DẠY HỌC PHÁT TRIỂN NĂNG LỰC - TIẾNG VIỆT (PHÒNG GD-ĐT THÀNH PHỐ NAM ĐỊNH)

DẠY HỌC
PHÁT TRIỂN NĂNG LỰC
MÔN TIẾNG VIỆT

NĂNG LỰC LÀ GÌ?
Năng lực là khả năng vận dụng kiến thức, kinh nghiệm, kĩ năng, thái độ và hứng thú... để hành động một cách phù hợp và có hiệu quả trong các tình huống đa dạng của cuộc sống.
DẠY HỌC PHÁT TRIỂN NĂNG LỰC NGƯỜI HỌC
DH phải phát huy được tính tích tích cực, tự giác, chủ động, hình thành và phát triển năng lực tự học (DH chú trọng rèn PP tự học)
Tạo cơ hội cho người học được giao tiếp, hợp tác, tương tác đa chiều
Gắn chặt hoạt động hình thành KT, KN với hoạt động thực hành, ứng dụng, giải quyết các tình huống của cuộc sống

DH PTNL không chỉ giúp HS biết học thuộc, ghi nhớ mà phải biết làm; thông qua các hoạt động cụ thể; sử dụng những kiến thức, kinh nghiệm đã có để giải quyết những tình huống do thực tiễn đặt ra.
Đề bài:
Em hãy tả chiếc áo đồng phục em mặc đến trường hôm nay.
TIẾP CẬN
NỘI DUNG
TIẾP CẬN
NĂNG LỰC
BIẾT CÁI GÌ?
LÀM ĐƯỢC GÌ
TỪ NHỮNG CÁI ĐÃ BIẾT
TỔ CHỨC DẠY HỌC PTNL

Tổ chức cho HS hoạt động dựa trên vốn sống, vốn kiến thức, kinh nghiệm
Tổ chức cho Hs trao đổi, bộc lộ suy nghĩ, cách làm, cách giải quyết
HS tự luyện tập, điều chỉnh, củng cố kiến thức kĩ năng
Bộc lộ sự sáng tạo trong giải giải quyết vấn đề, vận dụng để giải quyết những tình huống, vấn đề trong đời sống của HS
MÔ TẢ 1 TIẾT DẠY TLV THEO ĐỊNH HỨỚNG PTNL
Đề văn: Tả cánh đồng vào một buổi sớm mai
B1: Quan sát – GV đưa hình ảnh hoặc chiếu Video Clip
B2: Tắt hình ảnh – Yêu cầu HS nhắm mắt lại: tưởng tượng và ghi nhớ trên cánh đồng có những gì
(Liệt kê; Ghi nhanh lên bảng)
B3: Cho HS quan sát lại để bổ sung; tìm những từ ngữ nói lên đặc điểm của sự vật; Đặt câu
B4: Sắp xếp các sự vật theo một trình tự hợp lí và đánh số thứ tự
(chọn theo trình từ logic: từ gần đến xa; xa đến gần; trên dưới; dưới trên, trái phải…)
B5: HS viết bài văn (Viết phần thân bài rồi học viết mở bài, kết luận)
B6: HS đọc bài và góp ý cho nhau
Đọc bài văn của bạn: Ghi ra 3 điều em cảm thấy hay, có thể học tập
DẠY TẬP LÀM VĂN
THEO PHƯƠNG PHÁP TRẢI NGHIỆM
1. Mục đích học Tập làm văn: để HS biết quan sát và cảm nhận cuộc sống, biết cách diễn đạt bằng lời những điều quan sát và cảm nhận được.
2. Tiến trình viết:
Quan sát, cảm nhận  Thu thập thông tin  Xây dựng cấu trúc (Lập dàn ý)  Lựa chọn sắp xếp, bổ sung thông tin  tập viết thân bài, mở bài, kết luận  viết hoàn chỉnh bài văn
3. Tiêu chí một bài văn tốt:
- Có thông điệp cụ thể, rõ ràng (viết về điều gì? như thế nào?)
- Có cấu trúc toàn bài rõ ràng, cân đối
- Từng đoạn văn trong phần thân bài có cấu trúc chuẩn: có câu mở đoạn giới thiệu khái quát; các câu tiếp theo là câu phát triển ý: đưa ra bằng chứng, lĩ lẽ, số liệu để minh họa, giải thích (không có câu thừa, không đưa ra những thông tin không phù hợp)
- Câu văn mạch lạc, diễn đạt lưu loát
- Các thông tin trong bài văn trung thực, tương đối chính xác về mặt khoa học, thể hiện khả năng quan sát và cảm nhận của HS
(Sự chân thật và khả năng diễn đạt chính xác bằng ngôn ngữ những gì quan sát và cảm nhận chân thật về cuộc sống mới làm nên những bài văn tốt)
CHU TRÌNH HỌC QUA TRẢI NGHIỆM






Học qua trải nghiệm luôn gắn liền với vốn kinh nghiệm và cảm xúc của mỗi cá nhân, xuất phát từ những quan sát và cảm nhận về cuộc sống.
HỨỚNG DẪN
HS LỚP 2,3 VIẾT ĐOẠN VĂN
HỨỚNG DẪN
HS LỚP 4,5 VIẾT ĐOẠN VĂN
Mỗi dạng bài có quy trình dạy học riêng
I. Quy trình viết chung cho một bài văn kể chuyện
1. Trải nghiệm câu chuyện (xem phim, kể chuyện…)
2. Thu thập, ghi chép thông tin về câu chuyện: GV hỏi để HS nhớ và ghi các chi tiết về câu chuyện vào trong vở)
3. Chia đoạn và đặt tên cho từng đoạn chuyện
4. Xử lí thông tin: Lựa chọn thông tin, bổ sung thêm chi tiết
5. Viết câu chuyện
II. Quy trình viết mở bài và kết luận
III. Dạy lí thuyết Tập làm văn kể chuyện
1. Trải nghiệm: đọc bài văn kể chuyện đã viết
2. Phân tích và rút ra tiến trình làm bài văn:
Xem phim, nghe chuyện
Nhớ lại và ghi ra các thông tin chi tiết của câu chuyện
Chia câu chuyện thành các đoạn- Đặt tên cho từng đoạn
Sắp xếp các chi tiết cho phù hợp với từng đoạn, bổ sung thêm thông tin còn thiếu
Tập hợp ý cho phần mở bài và kết bài
Viết hoàn thiện cả bài theo những thông tin đã thu thập được
3. Áp dụng: hướng dẫn HS viết câu chuyện mới dựa theo tiến trình đã rút ra ở trên
IV. Dạy mỗi học sinh trong lớp viết một câu chuyện
1. Trải nghiệm: mỗi Hs tự tìm một câu chuyện mình thích
2. Thu thập, ghi chép thông tin về câu chuyện
3. Chia đoạn và đặt tên đoạn chuyện
4. Xử lí thông tin: lựa chọn, bổ sung, đánh số thứ tự
5. Viết câu chuyện
Chu trình của mỗi dạng bài lặp đi lặp lại 3 lần: từ việc hướng dẫn cả lớp viết chung một bài đến giai đoạn mỗi học sinh có thể có một sản phẩm riêng, mang nét riêng của mỗi cá nhân.
Kết luận: Học TLV theo chu trình trải nghiệm: hs không còn sợ học văn, mỗi em có thể tự tạo ra sản phẩm của riêng mình, không phụ thuộc vào văn mẫu, không cần văn mẫu.