệt giường và đang sống trong những ngày cuối cùng, mọi sinh hoạt đều phải nhờ vào người khác.
Cảm xúc, suy nghĩ và tâm trạng của Nhĩ về vẻ đẹp của thiên nhiên và gia đình:
Vẻ đẹp của thiên nhiên:
+ Hoa bằng lăng cuối mùa thu thưa thớt nhưng đậm sắc.
+ Thời tiết mùa thu đem đến cho sông Hồng một màu đỏ nhạt, sông như rộng thêm ra, vòm trời như cao hơn.
+ Nhĩ phát hiện được vẻ đẹp trong cái nét tiêu sơ của bãi bồi bên sông.
( Qua đó, tác giả muốn nhắc nhở mọi người phải biết gắn bó, trân trọng vẻ đẹp của bình dị của quê hương.
Vẻ đẹp của gia đình:
+ Liên mặc tấm áo vá, Nhĩ nhận ra tình yêu thương, sự hi sinh thầm lặng của vợ.
( Anh nhận ra rằng gia đình là nơi nương tựa, là tình thương, là hạnh phúc.
Cảm xúc, tâm trạng và những chiêm nghiệm của Nhĩ về cuộc đời con người:
Sai đứa con sang bên kia sông nhưng nó sa vào đám phá cờ thế, anh rút ra một điều: Đời khó tránh khỏi những điều vòng vèo, chùng chình.
Ở cuối truyện, Nhĩ giơ cánh tay gầy guộc ra khoát khoát có ý nghĩa để thất tĩnh mỗi người phải biết hướng tới giá trị đích thực vốn rất giản đị, gần gũi, bền vững.
III. TỔNG KẾT:
Nghệ thuật:
Lựa chọn ngôi kể thứ ba.
Sáng tạo tình huống truyện nghịch lí.
Xây dựng hình ảnh mang ý nghĩa biểu tượng: Gia đình, quê hương, bãi bồi, hoa bằng lăng cuối mùa, đất lỡ, cái khoát khoát,…
Nội dung:
Cuộc sống số phận con người chứa đầy những cái bất thường, nghịch lí vượt ra những dự đoán, toan tính của chúng ta.
Trên đường đời khó tránh khỏi những điều vòng vèo, chùng chình.
Truyện thức tỉnh chúng ta phải trân trọng cuộc sống gia đình và vẻ đẹp bình dị của quê hương.


Bài 2: NHỮNG NGÔI SAO XA XÔI
I. GIỚI THIỆU CHUNG:
Tác giả:
Lê Minh Khuê sinh năm 1949, là cây bút chuyên viết truyện ngắn.
Tác phẩm:
Truyện “Những ngôi sao xa xôi” viết 1971 thời kháng chiến chống Mĩ.
II. ĐỌC – HIỂU VĂN BẢN:
Tóm tắt:
Ba nữ thanh niên xung phong làm thành một tổ trinh sát mặt đường tại một trọng điểm trên tuyến đường Trường Sơn. Họ gồm có hai cô gái trẻ là Phương Định và Nho, còn tổ trưởng là chị Thao hơi lớn tuổi. Nhiệm vụ của họ là quan sát địch ném bom, đo khối lượng đất phải san lấp, đánh dấu vị trí bom chưa nổ và phá bom. Công việc hết sức nguy hiểm vì họ phải thường xuyên chạy trên cao điểm giữa ban ngày và phải đối diện với “Thần chết” trong mỗi lần phá bom. Họ ở trong một cái hang dưới chân cao điểm, tách xa đơn vị. Cuộc sống của ba cô gái ở