Dạy Tiếng Việt cho HS dân tộc

D¹y häc vÇn líp 1 cho häc sinh d©n téc thiÓu sè
Mai Xu©n D­¬ng
Phßng Gi¸o dôc TiÓu häc
I. Tầm quan trọng của dạy Học vần lớp 1cho
HSDTTS
- Bất kỳ một ngôn ngữ nào cũng bao gồm hệ thống ngữ âm, từ vựng, ngữ pháp. Người học trước hết phải nắm được hệ thống ngữ âm.
- HSDT tới trường mới bắt đầu tiếp xúc, làm quen và học tập bằng một ngôn ngữ hoàn toàn mới là TV. Các em không có thời gian để học nói tiếng Việt trước, không có ĐK tiếp xúc với TV như HS Kinh. Bởi vậy khi đến trường các em phải học đồng thời cả ngôn ngữ nói và ngôn ngữ viết. Các em phải làm quen với hệ thống âm không hoàn toàn giống với tiếng mẹ đẻ.
- HSDT học tiếng Việt bắt đầu bằng việc học vần. Giáo viên cần quan tâm đến việc phát âm đúng với những âm, vần, tiếng, từ cụ thể ngay từ những bài học âm, vần đầu tiên. Học vần có một vai trò hết sức quan trọng với HSDT.
- Ngoài sự nỗ lực của HS, vai trò của GV là hết sức quan trọng trong việc tiếp nhận hệ thống âm, vần TV.
II. NhiÖm vô cña phÇn Häc vÇn
1. Häc vÇn lµ phÇn ®Çu tiªn cña ch­¬ng tr×nh m«n TiÕng ViÖt líp 1cÊp tiÓu häc – m«n häc cã chøc n¨ng kÐp: võa lµ m«n khoa häc, võa lµ m«n c«ng cô.
- Theo H­íng dÉn thùc hiÖn ch­¬ng tr×nh m«n TiÕng ViÖt líp 1, phÇn Häc vÇn ®­îc d¹y trong 24 tuÇn ®Çu cña n¨m häc (11 tuÇn sau dµnh cho phÇn LuyÖn tËp tæng hîp). §©y lµ giai ®o¹n häc tËp quan träng ®èi víi häc sinh TH.
- S¸ch gi¸o khoa tiÕng ViÖt 1(hai tËp) cã 3 nhãm néi dung bµi d¹y vÒ ©m, vÇn:
+ Nhãm bµi Lµm quen víi ch÷ c¸i (tõ bµi 1 ®Õn bµi 6)
II. NhiÖm vô cña phÇn Häc vÇn (tiÕp theo)

+ Nhãm ©m vµ ch÷ ghi ©m (tõ bµi 7 ®Õn bµi 28).
+ Nhãm bµi vÇn (tõ bµi 29 ®Õn bµi 103).
C¸c nhãm néi dung bµi d¹y nãi trªn cã 3 kiÓu bµi d¹y c¬ b¶n:
+ Bµi d¹y ¢m vµ ch÷ ghi ©m míi.
+ Bµi d¹y VÇn míi.
+ Bµi d¹y ¤n tËp ©m, vÇn (®· häc).
2. NhiÖm vô cña phÇn Häc vÇn:
a. Gióp HS n¾m ®­îc hÖ thèng c¸c ©m, c¸c thanh vµ hÖ thèng ch÷ c¸i ghi ©m, dÊu ghi thanh t­¬ng øng cña tiÕng ViÖt.



II. NhiÖm vô cña phÇn Häc vÇn (tiÕp theo)
b. Gióp HS n¾m ®­îc c¸ch kÕt hîp cña c¸c ©m víi c¸c ©m, c¸c ©m víi c¸c thanh; trªn c¬ së ®ã, HS nhËn biÕt ®­îc c¸c bé phËn cÊu t¹o cña tiÕng (©m tiÕt) tiÕng ViÖt.
c. Gióp HS hiÓu ®­îc nghÜa cña mét sè tõ ng÷ vµ c©u ®¬n gi¶n cña TV (cã trong bµi häc: tõ kho¸, tõ øng dông, c©u, ®o¹n øng dông) vµ trong c©u lÖnh, lêi gi¶i thÝch cña GV.
d. Gióp HS b­íc ®Çu h×nh thµnh vµ rÌn luyÖn c¸c kü n¨ng sö dông tiÕng ViÖt.
e. Gióp HS yªu thÝch TV vµ b­íc ®Çu thÊy ®­îc ý nghÜa cña viÖc häc tiÕng ViÖt.

III. Dạy HSDT phát âm đúng tiếng Việt
1. Một số khó khăn của HSDT khi phát âm tiếng Việt:
- Khả năng nghe để phân biệt về mặt âm thanh ngôn ngữ của HS yếu, đặc biệt là những âm, vần, tiếng, từ đọc gần giống nhau.
Ví dụ: tiếng "ta", "đa".
- Khó thực hiện các thao tác phát âm với những âm khó hoặc những âm khác lạ với tiếng mẹ đẻ của các em như: điểm đặt lưỡi, cách bật hơi, độ mở của miệng.
- Sự điều khiển luồng hơi và các bộ phận của bộ máy phát âm chưa nhịp nhàng, linh hoạt.





2. Một số yếu tố ảnh hưởng đến việc phát âm của
HSDTTS
a. Yếu tố tâm sinh lý: Việc phát âm của mỗi người đều chịu sự tham gia của các cơ quan phát âm: cơ quan hô hấp (hai lá phổi); thanh hầu.
Việc tìm hiểu bộ máy phát âm giúp ta hiểu được vai trò của từng bộ phận khi tham gia vào việc phát âm.
b.Yếu tố tiếng mẹ đẻ: Khi học tiếng Việt, HSDT có xu hướng chuyển những chuẩn mực và thói quen phát âm tiếng mẹ đẻ tới quá trình học phát âm tiếng Việt. Cơ quan phát âm của các em đã quen với những thao tác khi phát âm tiếng dân tộc khó tránh khỏi những sai lệch khi phát âm tiếng Việt.
2. Một số yếu tố ảnh hưởng đến việc phát âm của
HSDTTS (tiếp theo)
c. YÕu tè x· héi:
- HSDT cã rÊt Ýt m«i tr­êng ®Ó thùc hµnh giao tiÕp b»ng tiÕng ViÖt. ViÖc luyÖn ph¸t ©m cho HS ®øng tr­íc mét th¸ch thøc lín: gi÷a mét bªn chñ yÕu tr«ng vµo ng­êi thÇy ë trªn líp víi mét l­îng thêi gian Ýt ái vµ mét bªn lµ sù chi phèi cña c¶ m«i tr­êng sèng bao quanh HS, ®ã lµ gia ®×nh vµ c¶ céng ®ång x· héi ®Òu giao tiÕp víi nhau b»ng tiÕng d©n téc.
- ViÖc ph¸t ©m cña c¸c em HSDT cßn chÞu ¶nh h­ëng cña ph­¬ng ng÷ tiÕng ViÖt. Gi¸o viªn cÇn n¾m ®­îc ph­¬ng ng÷ n¬i m×nh c«ng t¸c ®Ó h­íng dÉn häc sinh c¸ch ph¸t ©m ®óng.
3. Một số phương pháp dạy phát âm đúng
tiếng Việt cho HSDT
a. Ph­¬ng ph¸p luyÖn tËp theo mÉu:
MÉu luyÖn tËp ph¸t ©m ®óng tiÕng ViÑt cã thÓ cã nhiÒu lo¹i: b¨ng h×nh, b¨ng tiÕng hoÆc giäng ph¸t ©m mÉu cña gi¸o viªn. §èi víi vïng d©n t«c, miÒn nói do thiÕu ph­¬ng tiÖn d¹y häc nªn mÉu phæ biÕn nhÊt lµ ph¸t ©m trùc tiÕp cña gi¸o viªn. §©y lµ mét ph­¬ng ph¸p chñ ®¹o trong viÖc d¹y ph¸t ©m cho HSDT.
- Khi ph¸t ©m, gi¸o viªn ph¸t ©m mÉu vµi ba lÇn mét ©m hoÆc mét tõ nµo ®ã, miÖng h­íng vÒ phÝa häc sinh cho tÊt c¶ HS ®Òu thÊy vµ nghe râ. Gi¸o viªn yªu cÇu HS nh¾c l¹i nhiÒu lÇn (c¸ nh©n vµ ®ång thanh). Gi¸o viªn theo dâi häc sinh ph¸t ©m vµ söa lçi ph¸t ©m cho HS.
3. Một số phương pháp dạy phát âm đúng
tiếng Việt cho HSDT (tiếp theo)
- ViÖc luyÖn tËp ph¸t ©m ®­îc tiÕn hµnh víi c¸c møc ®é kh¸c nhau: ph¸t ©m ©m, vÇn rêi, ph¸t ©m tiÕng, tõ cã chøa ©m vÇn ®ã, ®äc c©u, bµi kho¸ cã tiÕng chøa ©m, vÇn ®ã. Trong thùc tÕ giao tiÕp ©m, vÇn TV kh«ng ®øng ®éc lËp riªng lÎ mµ n»m trong c¸c ®¬n vÞ ng«n ng÷ trªn nã.
- Kh¶ n¨ng b¾t ch­íc cña trÎ rÊt lín. Gi¸o viªn cÇn ®éng viªn HS nghe vµ tËp ph¸t ©m theo thÇy c«; nghe vµ tËp ph¸t ©m theo b¹n; tËp ph¸t ©m trong giê häc, ngoµi giê häc…th«ng qua c¸c t×nh huèng giao tiÕp cô thÓ, th«ng qua c¸c trß ch¬i.
3. Một số phương pháp dạy phát âm đúng
tiếng Việt cho HSDT (tiếp theo)
b. Ph­¬ng ph¸p quan s¸t vµ gi¶i thÝch c¸ch ph¸t ©m
Víi nh÷ng ©m, tiÕng khã ph¸t ©m, khi ph¸t ©m gi¸o viªn cã thÓ m« t¶ b»ng c¸ch: nªu râ c¸ch ®Æt l­ìi, vÞ trÝ cña l­ìi víi r¨ng, ®é më cña m«i… ë giai ®o¹n ®Çu häc tiÕng ViÖt cña HS, do kh¶ n¨ng nghe TV cña HSDT ch­a tèt nªn GV cÇn sö dông c¸c tõ ng÷ m« t¶ dÔ hiÓu, kÕt hîp víi viÖc cho HS quan s¸t GV ph¸t ©m.
c. Ph­¬ng ph¸p tæ chøc trß ch¬i häc tËp:
- Trß ch¬i häc tËp lµ mét ph­¬ng ph¸p cung cÊp kiÕn thøc hoÆc cñng cè kh¾c s©u néi dung kiÕn thøc cña bµi th«ng qua mét trß ch¬i. Cã thÓ tËn dông trß ch¬i häc tËp ®Ó luyÖn ph¸t ©m cho HS.
3. Một số phương pháp dạy phát âm đúng
tiếng Việt cho HSDTTS (tiếp theo)
- Trò chơi học tập là hình thức hoạt động rất phù hợp với tâm sinh lý lứa tuổi của HS tiểu học. Trò chơi phù hợp, gắn với nội dung bài, hấp dẫn sẽ có tác dụng tốt với việc luyện phát âm của HS. Trong việc đổi mới PPDH, trò chơi học tập được coi là một nội dung học tập, một hoạt động không thể thiếu trong mỗi giờ học.
- Các trò chơi học tập nhằm luyện phát âm rất phong phú đa dạng và sinh động. Từ một mô hình trò chơi, GV có thể sáng tạo ra rất nhiều trò chơi để vận dụng cho từng bài cụ thể:
3. Một số phương pháp dạy phát âm đúng
tiếng Việt cho HSDT (tiếp theo)
Ví dụ:
- Trò chơi nghe và đọc vần, tiếng, từ theo giai đoạn: cao, thấp, nhanh, chậm.
- Nghe, nhận biết các vần có trong tiếng, từ đọc lại.
- Nghe, đọc lại và ghép đúng các mảnh thẻ từ được cắt rời
thành tiếng, từ.
- Tìm bạn có cùng vần với mình và đọc.
- Đọc đúng vần, tiếng hoặc từ tạo thành khi bánh xe vần
dừng lại trên bảng vần.
- Dùng tranh, hình vẽ che từ có nghĩa tương ứng trong bài
học ứng dụng cho HS đoán từ và đọc.
IV. Dạy học sinh lớp 1 dân tộc sửa lỗi phát
âm tiếng Việt

1. Thế nào là lỗi phát âm:
Lỗi phát âm là những sai lệch trong cách phát âm so với
cách phát âm chuẩn, làm cho người nghe khó hiểu thậm chí hiểu
sai thành một nghĩa khác.
- Việc dạy phát âm cho HSDT được chấp nhận theo ba vùng
phương ngữ. Phương ngữ trung bộ ảnh hưởng đến việc phát âm
chuẩn chữ viết.
2. Nguyên nhân cơ bản gây ra lỗi phát âm của HSDT:
a. Nguyên nhân sinh lý: Bộ máy phát âm của con người
tham gia vào việc phát âm với những chức năng khácnhau.




2.








2. Nguyên nhân cơ bản gây ra lỗi phát âm của
HSDT (tiếp theo)

Những khiếm khuyết nào đó trong cấu tạo của bộ máy
phát âm sẽ là nguyên nhân trực tiếp gây ra lỗi phát âm.
Ví dụ: người có lưỡi hơi ngắn sẽ khó phát âm chính xác
những âm như n, ch, r.; người có lưỡi hơi dài sẽ khó phát
âm cho tròn vành, rõ tiếng; người hở hàm ếch, răng thưa,
lưỡi gà ngắn thường khó phát âm các âm gió, âm xát. âm
họng.
b. Do ảnh hưởng thói quen phát âm của tiếng mẹ đẻ:
Cách phát âm TMĐ đã trở thành thói quen với HSDT. Khi
học một ngôn ngữ mới, các em rất khó làm quen với các
thao tác phát âm mới, nhất là với những âm khó. Những
âm không có trong tiếng mẹ đẻ của mình. Do đó, HSDT học







2. Nguyên nhân cơ bản gây ra lỗi phát âm của HSDT
(tiếp theo)

tiếng Việt vẫn mang dấu ấn của tiếng mẹ đẻ ở đâu đó trong âm sắc, ngữ điệu.
c. Do cách phát âm của giáo viên:
- Trong thực tế có nhiều GV tiểu học phát âm chưa chuẩn, vẫn con mang âm sắc của địa phương, còn nói ngọng hoặc phát âm còn lẫn ở một số cặp phụ âm như n/l, ch/tr.
- Nhiều GV chưa có phương pháp dạy phát âm tốt, khi sửa lỗi cho HS không "bắt đúng bệnh", không phân tích chỉ ra đúng lỗi sai.
- Có GV chưa nhận thưc hết vai trò của việc dạy phát âm trong dạy học tiếng Việt, chưa chú ý rèn và chữa lỗi cho các em, trong khi HS chỉ có những cơ hội ít ỏi trên lớp.
3. Mỗi số lỗi phát âm của HSDT nói chung
thường mắc
a. Ph¸t ©m sai phô ©m ®Çu:
Ngoµi nh÷ng lçi mang tÝnh chÊt vïng mµ HS Kinh còng th­êng m¾c nh­: s/x, d/r/gi, ch/tr…HSDT cßn bÞ lÉn khi ph¸t ©m do ¶nh h­ëng tõ tiÕng mÑ, ch¼ng h¹n: ©m v-b (d©n téc M­êng), r-l (d©n téc Tµy)…
b. Ph¸t ©m sai vÒ vÇn:
Mét sè d©n téc nhãm Tµy-Th¸i th­êng khã ph¸t ©m c¸c nguyªn ©m ®«i vµ biÕn chóng thµnh c¸c nguyªn ©m ®¬n.
VÝ dô: u«->u hoÆc «; ­¬->­ hoÆc ¬; iª-> i hoÆc ª…
4. Mét sè lçi ph¸t ©m cña HSDT th­¬ng m¾c
(tiÕp theo)
Ví dụ: con chuồn -> con chồn; con lươn -> con lưn
HS Hmông thường khó khăn khi phát âm các âm tiết kết thúc bằng các âm tắc vô thanh. Đây là lỗi phát âm phổ biến của HSDT Hmông.
c. Phát âm sai về thanh điệu:
- Tiếng Việt có 6 thanh điệu đều có thể tham gia vào cấu tạo từ và tạo nghĩa cho từ. Trong khi đó có nhiều dân tộc không có thanh điệu. Có một số ngôn ngữ có thanh điệu nhưng số lượng và tính chất các thanh không hoàn toàn tương ứng các thanh trong TV (tiếng Thái, tiếng Hmông.)

4. Mét sè lçi ph¸t ©m cña HSDT th­¬ng m¾c
(tiÕp theo)
- HiÖn t­îng ph¸t ©m kh«ng ®óng c¸c thanh ®iÖu tiÕng ViÖt còng kh¸ phæ biÕn ë HS c¸c DTTS.
VÝ dô: HS d©n téc Th¸i th­êng khã ph¸t ©m thanh ng· vµ th­êng chuyÓn sang thanh s¾c hoÆc nÆng (®i häc -> ®i hãc, niÒng niÔng -> niÒng niÕng, quÉy n­íc -> quÊy n­íc…).

5. Mét sè ph­¬ng ph¸p söa lçi ph¸t ©m cho
HSDT (tiÕp theo)
a. Ph­¬ng ph¸p luyÖn tËp theo mÉu:
- ViÖc luyÖn ph¸t ©m vµ söa lçi ph¸t ©m cho HSDT chñ yÕu diÔn ra trong m«i tr­êng líp häc do GV chñ ®éng thùc hiÖn.
- §©y lµ PP c¬ b¶n ®Ó söa lçi cho HS. Ph­¬ng ph¸p nµy cã nhiÒu ph­¬ng tiÖn nh­ng víi ®iÒu kiÖn miÒn nói th× giäng ph¸t ©m cña GV vÉn lµ ph­¬ng tiÖn chñ yÕu.
Quy tr×nh:
+ Gi¸o viªn chØ ra chç sai trong ph¸t ©m cña HS. Cã thÓ so s¸nh víi c¸ch ph¸t ©m ®óng.
5. Mét sè ph­¬ng ph¸p söa lçi ph¸t ©m cho
HSDT (tiÕp theo)
+ Gi¸o viªn ph¸t ©m mÉu thËt chuÈn x¸c, thËt chËm, thËt râ (cã thÓ ph¸t ©m tíi 2-3 lÇn) ®Ó HS theo dâi. Gi¸o viªn ph¶i chó ý ph¸t ©m chuÈn, kh«ng ®Ó tiÕng ®Þa ph­¬ng ¶nh h­ëng tíi giäng ph¸t ©m mÉu cña m×nh.
+ H­íng dÉn HS c¸ch ph¸t ©m, vÞ trÝ c¸c bé phËn cña c¬ quan ph¸t ©m. VÝ dô: ®iÓm ®Æt l­ìi, ®é më cña miÖng khi b¾t ®Çu vµ khi kÕt thóc.
+ Cho HS ph¸t ©m nhiÒu lÇn theo sù h­íng dÉn cña gi¸o viªn. Chó ý luyÖn cho tõng em. Trong qu¸ tr×nh ph¸t ©m c¸c em sÏ tù ®iÒu chØnh theo mÉu.
b. Phương pháp phân tích cách phát âm
- Giáo viên chỉ ra nguyên nhân phát âm sai của HS bằng cách chỉ ra cách sử dụng các bộ phận phát âm không đúng của các em. Sau đó GV hướng dẫn HS phát âm lại theo cách sử dụng các bộ phận phát âm đúng. Giáo viên phát âm chậm để HS quan sát cách phát âm của GV hoặc sử dụng hình vẽ các bộ phận phát âm để HS quan sát.
- Với HSDT, đặc biệt những vùng trẻ biết ít tiếng Việt, khi sử dụng PP này, GV phải mô tả thật ngắn gọn, dễ hiểu, kết hợp mô tả bằng động tác là chủ yếu, tránh dùng những thuật ngữ, những từ khó hiểu với HS.
b. Phương pháp phân tích cách phát âm (tiếp theo)
- Ph©n tÝch c¸c thµnh phÇn vµ ph©n tÝch ©m vÞ m¾c lçi ®Ó HS nhËn diÖn.
VÝ dô: tiÕng “bu«n”:
+ Phô ©m ®Çu: b
+ VÇn: u«n
+ Thanh ®iÖu: thanh ngang
-> ©m vÞ HSDT Th¸i hay sai lµ nguyªn ©m ®«i “u«” -> HS th­êng ph¸t ©m thµnh « (nguån->ngån).
- §­a vµo trong ng÷ c¶nh ®Ó khu biÖt nÐt nghÜa cho HS cã ý thøc ph©n biÖt ©m ®óng ©m sai.
VÝ dô: + Phô ©m ®Çu: tr - ch trong tranh (bøc tranh)
b. Phương pháp phân tích cách phát âm (tiếp theo)
ch trong chanh (qu¶ chanh); ch©n (bµn ch©n) vµ tr©n (tr©n träng).
+ VÇn: an – ang: an trong than (than ®¸, than thë) vµ ang trong thang (c¸i thang)…
-> Khi vËn dông vµo ch÷a c¸c lçi ph¸t ©m cô thÓ, GV cÇn lùa chän hoÆc kÕt hîp linh ho¹t c¸c ph­¬ng ph¸p ®Ó cã thÓ ®¹t hiÖu qu¶ cao.
c. Ph­¬ng ph¸p trß ch¬i häc tËp:
Trong ph©n m«n Häc vÇn, GV cã thÓ tæ chøc c¸c trß ch¬i vÒ ph¸t ©m ®Ó ch÷a lçi cho HS. Tuy nhiªn GV cÇn linh ho¹t, s¸ng t¹o vµ ph¶i thùc sù cã t©m huyÕt, nhiÖt t×nh vµ n¨ng lùc.
V. Dạy phát triển lời nói trong bài học âm, vần
1. Mét sè yªu cÇu vÒ ph¸t triÓn lêi nãi ®èi víi HSDT trong viÖc häc tiÕng ViÖt ë líp 1
- Gi¸o viªn cÇn gióp HS hiÓu vµ sö dông mét sè lÖnh ®¬n gi¶n th­êng sö dông trong giê häc nãi chung vµ trong qu¸ tr×nh tËp nãi TV nãi riªng (vÝ dô: H·y nãi theo c«/H·y tr¶ lêi…).
- Gi¸o viªn gióucHS n¾m ®­îc nh÷ng tõ ng÷ cÇn thiÕt (hiÓu nghÜa, ph¸t ©m ®óng) vµ mét sè mÉu c©u th«ng dông (kÓ, hái, tr¶ lêi…) ®Ó sö dông trong c¸c t×nh huèng nãi n¨ng phï hîp víi quan hÖ thÇy, c«, b¹n bÌ.
V. Dạy phát triển lời nói trong bài học âm, vần
(tiếp theo)
- Gi¸o viªn cÇn dùa vµo §DDH (tranh ¶nh, vËt thËt) ®Ó gîi ý HS tËp nãi TV, gîi ra nh÷ng t×nh huèng giao tiÕp cô thÓ ®Ó HS tËp vËn dông tõ ng÷, mÉu c©u ®· häc vµo viÖc øng xö b»ng lêi nãi TV; cã nhiÒu biÖn ph¸p vµ h×nh thøc tæ chøc linh ho¹t ®Ó HS tËp nãi TV cã hiÖu qu¶ (nãi theo mÉu, nãi theo tõng cËp HS, nãi trong nhãm, nãi tr­íc líp…).
- Qu¸ tr×nh h­íng dÉn HS tËp nãi TV, gi¸o viªn cÇn kiªn tr× uèn söa vÒ c¸ch ph¸t ©m, dïng tõ, ®Æt c©u, gióp HS kh¾c phôc nh÷ng h¹n chÕ cña sù giao thoa ng«n ng÷ (¶nh h­ëng TM§); tuy nhiªn kh«ng nªn ®ßi hái HS ph¶i nãi ®óng ngay theo chuÈn hoÆc söa ®­îc ngay lçi ph¸t ©m (v× do ¶nh h­ëng thãi quen, cÇn kh¾c phôc l©u dµi.
V. Dạy phát triển lời nói trong bài học âm, vần
(tiếp theo)
- Gi¸o viªn cÇn n¾m ®­îc ®Æc ®iÓm t©m lý cña HSDT trong viÖc häc nãi TV(nhót nh¸t, lóng tóng, thgiÕu tù tin, ch­a m¹nh d¹n…), tõ ®ã cã nh÷ng biÖn ph¸p vµ h×nh thøc d¹y häc thÝch hîp, t¹o ®iÒu kiÖn chucHS cã c¬ héi tiÕn bé.
2. D¹y HSDT ph¸t triÓn lêi nãi trong giê häc ©m, vÇn tiÕng ViÖt ë líp 1
- Trong c¸c bµi d¹y ©m, vÇn míi, ®Ó h­íng dÉn HSDT luyÖn tËp theo néi dung Nghe nãi, GV cÇn l­u ý:
+ TriÖt ®Ó sö dông tranh vÏ ë SGK ®Ó cung cÊp chucHS vèn tõ ng÷ cÇn thiÕt, phôc vô cho viÖc luyÖn nãi.
V. Dạy phát triển lời nói trong bài học âm, vần
(tiếp theo)
VÝ dô: Bµi 42 (SGK TV1, tËp mét), HS cÇn hiÓu ®­îc c¸c tªn con vËt ®· häc: hæ, b¸o, gÊu, h­¬u, nai, voi – tõ ®ã më réng mét sè tõ ng÷ liªn quan ®Õn tËp nãi nh­: trong rõng (nãi vÒ n¬i ë chñ yÕu cña c¸c con vËt), ¨n cá, ¨n mËt ong…(nãi vÒ mét sè ®Æc ®iÓm cña con vËt).
+ H­íng dÉn HS tËp nãi theo mÉu c©u (VÝ dô: §©y lµ con gi?Con h­¬u ¨n g×?Con gÊu thÝch ¨n g×?...hæ, b¸o, gÊu, h­¬u, nai, voi th­êng sèng ë ®©u? Con nµo tr«ng to lín nh­ng rÊt hiÒn lµnh?...
+ Tæ chøc cho HSDT luyÖn nãi theo tõng b­íc tõ ®Ô ®Õn khã, nãi nhiÒu ý kh¸c nhau theo mÉu c©u ®· häc (®Ó cñng cè, n¾m v÷ng c¸ch diÔn ®¹t); tõ viÖc nãi theo mÉu cña GV
V. Dạy phát triển lời nói trong bài học âm, vần
(tiếp theo)
®Õn viÖc nãi víi c¸c b¹n trong nhãm tæ (tËp tr¶ lêi theo c©u hái cña b¹n, tËp ®Æt l¹i c©u hái cho b¹n tr¶ lêi…).
- Trong c¸c bµi d¹y ¤n tËp ©m, vÇn, ®Ó h­íng dÉn HSDT luyÖn tËp theo néi dung kÓ chuyÖn, GV cÇn l­u ý:
+ Sö dông tranh vÏ ë SGK ®Ó cung cÊp cho HS vèn tõ ng÷ cÇn thiÕt, phôc vô cho viÖc luyÖn nãi.
VÝ dô: Bµi 43 (kÓ chuyÖn Sãi vµ Cõu non - SGK TV1, tËp mét, HS cÇn hiÓu ®­îc tªn hai nh©n vËt trong truyÖn (Sãi, Cõu); tõ ®ã më réng mét sè tõ ng÷ liªn quan ®Õn néi dung tËp kÓ theo tranh nh­: gÆm cá, c¸nh ®ång, m¶i ¨n, ®i m·i, gÆp…
V. Dạy phát triển lời nói trong bài học âm,
vần (tiếp theo)
+ Gi¸o viªn võa kÓ thËt chËm r·i tõng ®o¹n truyÖn theo tranh võa h­íng dÉn HS theo dâi tõng chi tiÕt cô thÓ trong tranh vÏ (®Ó hiÓu nghÜa tõ)-cã thÓ kÕt hîp cho HS nh¾c l¹i tõ ng÷ cÇn thiÕt (tËp ph¸t ©m ®óng); gióp HS hiÓu ®­îc ý chÝnh vµ tõ ng÷ cÇn diÔn ®¹t néi dung ®o¹n truyÖn (theo tranh).
+ Gi¸o viªn h­íng dÉn HS kÓ l¹i néi dung tõng ®o¹n truyÖn theo tranh (th«ng qua nh÷ng c©u hái gîi ý cô thÓ); nh¾c HS nhí l¹i tõ ng÷ hoÆc dÞch ra tiÕng d©n téc mét sè tõ ng÷ ®Ó HS hiÓu lêi nãi b»ng TV; chó ý uèn söa cho HS c¸ch ph¸t ©m, dïng tõ, diÔn ®¹t ®óng ý.
V. Dạy phát triển lời nói trong bài học âm,
vần (tiếp theo)
VÝ dô: (trang 79 PP d¹y tiÕng ViÖt cho HSDT cÊp tiÓu häc)
Bµi 43 (KÓ chuyÖn Sãi vµ Cõu non), gi©o viªn quan s¸t tõng tranh trong SGK, tËp kÓ theo nh÷ng c©u hái gîi ý sau:
Tranh 1: Cõu m¶i ¨n cá, ®i m·i ra tËn ®©u? Sãi ®ang ®ãi bçng gÆp cõu, nã nghÜ thÕ nµo? Sãi nãi víi Cõu ®iÒu g×?
(HS tr¶ lêi tõng ý vµ tËp kÓ l¹i c¶ ®o¹n theo tranh: Cõu m¶i ¨n cá, ®i m·i ra tËn gi÷a c¸nh ®ång. Sãi ®ang ®ãi bçng gÆp Cõu, nã nghÜ r»ng sÏ ®­îc mét b÷a ngon lµnh. Sãi nãi víi Cõu: “Nµy Cõu, h«m nay mµy tËn sè råi. Tr­íc khi chÕt mµy cã mong ­íc g× kh«ng?”) - Tranh 2,3,4, Trang 79.
V. Dạy phát triển lời nói trong bài học âm,
vần (tiếp theo)
3. D¹y HSDT ph¸t triÓn lêi nãi theo yªu cÇu kÕt hîp trong bµi häc ©m, vÇn tiÕng ViÖt
Trong tÊt c¶ c¸c bµi häc ©m, vÇn tiÕng ViÖt, gi¸o viªn ®Òu ph¶i quan t©m h­íng dÉn HS tËp nãi b»ng TV.
- ë bµi d¹y ©m, vÇn míi, GV h­íng dÉn HS tËp nãi tiÕng ViÖt (nãi c©u tr¶ lêi) trong suèt qu¸ tr×nh tiÕp nhËn kiÕn thøc (nhËn biÕt ©m, vÇn míi, ghÐp tiÕng, ®oc tõ, ®äc c©u øng dông, tËp viÕt ch÷ ghi ©m, vÇn, tiÕng, tõ…) th«ng qua nh÷ng c©u hái d¾t dÉn, gîi më t×m hiÓu néi dung vµ thùc hµnh luyÖn ®äc.
V. Dạy phát triển lời nói trong bài học âm,
vần (tiếp theo)
- ë bµi d¹y «n tËp ©m, vÇn, gi¸o viªn h­íng dÉn HS tËp nãi tiÕng ViÖt (nãi c©u tr¶ lêi, cñng cè kiÕn thøc) trong suèt qu¸ tr×nh «n luyÖn (ghÐp tiÕng, ®äc tiÕng, tõ, c©u øng dông, tham gia trß ch¬i cñng cè kiÕn thøc ®· häc…).
4. Mét sè biÖn ph¸p vµ h×nh thøc tæ chøc cho HSDT tËp nãi tiÕng ViÖt trong giê häc ©m, vÇn
BiÖn ph¸p:
+ D¹y b»ng trùc quan: Dïng hiÖn vËt, tranh ¶nh, m« h×nh, ®iÖu bé, cö chØ…vµ lêi nãi TV (trùc quan ng«n ng÷) ®Ó h­íng dÉn, g¬i ý, trao ®æi trùc tiªp víi HS (chØ sö dông tiÕng d©n téc trong tr­êng hîp thËt cÇn thiÕt) trong suèt qu¸ tr×nh lªn líp.
V. Dạy phát triển lời nói trong bài học âm,
vần (tiếp theo)
+ Thùc hµnh luyÖn tËp: Thùc hµnh theo mÉu (hái, tr¶ lêi); thùc hµnh theo t×nh huèng(thÓ hiÖn qua tranh vÏ, b»ng lêi m« t¶ hay thùc tÕ ho¹t ®éng…); thùc hµnh giao tiÕp ngay t¹i líp häc (gi÷a GV vµ HS, HS víi HS).
+ Sö dông tiÕng d©n téc: Gv chØ nªn dïng trong mét sè tr­êng hîp thËt cÇn thiÕt (kh«ng thay thÕ ®­îc b»ng c¸ch nµo kh¸c).
VÝ dô: Cung cÊp nghÜa tõ ng÷ mang tÝnh trõu t­îng (t¹i sao, bao giê, khi nµo,…rÊt, qu¸, l¾m…), cung cÊp thªm mét sè c©u lÖnh nh»m h­íng dÉn HS thùc hiÖn c¸c ho¹t ®éng häc tËp (C¸c em nãi theo c«, Em h·y hái ®Ó b¹n tr¶ lêi…).
V. Dạy phát triển lời nói trong bài học âm,
vần (tiếp theo)
§Ó h­íng dÉn HSDT tËp nãi TV cã hiÖu qu¶. Gi¸o viªn th­êng sö dông mét sè h×nh thøc tæ chøc sau:
- Nãi tr­íc líp: theo mÉu b»ng TV cña GV ®Ó chuÈn bÞ luyÖn tËp.
- Nãi theo cặp (hoÆc nhãm): 2 hay vµi HS thùc hµnh nãi TV theo yªu cÇu hoÆc chØ dÉn cña GV ®Ó trau dåi kü n¨ng ®· häc.
VI. D?y viết cho học sinh dân tộc

1- Do HSDT gÆp nhiÒu khã kh¨n trong viÖc n¾m v÷ng nh÷ng quy ®Þnh vÒ chÝnh t¶ cña TV do ¶nh h­ëng cña tiÕng mÑ ®Î, HS ph¸t ©m tiÕng ViÖt kh«ng chuÈn dÉn nªn viÕt sai.
VÝ dô: ThÇy -> thµy; so s¸nh -> so x¸nh
- Do kh«ng hiÓu nghÜa: ch¹y-> ch¶y (ch¹y thÓ dôc, suèi ch¶y).
- HSDT ®Òu m¾c mét sè lçi ®iÓn h×nh chÝnh t¶ tiÕng ViÖt, do sù kh¸c nhau trong hÖ thèng ng÷ ©m cña TV vµ tiÕng mÑ ®Î.
+ VÒ hÖ thèng nguyªn ©m, phô ©m: mét sè ng«n ng÷ cña mét sè d©n téc kh«ng cã ®ñ c¸c nguyªn ©m ®«i nh­ TV, do ®ã c¸c em khã kh¨n khi ph¸t ©m, khi viÕt th­êng thiÕu ©m vÞ(®èi víi c¸c tiÕng, vÇn):
VÝ dô: chuån-> chån; l­¬n -> l­n hoÆc l¬n…

VI. D?y viết cho học sinh dân tộc
- Một số dân tộc không phân biệt được phụ âm đầu (Ví dụ như b/v, p/v) nên dẫn đến viết sai: bảo vệ-> bảo bệ ; đèn pin-> đèn bin
- Về cấu trúc âm tiết: TMĐ của một số dân tộc có cấu trúc âm tiết không điển hình do số lượng âm cuối bị hạn chế. Do đó khi viết và đọc các âm tiết có âm cuối p, t, c thường hay nhầm lẫn.
Ví dụ: thịt-> thịch; chất-> chấc; phấp phới-> phất phới.
+ Về thanh điệu: một số ngôn ngữ dân tộc không có thanh điệu hoặc có nhưng số lượng không tương ứngvới số lượng thanh điệu tiếng Việt. Do đó HS thường viết sai:
VI. D?y viết cho học sinh dân tộc
VÝ dô: hiÖu tr­ëng -. hiÓu tr­ëng; giíi thiÖu -> giíi thiÓu
-> Nguyªn t¾c GV lÊy chÝnh t¶ ®Ó ®iÒu chØnh chÝnh ©m.
2. C¸ch söa lçi chÝnh t¶ cho HSDT:
- Quy lçi chÝnh t¶ vÒ c¸c nhãm lçi ®Ó cã c¸ch xö lý phï hîp(quy vÒ 5 nhãm):
+ Lçi do kh«ng n¾m ®­îc quy t¾c chÝnh t¶; khi nh÷ng tiÕng cã nguyªn ©m ®«i th× bá dÊu thanh nh­ thÕ nµo.
+ Lçi do kh«ng ph©n biÖt dÊu thanh.
+ Lçi do kh«ng ph©n biÖt ©m ®Çu ©m tiÕt: tr/ch, s/x…
+ Lçi vÇn, nhÊt lµ vÇn khã ( GV ph©n tÝch cÊu t¹o vÇn).
+ Lçi do kh«ng ph©n biÖt ©m cuèi ©m tiÕt.
VI. D?y viết cho học sinh dân tộc
- Lu«n cñng cè quy t¾c chÝnh t¶ ®· häc.
- Th­êng xuyªn luyÖn c¸c vÇn khã trong giê chÝnh t¶ hoÆc c¸c giê häc kh¸c.
- Trong quy tr×nh viÕt chÝnh t¶, cÇn coi träng b­íc chuÈn bÞ, nhÊt lµ dù kiÕn c¸c lçi chÝnh t¶ hay m¾c cña HSDT. §­a c¸c tõ viÕt sai chÝnh t¶ trë l¹i d¹ng ®óng cña nã, cho HS hiÓu nghÜa vµ h­íng dÉn HS viÕt ®óng. GV ph©n tÝch lçi sai, chØ nghÜa cña tõ viÕt sai.
VÝ dô: c©y ®ç - c©y ®æ
- T¨ng c­êng cho HS luyÖn chÝnh t¶ trong tÊt c¶ c¸c giê häc vµ c¸c H§ kh¸c; t¨ng c­êng luyÖn ph¸t ©m ®óng tiÕng ViÖt cho HSDT.
VI. D?y viết cho học sinh dân tộc
- ChØ ®¹o m¹nh mÏ phong trµo “Gi÷ vë s¹ch, viÕt ch÷ ®Ñp” cña c¸c tr­êng, b¾t ®Çu tõ líp 1.
- Cã thÓ chØ ®¹o thèng nhÊt mét sè chñ tr­¬ng vÒ luyÖn ch÷ ®Ñp nh­: quy ®Þnh dïng bót viÕt ch¼ng h¹n.
- yªu cÇu tèi thiÓu cña HS líp 1 lµ biÕt viÕt mÉu c¸c ch÷ c¸i viÕt th­êng vµ biÕt t« ch÷ c¸i viÕt hoa.
- T¨ng c­êng luyÖn viÕt ë nhµ.
(¸p dông C«ng v¨n 896 §iÒu chØnh viÖc d¹y vµ häc cho häc sinh tiÓu häc theo vïng miÒn).
VI. Mốt số biện pháp hỗ trợ HSDT học phần
Học vần
1. Môc tiªu cña bµi häc:
- Môc tiªu chung cña mçi bµi häc cô thÓ ®­îc x¸c ®Þnh theo chuÈn kiÕn thøc kü n¨ng øng víi mçi giai ®o¹n,
- Môc tiªu chung cña c¸c bµi Häc vÇn th­êng lµ:
+ Häc sinh ®äc ®­îc c¸c ©m, vÇn vµ viÕt ®­îc c¸c ch÷ ghi ©m, vÇn;
+ Häc sinh ®äc ®­îc c¸c tiÕng kho¸, tõ kho¸, tõ ng÷ øng dông, c©u øng dông;
+ Häc sinh ph¸t triÓn lêi nãi tù nhiªn theo c¸c chñ ®Ò®­îc nªu trong SGK.
2. Mục tiêu tăng cường tiếng Việt
Môc tiªu TCTV ®­îc x¸c ®Þnh dùa trªn c¸c c¬ së sau:
- X¸c ®Þnh nh÷ng khã kh¨n cña HS vµ biÖn ph¸p gi¶i quyÕt khã kh¨n phï hîp:
+ Trong c¸c thanh, ©m , vÇn cña bµi míi, nh÷ng thanh, ©m, vÇn nµo kh«ng cã trong TDTth× cÇn dµnh nhiÒu thêi gian h¬n cho HS luyÖn tËp; nh÷ng thanh, ©m, vÇn nµo gièng hoÆc gÇn gièng víi ©m, vÇn trong tiÕng DT th× cÇn nªu râ ®Ó HS so s¸nh vµ ghi nhí. GV cã thÓ sö dông mét sè d¹ng bµi tËp ®Ó luyÖn kü n¨ng nghe, ph¸t ©m cho HS kh¾c phôc lçi ph¸t ©m do ¶nh h­ëng cña TM§.
VÝ dô:Bµi tËp nghe- ®iÒn dÊu thanh, ch÷ ghi ©m, vÇn thÝch hîp…

2. Mục tiêu tăng cường tiếng Việt (tiếp theo)
- C¸c tõ ng÷ cña bµi míi, bªn c¹nh nh÷ng tõ cã thÓ gi¶i thÝch b»ng vËt thËt, tranh (¶nh) hoÆc nh÷ng tõ ng÷ ®¬n gi¶n cã tõ t­¬ng øng trong tiÕng d©n téc (®i häc-> p¸y häc)
th× GV hoÆc NVHTGV cã thÓ dÞch ra tiÕng d©n téc. NÕu tr­êng hîp kh«ng gi¶i thÝch ®­îc vµ kh«ng cã tõ t­¬ng øng trong TDT th× chØ cÇn cho HS luyÖn ph¸t ©m. GV chØ gi¶i thÝch nghÜa (mét c¸ch ®¬n gi¶n)nh÷ng tõ khã mµ HS cÇn ghi nhí ®Ó sö dông trong giao tiÕp hµng ngµy.
VÝ dô; Nhãm 1: ®éng tõ diÔn t¶ hµnh ®éng khã thùc hiÖn b»ng tranh hoÆc khã thùc hiÖn trùc tiÕp t¹i líp häc: Ghi nhí (Bµi 23), Kªu gäi (Bµi 40)…
2. Mục tiêu tăng cường tiếng Việt (tiếp theo)
-> NVHTGV gi¶i thÝch nghÜa cña chóng b»ng TDT (®¬n gi¶n, ng¾n gän); GV minh ho¹ b»ng c©u tiÕng ViÖt/t×nh huèng thùc tÕ (lÆp l¹i nhiÒu lÇn ®Ó kh¾c s©u cho HS); NVHTGV gi¶i thÝch c©u minh ho¹ b»ng TDT (®¬n gi¶n, ng¾n gän); GV kiÓm tra viÖc n¾m nghÜa cña HS b»ng TDT hoÆc nh¾c l¹i vÝ dô minh ho¹.
Nhãm 3: danh tõ trõu t­îng: tuæi th¬ (Bµi 37), b¹n th©n (Bµi 45)…GV ®Æt c©u minh ho¹; GV hoÆc NVHTGV cã thÓ gi¶i thÝch cho HS b»ng TDT néi dung c©u minh ho¹ vµ nªu râ trong tr­êng hîp nµo th× cã thÓ dïng tõ ng÷, c©u nh­ v©y.
3. Sử dụng hiệu quả các phương pháp dạy
ngôn ngữ 2.
a. Ph­¬ng ph¸p trùc tiÕp:
- §èi víi d¹ng bµi Lµm quen víi ©m vµ ch÷ c¸i: ¸p dông PP trùc tiÕp trong c¸c phÇn: KiÓm tra bµi cò, H­íng dÉn HS nhËn d¹ng ch÷ ghi ©m, dÊu ghi thanh míi, H­íng dÉn HS tËp phÊt ©m ©m míi, LuyÖn ®äc ©m míi.
- §èi víi d¹ng bµi D¹y – häc ©m, vÇn míi: ¸p dông; KT bµi cò, D¹y ph¸t ©m ©m hoÆc ®¸nh vÇn vÇn míi, H­íng dÉn HS ghÐp ©m, vÇn thµnh tiÕng míi, tõ míi (tõ kho¸), ®¸nh vÇn vµ ®äc tr¬n tiÕng míi.
- §èi víi d¹ng bµi ¤n tËp ©m, vÇn: ¸p dông: KT bµi cò, ¤n tËp theo b¶ng - s¬ ®å trong SGK, LuyÖn ®oc.
3. Sử dụng hiệu quả các phương pháp dạy
ngôn ngữ 2.
VÝ dô: ¸p dông h­íng dÉn HS ®¸nh vÇn vµ ®äc tr¬n tiÕng kho¸, tõ kho¸ (Bµi 30): (Tµi liÖu trang 58-59, Mét sè biÖn ph¸p hç trî HSDTTS häc m«n TiÕng ViÖt 1,2, 3).
L­u ý:
+ GV lùa chän ng«n ng÷ phï hîp: sö dông c¸c tõ ng÷ ®¬n gi¶n, dÔ hiÓu; sö dông c©u ng¾n.
+ GV nãi chËm, nh¾c l¹i nhiÒu lÇn ®Ó HS nhËn diÖn vµ ghi nhí.
+ GV lu«n quan s¸t HS. NÕu HS cã biÓu hiÖn kh«ng tiÕp thu ®­îc bµi, GV ph¶i dïng l¹i gi¶i thÝch thªm hoÆc chuyÓn sang PP kh¸c.
b. Phương pháp sử dụng tiếng mẹ đẻ (PP gián
tiếp)
- §èi víi nh÷ng bµi häc ®Çu cña phÇn Häc vÇn, khi khi HS b¾t ®Çu lµm quen víi TV, vèn TV cña cac em cßn h¹n chÕ, GV hoÆc NVHTGV sö dông tiÕng mÑ ®Î cña HS ®Ó gi¶i thÝch c¸c c©u lÖnh ®Ó ®iÒu khiÓn c¸c H§ trong líp (GV nªu c©u lÖnh b»ng TV, GV hoÆc NVHTGV gi¶i thÝch b»ng TDT, sau ®ã GV nh¾c l¹i c©u lÖnh tiÕng ViÖt nhiÒu lÇn ®Ó HS ghi nhí TV. Mét sè mÉu c©u hái phôc vô cho LuyÖn nãi còng cã thÓ dÞch ra TDT.
- §èi víi d¹ng bµi D¹y – häc ©m, vÇn míi: GV hoÆc NVHTGV sö dông tiÕng mÑ ®Î cña HS trong tr­êng hîp ph¶i so s¸nh nh÷ng hiÖn t­îng ph¸t ©m t­¬ng tù gi÷a TV vµ TDT hoÆc khi cÇn ph¶i gi¶i thÝch c¸c tõ ng÷ trõu t­îng.
b. Phương pháp sử dụng tiếng mẹ đẻ (PP gián
tiếp)
VÝ dô; Sö dông PP gi¸n tiÕp d¹y tõ øng dông “tuæi th¬” (Bµi 35)
+ Gi¸o viªn gäi 2, 3 HS ®äc c¸c tõ øng dông cã vÇn u«i: tuæi th¬, buæi tèi.
+ NVHTGV gi¶i thÝch b»ng TDT; tuæi th¬ lµ ®é tuæi khi cßn nhá.
+ GV hái l¹i HS: “tuæi th¬ lµ g×?”. HS tr¶ lêi b»ng tiÕng d©n téc.
L­u ý:
+ GV b»ng mäi c¸ch gi¶m dÇn viÖc sö dông TM§; Tr¸nh sö dông trµn lan TM§; Cñng cè TV th«ng qua viÑc nh¾c l¹i tõ/c©u tiÕng ViÖt nhiÒu lÇn.

c. Phương pháp trực quan hành động
+ §èi víi d¹ng bµi Lµm quen víi ©m vµ ch÷ vµ §èi víi d¹ng bµi D¹y – häc ©m, vÇn míi: : sö dông nhiÒu ®å vËt vµ tranh, ®Ó giíi thiÖu tiÕng/tõ. Trong phÇn Häc vÇn, hÖ thèng thÎ tranh, thÎ ch÷ ®­îc coi lµ ®å dïng trùc quan phôc vô tèt cho PP trùc quan hµnh ®éng, gióp HS häc vµ ghi nhí néi dung bµi häc.
+ Lo¹i TQH§ sö dông c¬ thÓ ®­îc vËn dông nhiÒu h¬n ®Ó gi¶i thÝch c¸c lÖnh cña GV trong nh÷ng bµi häc ®Çu vµ ®Ó gi¶i thÝch mét sè tõ ng÷ cã néi dung chØ hµnh ®éng (VÝ dô; ¸p dông PP nµy ®Ó gi¶i thÝch tõ “nhÊc ch©n” (Bµi 77)
+ Lo¹i TQH§ sö dông truyÖn ®­îc dïng trong phÇn KÓ chuyÖn cña d¹ng bµi ¤n tËp ©m, vÇn.

d. Phương pháp dạy ngôn ngữ giao tiếp
- Do vèn TV cña HS cßn h¹n chÕ, trong phÇn Häc vÇn GV khã ¸p dông th­êng xuyªn PP nµy. Tuy niªn, GV cã thÓ d¹y ng«n ng÷ giao tiÕp trong phÇn Giíi thiÖu bµi míi (VÝ dô; GV hái HS “H«m qua, chóng ta häc mh÷ng ©m, vÇn nµo?” Hay trong phÇn LuyÖn nãi (VÝ dô: mét sè chñ ®Ò, GV cã thÓ cho HS ®ãng vai ®Ó thÓ hiÖn c©u chuyÖn ®Ó t¹o kh«ng khÝ s«i næi, vui t­¬i cho líp häc; ¸p dông PP nµy cho phÇn LuyÖn nãi Gµ g¸y, chim hãt, chóng em ca h¸t (Bµi 68). Tµi liÖu “Mét sè biÖn ph¸p hç trî…,”, trang 62-63).
L­u ý: GV kh«ng nªn can thiÖp qu¸ s©u vµ chi tiÕt vµo thùc hµnh nãi cña HS. GV chØ ®ãng vai trß t­ vÊn vµ chØ can thiÖp khi HS thËt sù gÆp khã kh¨n vµ yªu cÇu gióp ®ì. §èi víi mét sè chñ ®Ò khã, GV hoÆc NVHTGV cã thÓ cho HS thùc hiÖn giao tiÕp b»ng TM§ tr­íc khi thùc hiÖn giao tiÕp b»ng tiÕng ViÖt..
4. Tăng cường đồ dùng dạy học cho HSDT
a. §å dïng d¹y häc chung cña phÇn Häc vÇn:
- S¸ch tiÕng ViÖt 1 hai tËp).
- Vë tËp viÕt 1 (hai tËp).
- B¶ng mÉu ch÷ viÕt trong tr­êng tiÓu häc.
- Bé thùc hµnh TV dïng cho HS.
- Bé ¶nh d¹y ©m, vÇn líp 1; Bé ¶nh d¹y LuyÖn nãi líp 1.
b. Bé §DDH t¨ng c­êng cña ph©n m«n Häc vÇn (cña Dù ¸n PEDC hoÆc cña GV, NVHTGV tù lµm).
- ThÎ tranh, thÎ/thanh ch÷, bµi «n do Dù ¸n cÊp.
- VËt thËt, vËt mÉu.
4. Tăng cường đồ dùng dạy học cho HSDT
(tiếp theo)
- B¶ng phô (nhãm)
- Tranh phãng to tõ kho¸, c©u øng dông, phÇn luyÖn nãi.
- TruyÖn kÓ rót gän, mÆt n¹, con rèi…
5. H­íng dÉn bµi tËp thùc hµnh cho häc sinh:
- NÕu HS cã vë bµi tËp th× GV ®iÒu chØnh hoÆc gîi ý cho HS ®èi víi c¸c bµi tËp khã.
- NÕu kh«ng cã vë bµi tËp, GV cã thÓ giao bµi tËp cho HS:
+ Bµi tËp miÖng (®äc c¸c ©m, vÇn, tiÕng, tõ, c©u cña bµi).
+ Bµi tËp viÕt (nèi tõ ng÷, ®iÒn c©u).
+ Bµi tËp luyÖn KN nghe - ph¸t ©m: (Nghe - ®iÒn ch÷ ghi ©m (vÇn) , dÊu thanh vµo chç trèng…
6. Tổ chức các hoạt động hỗ trợ
- X©y dùng gãc häc tiÕng ViÖt;
- Gióp häc sinh häc ë nhµ;
- Tæ chøc trß ch¬i ng«n ng÷ khi häc sinh nghØ gi÷a giê;
- Tæ chøc ngo¹i kho¸ “Em yªu tiÕng ViÖt” cuæi mçi giai ®o¹n (VÝ dô tµi liÖu “Mét sè biÖn ph¸p hç trî…”, trang 65).
7. KiÓm tra, ®¸nh gi¸ kÕt qu¶ häc tËp phÇn Häc vÇn:
- Coi träng kiÓm tra th­êng xuyªn.
- Ngoµi kiÓm tra b»ng ®iÓm sè theo quy ®Þnh, GV cÇn thùc hiÖn ®¸nh gi¸ kÕt qu¶ TCTV qua nh÷ng ghi chÐp cô thÎ ë mçi bµi häc ®Ó rót kinh nghiÖm, ®iÒu chØnh néi dung vµ PPDH phï hîp.


xin tr©n träng c¶m ¬n!