Dạy hè lớp 8

Ngày soạn:
Ngày giảng:
Buổi 1 : Luyện tập về văn biểu cảm

Lý thuyết :
1.Văn biểu cảm là gì ?
- Văn biểu cảm là loại văn thể hiện những tình cảm, cảm xúc, nói lên những rung động, những ý nghĩ trước cảnh vật, con người và sự việc mà tác giả hướng tới .
* chú ý : a. Trong văn biểu cảm phải có yếu tố miêu tả và tự sự bởi nếu không miêu tả một cảnh vật, một sự vật cụ thể thì nhà văn lấy gì dựa vào đâu mà biểu cảm
- Văn biểu cảm phải có nội dung hiện thực và yếu tố trữ tình .
VD : Chao ơi, chỉ trong một ngày mà vượt qua hai con sông hùng vĩ của miền Bắc, qua đất Tam Đường, 99 ngọn núi nhú nhú lên như 99 cái bánh bao tày đình, qua cánh đồng Bình Lư mà ao nhớn ao con là 99 cái đĩa đựng tài báo ; băng qua chân dãy Pu Cam Cáp ngọn lênh khênh trên trời Tây Bắc, rồi lọt vào trận địa tiền tiêu của hệ Hoàng Liên hiểm trở và chọc thủng xong mấy dặm sương mù buốt óc thì lồ lộ bên tay phải của anh là điỉnh Phan Xi Păng cao nhất Tổ Quốc tươi đẹp ta đấy ! Lại mây Ô Quy Hồ đang đội mũ cho Phan Xi Păng tuyệt đỉnh
( Trích tùy bút Tây Bắc và Lào Cai )
- Đây là một đoạn văn tiêu biểu cho văn biểu cảm. Nội dung hiện thực của đoạn văn là cảnh quan Lào Cai vô cùng hùng vĩ. Bao kỳ quan đẹp dần dần hiện ra. Tác giả vừa miêu tả vừa biểu cảm qua những ẩn dụ so sánh nhân hóa sáng tạo tài hoa ‘’ 99 ngọn núi nhú nhú lên như 99 cái bánh bao..... Lại mây Ô Quy Hồ đang đội mũ cho Phan Xi Păng tuyệt đỉnh ’’
- Đoạn văn thể hiện một bút pháp tài hoa độc đáo. Bức tranh thiên nhiên Tây Bắc mang vẻ đẹp hùng vĩ tráng lệ. Tình yêu sông núi Lào Cai và niềm tự hào về Tổ Quốc dào dạt trong đoạn văn . Đó là miêu tả và biểu cảm .
b. Văn biểu cảm còn gọi là trữ tình, rất phong phú và đa dạng nó bao gồm thể loại văn học như ca dao, dân ca trữ tình, thơ trữ tình tùy bút ....
VD : Trăng bao nhiêu tuổi trăng già
Núi bao nhiêu tuổi gọi là núi non
Trăng bao nhiêu tuổi trăng còn
Núi bao nhiêu tuổi vẫn còn trơ trơ
Bài ca dao được viết bằng thể thơ lục bát, sử dụng câu hỏi tu từ – núi và trăng là hai hình ảnh ẩn dụ. Sự đối đáp ở đây là không phải là câu đố về thiên nhiên ( núi trăng ) như nhiều người đã nhầm tưởng mà là sự giao duyên, ướm duyên tình tứ, tế nhị của trai gái làng quê ngày xưa. Một cách tỏ tình duyên dáng và biểu cảm .
c. Tình cảm trong văn biểu cảm thường là những tình cảm đẹp, thấm nhuần tư tưởng nhân văn ( Tình yêu gia đình, yêu quê hương đất nước , lòng thương người , yêu thiên nhiên, thái độ khinh bỉ căm ghét đối với mọi xấu xa độc các ở đời )
d. Văn biểu cảm có lúc c