Đề 22 - KT NV - ÔN THI VÀO 10

Đề 22:
Câu 1- Trong hai câu thơ sau, từ hoa trong “thềm hoa”, “lệ hoa” được dùng theo nghĩa gốc hay nghĩa chuyển ? Có thể coi đây là hiện tượng chuyển nghĩa làm xuất hiện từ nhiều nghĩa không? Tại sao?
Nỗi mình thêm tức nỗi nhà
Thềm hoa một bước lệ hoa mấy hàng
(Nguyễn Du, Truyện Kiều)
Câu 2- Vận dụng kiến thức về trường từ vựng để phân tích sự độc đáo trong cách dùng từ ở đoạn trích sau :
“Chúng lập ra nhà tù nhiều hơn trường học. Chúng thẳng tay chém giết những người yêu nước thương nòi của ta.Chúng tắm các cuộc khởi nghĩa của ta trong những bể máu”
(Hồ Chí Minh, Tuyên ngôn độc lập)
Câu 3 :
Viết một đoạn văn trình bày cách hiểu và cảm nghĩ của em về những câu thơ sau:
Dù ở gần con,
Dù ở xa con,
Lên rừng xuống bể,
Cò sẽ tìm con.
Cò mãi yêu con
Con dù lớn vẫn là con của mẹ,
Đi hết đời, lòng mẹ vẫn theo con.
( Con cò – Chế Lan Viên )

Câu 4:-
Phân tích ý nghĩa biểu tượng của các hình ảnh và chi tiết trong truyên ngắn “Bến quê” của Nguyễn Minh Châu


Gợi ý bài làm
Câu1:
-Từ “hoa” trong “thềm hoa”, “lệ hoa” được dùng theo nghĩa chuyển. “ Hoa” trong các tổ hợp trên có nghĩa là đẹp, sang trọng, tinh khiết...đây là các nghĩa chỉ có trong câu thơ lục bát này, nếu tách “hoa” ra khỏi câu thơ thì những nghĩa này không còn nữa; vì vậy người ta gọi chúng là nghĩa lâm thời.
-Ta không thể coi đây là hiện tượng chuyển nghĩa làm xuất hiện từ nhiều nghĩa , vì nghĩa chuyển này của từ “hoa” chỉ là nghĩa chuyển lâm thời, nó chưa làm thay đổi nghĩa của từ, chưa được chú giả trong từ điển.
Câu 2:
-Trường từ vựng:
Hai từ “tắm” và “bể” cùng nằm trong một trường từ vựng “nước nói chung” (“tắm” : công dụng của nước, “bể” : nơi chứa nước).
-Tác dụng : Tác giả dùng hai từ “tắm” , và “bể” khiến cho câu văn có hình ảnh, sinh động và có giá trị tố cáo mạnh mẽ hơn.
Câu 3:
Bài thơ “Con cò” của Chế Lan Viên , hình ảnh con cò – cánh cò trắng làm nền xuyên suốt bài thơ, nối liền các đoạn thơ. Hình ảnh con cò trong đoạn thơ thứ 3 nghiêng về biểu tượng cho tấm lòng người mẹ, lúc nào cũng bên con cho đến suốt cuộc đời:
Dù ở gần con,
Dù ở xa con,
Lên rừng xuống bể,
Cò sẽ tìm con.
Cò mãi yêu con
Chữ “dù”, chữ “mãi” được điệp lại, ý thơ được khẳng định, tình mẫu tử bền chặt sắt son. Dù lên rừng xuống bể, tác giả khẳng định tấm lòng người mẹ theo sát đứa con. Từ đó , nhà thơ suy ngẫm và khái quát một quy luật của tình mẹ ở hai câu sau:
Con dù lớn vẫn là con của mẹ,
Đi hết đời, lòng mẹ vẫn theo con.
Đối với người mẹ , con dù đã trưởng thành thì vẫn còn nhỏ bé vẫn được mẹ chở che, nâng đỡ , lòng mẹ vẫn theo con suốt cuộc đời. Từ thấu hiểu tấm lòng người mẹ , bài thơ đã khái quát lên một qui luậtvề tình mẹ con bền vững, rộng lớn và sâu sắc.
Từ xúc cảm mở ra những suy tưởng, khái quát thành triết lý, đó là cách thường gặp trong thơ Chế Lan Viên.
Câu 4 :
Phân tích ý nghĩa biểu tượng của các hình ảnh và chi tiết trong truyên ngắn “Bến quê”
HƯỚNG DẪN LÀM BÀI
Gợi ý
 Bài làm


Câu3:
I-MB:
-Giới thiêu truyện ngắn “Bến quê”
-Nét đặc sắc của truyện ( có nhiều hình ảnh mang ý nghĩa biểu tượng)


II- TB
-Nêu đặc điểm chung của các hình ảnh trong truyện (2 nghĩa).
1- Hình ảnh bãi bồi và nhan đề của tác phẩm có quan hệ như thế nào?
2- Hình ảnh bãi bồi, bến sông và toàn bộ khung cảnh thiên nhiên được dựng lên trong truyện thực ra cũng mang ý nghĩa khái quát, biểu tượng như thế nào?

3-Cảnh vật thiên nhiên trong một buổi sáng đầu thu, qua cái nhìn của nhân vật Nhĩ có ý nghĩa gì?
4- Những chùm hoa bằng lăng cuối mùa thưa thớt nhưng lại đậm sắc hơn ;tiếng những tảng đất lở ở bờ sông bên này, khi cơn lũ đầu nguồn dồn về, đổ ụp vào