đáp án trong sách GK

Đáp án cũ trong sách giáo khoa, một vấn đề không nhỏ.


Cuộc cách mạng thay đổi hệ thống sách giáo khoa cũ bằng hệ thống sách giáo khoa mới trong giáo dục phổ thông hệ THCS đã hoàn thành từ năm học 2005 - 2006. Tính đến nay hệ thống sách giáo khoa mới đầy đủ ở cấp THCS đã vận hành được 6 năm nhưng chất lượng giáo dục vẫn chưa được cải thiện là bao. Một trong những nguyên nhân làm cho chất lượng các môn học không được cải thiện là do những đáp án có sẵn trong sách giáo khoa từ những năm học trước để lại. Vấn đề này nhiều người cho là chuyện nhỏ, không đáng quan tâm, nhưng tôi thì cho rằng nó không hề là chuyện nhỏ.
Một khi xã hội tiến hóa, hệ thống kiến thức cũ không còn phù hợp với yêu cầu kiến thức trong thời đại mới thì việc thay đổi chương trình là đương nhiên không cần phải bàn cãi. Nhưng khi đã thay đổi rồi mà chất lượng giáo dục không chuyển biến mà còn có chiều hướng thụt lùi thì chúng ta cũng cần phải nghiêm túc xem lại mọi vấn đề trong dạy và học. Tôi không bàn đến những việc to lớn ngoài tầm hiểu biết của mình như nội dung, chất lượng sách, cung cách quản lý …vv & vv… Mà tôi chỉ mạn phép bàn về những vấn đề mà một giáo viên đứng lớp hàng ngày thấy bức xúc; đó là vấn đề những đáp án có sẵn trong sách giáo khoa.
Khác với sách giáo khoa cũ, phần lớn sách giáo khoa mới ở các bộ môn có những phần câu hỏi và bài tập để học sinh động não, chủ động, tích cực, suy nghĩ, lĩnh hội kiến thức thông qua hoạt động nhóm hoặc hoạt động tập thể. Nhưng ngay từ những năm đầu thay sách các em học sinh đã viết ngay đáp án thầy cho hoặc kết quả hoạt động nhóm vào các phần bài tập. Những năm học sau các em cũng vẫn hoạt động nhóm, vẫn hoạt động cặp nhưng không hề phải động não là vì đã có sẵn đáp án cũ để lại. Năm này qua năm khác, lớp nọ tiếp lớp kia các em cứ lướt qua các kiến thức và chẳng đọng được chút gì trong đầu. Và một điều tất yếu là buộc các em phải ngồi nhầm lớp ở các lớp trên.
Những thầy cô có tâm huyết với nghề cũng đã tìm cách hạn chế những nhược điểm của hiện tượng trên bằng cách bắt các em phải xóa hết các đáp án cũ và không cho các em viết bất kỳ chữ gì vào sách giáo khoa mới. Nhưng không phải ai cũng muốn làm những việc mất thời gian đó vì luôn phải để mắt đến việc liệu sách giáo khoa của học sinh có đáp án hay không. Đấy là chưa nói đến việc phải đối phó với các loại sách ăn theo " để học tốt …" (mà nếu không biết cách dùng thì sẽ thành " để học dốt… "). Có những giáo viên đã đưa việc này ra trước tập thể hội đồng hoặc tổ chuyên môn đề nghị có phương pháp giải quyết nhưng không phải ai cũng được ủng hộ. Có người là lãnh đạo hẳn hoi nhưng đã gạt phắt đi coi đó là việc ôm rơm nhặm bụng, là chuyện không phải của mình và đó là chuyện vặt, việc không cần thiết phải làm.
Học sinh của chúng ta đa số vẫn còn là gia đình kinh tế khó khăn việc các em phải dùng lại sách giáo khoa cũ là điều không thể tránh khỏi. Do vậy chúng ta cũng nên có cách khắc phục những nhược điểm kể trên. Cách mà tôi đã làm là xóa nhiễu ở những đáp án ghép đôi hoặc đáp án đa chọn lựa, xóa bẩn ở những đáp án điền khuyết. tuyệt đối không dùng bút phủ để xóa. Việc này tôi đã thực hiện nhiều năm và đã có tác dụng nhưng không thể triệt để vì tôi không thể buộc người khác cũng phải hành động như mình nên đâu đó trong các ngăn bàn vẫn còn những quyển sách cũ đã có sẵn đáp án.
Tôi thiết nghĩ việc này tuy nhỏ nhưng nếu không có sự chỉ đạo từ cấp trên thì cũng chẳng bao giờ thực hiện được một cách triệt để. Việc nhỏ nhưng đàng sau nó là cả vấn đề lớn đó là vấn đề chất lượng học sinh. Để nâng cao được chất lượng dạy và học, còn rất nhiều việc mà giáo giới chúng ta cần phải làm nhưng chúng ta nên bắt đầu từ công việc nhỏ nhặt này.


Hùng Mỹ ngày 5/10/2010.

Phạm bá Nghĩa
Trường THCS số 2