đáp án HSG Văn 9 tỉnh Quảng Bình năm học 2010-2011

SỞ GIÁO DỤC & ĐÀO TẠO KÌ THI CHỌN HỌC SINH GIỎI CẤP TỈNH LỚP 9 THCS
QUẢNG BÌNH NĂM HỌC 2010 - 2011
Môn thi: NGỮ VĂN
ĐỀ THI CHÍNH THỨC (Khóa thi ngày 30 tháng 3 năm 2011)
SỐ BÁO DANH Thời gian làm bài: 150 phút (không kể thời gian giao đề)

Câu 1 (4,0 điểm)
Suy nghĩ của anh (chị) về ý nghĩa giáo dục của câu chuyện sau đây:

Bài thuyết giảng
Tại ngôi làng nhỏ, vào ngày chủ nhật, có một vị giáo sư thường đến nói chuyện về cuộc sống. Hôm nay ông đến thăm nhà của cậu bé vốn không hề muốn chơi hay kết bạn với một ai.
Cậu bé mời vị giáo sư vào nhà và lấy cho ông một chiếc ghế ngồi bên bếp lửa cho ấm.
Trong im lặng, hai người cùng ngồi nhìn những ngọn lửa nhảy múa. Sau vài phút, vị giáo sư lấy cái kẹp, cẩn thận nhặt một mẩu than hồng đang cháy sáng ra và đặt nó sang bên cạnh lò sưởi.
Rồi ông ngồi lại xuống ghế, vẫn im lặng. Cậu bé cũng im lặng quan sát mọi việc.
Cục than đơn lẻ cháy nhỏ dần rồi tắt hẳn.
Vị giáo sư nhìn đồng hồ và nhận ra đã đến giờ ông phải đi thăm nhà khác. Ông chậm rãi đứng dậy, nhặt cục than lạnh đặt lại vào giữa bếp lửa. Ngay lập tức, nó lại bắt đầu cháy, tỏa sáng với ánh sáng và hơi ấm của những cục than xung quanh nó.
Khi vị giáo sư đi ra cửa, cậu bé chủ nhà nắm tay ông nói:
- Cám ơn bài thuyết giảng của bác!
(Phỏng theo Vặt vãnh và hoàn hảo, NXB Văn hóa Thông tin)

Câu 2 (6,0 điểm)
Cùng miêu tả cảnh ra khơi đánh cá, năm 1939, Tế Hanh viết:
Khi trời trong, gió nhẹ, sớm mai hồng
Dân trai tráng bơi thuyền đi đánh cá.
Chiếc thuyền nhẹ hăng như con tuấn mã
Phăng mái chèo, mạnh mẽ vượt trường giang.
(Quê hương - Ngữ văn 8, Tập hai)
năm 1958, Huy Cận viết:
Mặt trời xuống biển như hòn lửa.
Sóng đã cài then, đêm sập cửa.
Đoàn thuyền đánh cá lại ra khơi,
Câu hát căng buồm cùng gió khơi.
(Đoàn thuyền đánh cá - Ngữ văn 9, Tập một)
Nhận xét về hai đoạn thơ trên, có ý kiến cho rằng:
Đều là khúc ca về thiên nhiên, về lao động nhưng mỗi đoạn thơ mang một vẻ đẹp riêng và qua sự miêu tả, người đọc còn có thể nhận ra được cái không khí của từng thời đại.
Anh (chị) hãy làm sáng tỏ nhận xét trên.

----------------------------- Hết --------------------------------

SỞ GIÁO DỤC & ĐÀO TẠO KÌ THI CHỌN HỌC SINH GIỎI CẤP TỈNH LỚP 9 THCS
QUẢNG BÌNH NĂM HỌC 2010 - 2011
Môn thi: NGỮ VĂN
(Khóa thi ngày 30 tháng 3 năm 2011)

HƯỚNG DẪN CHẤM
A. HƯỚNG DẪN CHUNG
- Giám khảo căn cứ vào nội dung triển khai và mức độ đáp ứng các yêu cầu về kĩ năng để cho từng ý điểm tối đa hoặc thấp hơn.
- Những nội dung để trong dấu ngoặc vuông chủ yếu chỉ có tính gợi ý, không buộc học sinh phải trình bày tương tự; giám khảo cần linh động khi vận dụng đáp án.
- Khi cho điểm toàn bài: không làm tròn số (có thể cho: 0; 0,25; 0,5; 0,75;...).
B. HƯỚNG DẪN CỤ THỂ
Câu 1 (4,0 điểm)

Nội dung yêu cầu
Điểm

a. Yêu cầu về kĩ năng
- Bài văn có bố cục và cách trình bày hợp lí.
- Hệ thống ý (luận điểm) rõ ràng và được triển khai tốt.
- Diễn đạt suôn sẻ; mắc ít lỗi chính tả, dùng từ và ngữ pháp.


b. Yêu cầu về nội dung
(Học sinh có thể sắp xếp, trình bày theo nhiều cách)


* Nhận xét khái quát về câu chuyện.
[Điều thú vị ở chỗ chuyện có tựa đề là Bài thuyết giảng nhưng vị giáo sư lại không hề nói một câu nào. Ông trực tiếp dùng cục than hồng trong bếp lò làm một ẩn dụ để kín đáo gửi gắm vào đó những điều muốn nói. Cách thuyết giảng có tính “trực quan” và đặc biệt ấy đã tác động tích cực và mạnh mẽ đến cậu bé.]
 0,5

* Chỉ ra được ý nghĩa giáo dục của chuyện.