DA thi hsg van 10 Hai Duong 2011-2012

SỞ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
HẢI DƯƠNG

ĐỀ CHÍNH THỨC


KỲ THI CHỌN HỌC SINH GIỎI TỈNH
LỚP 10 THPT NĂM HỌC 2011-2012
MÔN THI: NGỮ VĂN
Thời gian làm bài: 180 phút (không kể thời gian giao đề)
Ngày thi: 26 tháng 4 năm 2012
Đề thi gồm: 01 trang





Câu 1 (3 điểm)
Suy nghĩ của anh (chị) về câu tục ngữ "Đường mòn nhân nghĩa không mòn".
Câu 2 (7 điểm)
"Chủ nghĩa yêu nước là nội dung lớn, xuyên suốt quá trình tồn tại và phát triển của văn học trung đại Việt Nam" (Ngữ văn 10, tập 1, trang 108, Nhà xuất bản Giáo dục 2010)
Bằng hiểu biết về tác phẩm Tỏ lòng (Thuật hoài) của Phạm Ngũ Lão và Đại cáo bình Ngô (Bình Ngô đại cáo) của Nguyễn Trãi, hãy làm sáng tỏ nhận định trên.





........................Hết...........................


Họ và tên thí sinh................................................Số báo danh................................
Chữ ký giám thị 1.....................................Chữ ký giám thị 2..................................

SỞ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
HẢI DƯƠNG

KỲ THI CHỌN HỌC SINH GIỎI TỈNH LỚP 10
NĂM HỌC 2011-2012

HƯỚNG DẪN CHẤM MÔN NGỮ VĂN

YÊU CẦU CHUNG
- Giám khảo phải nắm được nội dung trình bày trong bài làm của học sinh để đánh giá chính xác, tránh đếm ý cho điểm. Vận dụng linh hoạt Hướng dẫn chấm, sử dụng nhiều mức điểm một cách hợp lí, khuyến khích những bài viết có cảm xúc, sáng tạo.
- Học sinh có thể làm bài theo nhiều cách nhưng nếu đáp ứng những yêu cầu cơ bản của đề, diễn đạt tốt vẫn cho đủ điểm.
- Điểm bài thi có thể cho lẻ đến 0,25 điểm và không làm tròn.
YÊU CẦU CỤ THỂ
Câu 1 (3 điểm)
a. Về kĩ năng
Học sinh biết cách làm bài văn nghị luận về một tư tưởng đạo lý với bố cục mạch lạc, hành văn trôi chảy, không mắc lỗi chính tả, dùng từ, diễn đạt. Kết hợp nhuần nhuyễn các thao tác lập luận: giải thích, phân tích, chứng minh, bình luận,...dẫn chứng tiêu biểu, chọn lọc.
b. Về kiến thức
Học sinh có thể trình bày theo nhiều cách khác nhau nhưng cần làm rõ những nội dung cơ bản sau:
1.
Giới thiệu câu tục ngữ và sự bền vững của nhân nghĩa (mối quan hệ tốt đẹp giữa con người với con người).
0,5đ

2.
Giải thích
0,5đ


- Từ ngữ:
+ Đường: lối đi nhất định được tạo ra để nối liền 2 địa điểm, 2 nơi.
+ Nhân nghĩa: là mối quan hệ tốt đẹp giữa con người với con người trên cơ sở tình thương và đạo lý (hẹp hơn là tình yêu thương giữa con người với con người).
+ Mòn: bị mất dần từng ít một trên bề mặt do bị cọ xát nhiều.
- Nội dung, ý nghĩa câu tục ngữ
+ Đường đi mãi sẽ (có thể) bị mòn, xấu đi, hư hỏng nhưng nhân nghĩa thì còn mãi với thời gian, không bao giờ bị mòn, bị mất đi.
+ Mượn cách nói đối lập, nhân dân ta muốn khẳng định, nhấn mạnh, đề cao mối quan hệ tốt đẹp giữa con người với con người trên cơ sở tình thương và đạo lý.


3.
Phân tích, nhận định, đánh giá vấn đề
1,5 đ


- Giá trị của nhân nghĩa trong cuộc sống
+ Con người sống không thể tách khỏi cộng đồng (gia đình, xã hội,...)
+ Sống nhân nghĩa là lối sống, cách ứng xử cao đẹp, giúp cuộc sống của con người trở nên có ý nghĩa hơn, con người thêm yêu cuộc sống, có sức mạnh vượt mọi khó khăn, trở ngại.
+ Cuộc sống thiếu nhân nghĩa, thiếu tình yêu thương, con người trở nên vô cảm, cuộc sống sẽ khô cằn, đáng sợ.
+ Nhân nghĩa trở thành một trong những truyền thống đạo lý tốt đẹp của dân tộc ta từ xưa tới nay.
- Biểu hiện của mối quan hệ tốt đẹp giữa con người với con người rất đa dạng, phong phú:
+ Biết ơn người đi trước, tổ tiên, ông bà cha mẹ, những người có công xây dựng và bảo vệ đất nước;
+ Yêu thương giúp đỡ nhau trong hoạn nạn, khó khăn;
+ Nhường nhịn, đùm bọc, đoàn kết, vị tha cao thượng, bao dung độ lượng với mọi người,...
(Hs biết chọn dẫn chứng tiêu biểu trong phạm vi gia đình, nhà trường, xã hội,...để minh họa).
- Nhân nghĩa trong cuộc sống