CHUYÊN ĐỀ TIẾNG VIỆT 9

TRƯỜNG THCS TAM QUAN BẮC
CHUYÊN ĐỀ:
ÔN TẬP TIẾNG VIỆT LỚP 9
TỔ: VĂN -SỬ
Phần thi thứ nh?t:
KHỞI ĐỘNG
Phần thi thứ nh?t:
KHỞI ĐỘNG

ĐÁP ÁN: D
HẾT GiỜ !
Câu 1: Trong các câu sau, câu nào tuân thủ đúng
phương châm về lượng?
KHỞI ĐỘNG

ĐÁP ÁN: B
HẾT GiỜ !
Câu 2: Lời nói của Mã Giám Sinh trong hai câu thơ :
" Hỏi tên rằng Mã Giám Sinh
Hỏi quê rằng huyện Lâm Thanh cũng gần"
Đã không tuân thủ phương châm hội thoại nào?
KHỞI ĐỘNG

ĐÁP ÁN: C
HẾT GiỜ !

Câu 3: Câu thơ " Nét buồn như cúc điệu gầy như mai" sử dụng
phép tu từ gì?
KHỞI ĐỘNG

ĐÁP ÁN: C
HẾT GiỜ !
Câu 4: Em hãy cho biết từ " khí tượng" trong câu sau thuộc từ loại gì?
" Làm khí tượng ở độ cao như thế mới là lý tưởng chứ"
KHỞI ĐỘNG

ĐÁP ÁN: C
HẾT GiỜ !
Câu 5: Câu văn sau sử dụng thành phần biệt lập nào?
Trong gió, nghe như có tiếng hát.
KHỞI ĐỘNG

ĐÁP ÁN: B
HẾT GiỜ !
Câu 6: Từ Hán Viêt " Viễn khách " có nghĩa như thế nào?
KHỞI ĐỘNG

ĐÁP ÁN: D
HẾT GiỜ !
Câu 7: Từ nào sau đây không phải là từ láy ?
KHỞI ĐỘNG

ĐÁP ÁN: B
HẾT GiỜ !
Câu 8: Ngại ngùng dợn gió e sương
Ngừng hoa bóng thẹn, trông gương mặt dày
Mối càng vén tóc bắt tay
Nét buồn như cúc, điệu gầy như mai.
Từ nào trong các từ sau không nằm trong trường từ vựng chỉ tâm trạng ?


KHỞI ĐỘNG

ĐÁP ÁN: D
HẾT GiỜ !
Câu 9: Câu nào dưới đây sử dụng khởi ngữ ?
KHỞI ĐỘNG

ĐÁP ÁN: C
HẾT GiỜ !
Câu 10: " Thương người Cộng sản căm Tây - Nhật
Buồng mẹ - buồng tim - giấu chúng con."
Thành phần biệt lập nào được sử dụng trong câu thơ trên ?
KHỞI ĐỘNG

ĐÁP ÁN: A
HẾT GiỜ !
Câu 11: Chỉ ra phép liên kết trong hai câu sau?
" Cái mạnh của con người Việt Nam ta là sự cần cù sáng tạo. Điều
đó thật hữu ích."
( Vũ Khoan )
KHỞI ĐỘNG

ĐÁP ÁN: D
HẾT GiỜ !
Câu 12: Hai câu thơ sau sử dụng biện pháp tu từ gì?
" Dù là tuổi hai mươi
Dù là khi tóc b?c"
KHỞI ĐỘNG

ĐÁP ÁN: A
HẾT GiỜ !
Câu 13: D?c di?m n�o khơng thu?c v? thu?t ng? ?
( Vũ Khoan )
KHỞI ĐỘNG

ĐÁP ÁN: C
HẾT GiỜ !
Câu 14:M?t ch? cĩ th? d�ng di?n t? nhi?u �.
Dĩ l� hi?n tu?ng gì trong t? v?ng?


KHỞI ĐỘNG
1
2
3
Phần thưởng là một phần quà
Quà tặng may mắn
DAỉNH CHO KHA�N GIA�











.










Trong Tiếng Việt, xưng hô thường tuân thủ theo phương châm: "Xưng khiêm, hô tôn". Em hiểu phương châm đó như thế nào ? Cho ví dụ minh hoạ.

Một bạn chép đoạn thơ sau nhưng lại quên nhửng từ xưng hô tác giả đã dùng. Em hãy giúp bạn điền vào và giải thích tại sao em lại chọn nhửng từ xưng hô ấy?
a) Kể tuổi . . . còn hơn tuổi . . .
. . . lại đau trước . . . mấy ngày
Làm sao . . . vội về ngay
Chợt nghe . . . bỗng chân tay rụng rời.
(Khóc Dương Khuê - Nguyễn Khuyến)
.
bác
bác
bác
tôi
Tôi
tôi
Nghe đoạn nhạc sau, tìm thành phần biệt lập có trong câu hát đầu tiên và cho biết đó là thành phần biệt lập nào?
Đặt một câu có thành phần tình thái phù hợp với hình bên.
Ô CỬA BÍ MẬT
Đặt một câu có thành phần phụ chú phù hợp với hình bên.
Nghe đoạn nhạc sau, tìm thành phần biệt lập có trong câu hát cuối cùng và cho biết đó là thành phần biệt lập nào?
3
4
2
1
Phần thi thứ hai :
GIẢI Ô CHỮ
Phần thi này có 11 hàng ngang và 1 hàng từ khóa,
trả lời đúng mỗi hàng ngang được 10 điểm. Mỗi
đội được 1 lượt lựa chọn hàng ngang còn lại
4 hàng ngang dành cho khán giả.
Suy nghĩ và trả lời là 30 giây. Nếu không có câu
trả lời thì cơ hội 10 giây trả lời cho 3 đội còn lại.
Sau lượt lựa chọn thứ nhất của cả 4 đội, sẽ được
chọn từ khóa để trả lời. Nếu trả lời đúng được 40
điểm, nếu trả lời sai sẽ loại khỏi phần thi này
5
4
3
2
1
6
7
8
9
10
11
Q U A N H Ê
T U L A Y
V I N G Ữ
P H E P L A P
H A M Y
C H I T U
H O A N D U
G O I Đ A P
Đ Ô N G AÂ M
L I C H S Ự
N H Â N H OÙ A
NDHA
Phần thi thứ ba:
TÀI NĂNG
Câu 1: Thế nào là liên kết lôgíc?
Trả lời: Các đoạn văn và các câu phải được sắp xếp theo một trình tự hợp lí
( liên kết lôgíc)
Câu 2 Từ " đường" trong câu " Đường ra trận mùa này đẹp lắm" va
� " ngọt như đường" thuộc hiện tượng nào của từ ? Nêu khái niệm về hiện tượng
Đó?
Câu 2 Trả lời - Từ " đường" trong " Đường ra trận mùa này đẹp lắm"
Và " ngọt như đường" thuộc hiện tượng từ đồng âm
Từ đồng âm là những từ giống nhau về mặt âm thanh nhưng nghĩa thì khác xa
nhau, không liên quan gì đến nhau
Câu 3 :Tìm từ Hán Việt có yếu tố " đồng" mang nghĩa sau:
Cùng nhau vùng dậy dùng bạo lực để phá ách kìm kẹp, giành chính quyền
Đáp án: Từ "đồng khởi"
Câu 1: Thế nào là thành phần tình thái?
Trả lời:Thành phần tình thái là thành phần biệt lập của câu dùng để thể hiện
cách nhìn của người nói đối với sự việc được nói đến trong câu.
Câu 2: Vận dụng kiến thức đã học để đóng vai bạn B trả lời câu hỏi của bạn A
Câu trả lời phải có hàm ý:
A- Cậu đã làm xong bài tập toán chưa?
Nêu khái niệm hàm ý?
Câu 2 Đáp án:- B có thể trả lời theo nhiều cách khác nhau. Ví dụ: "Bài nào
cũng vượt quá sức mình cậu ạ." ; " Hôm qua đến giờ tớ đau đầu quá"
Hàm ý là phần thông báo tuy không được diễn đạt trực tiếp bằng từ ngữ
trong câu
nhưng có thể suy ra từ những từ ngữ ấy.
Câu 3 :Tìm từ Hán Việt có yếu tố " đồng" mang nghĩa sau:
Cùng học một thầy
Đáp án: Từ " đồng môn"
Câu 1: Thế nào là thành phần phụ chú?
Trả lời:Thành phần phụ chú là thành phần biệt lập của câu dùng để bổ sung
chi tiết cho nội dung chính của câu.
Câu 2:Vì sao thuật ngữ " vi rút" trong y học và thuật ngữ " vi rút" trong
tin học lại biểu thị những khái niệm khác nhau?
Câu 2 Đáp án:- Nghĩa của " vi rút" trong tin học là nghĩa chuyển. Nghĩa này
nhập vào hệ thống thuật ngữ của lĩnh vực tin học biểu thị một khái niệm mới
Trong lĩnh vực tin học, vì thế hai thuật ngữ này chỉ đồng nhất về tên gọi.
Câu 3 :Tìm từ Hán Việt có yếu tố " đồng" mang nghĩa sau:
Cùng làm việc với nhau trong một cơ quan
Đáp án: Từ " đồng nghiệp"
Câu 3 :Tìm từ Hán Việt có yếu tố " đồng" mang nghĩa sau:
Cùng nhau vùng dậy dùng bạo lực để phá ách kìm kẹp, giành chính quyền
Câu 1: Thế nào là liên kết lôgíc?
Câu 2 Trả lời - Từ " đường" trong " Đường ra trận mùa này đẹp lắm"
Và " ngọt như đường" thuộc hiện tượng từ đồng âm
Từ đồng âm là những từ giống nhau về mặt âm thanh nhưng nghĩa thì khác xa
nhau, không liên quan gì đến nhau
Câu 3 :Tìm từ Hán Việt có yếu tố " đồng" mang nghĩa sau:
Cùng nhau vùng dậy dùng bạo lực để phá ách kìm kẹp, giành chính quyền
Trả lời: Các đoạn văn và các câu phải được sắp xếp theo một trình tự hợp lí
( liên kết lôgíc)
Câu 3 :Tìm từ Hán Việt có yếu tố " đồng" mang nghĩa sau:
Cùng nhau vùng dậy dùng bạo lực để phá ách kìm kẹp, giành chính quyền
Đáp án: Từ "đồng khởi"
Câu 1: Thế nào là liên kết lôgíc?
Câu 2 Trả lời - Từ " đường" trong " Đường ra trận mùa này đẹp lắm"
Và " ngọt như đường" thuộc hiện tượng từ đồng âm
Từ đồng âm là những từ giống nhau về mặt âm thanh nhưng nghĩa thì khác xa
nhau, không liên quan gì đến nhau
Câu 3 :Tìm từ Hán Việt có yếu tố " đồng" mang nghĩa sau:
Cùng nhau vùng dậy dùng bạo lực để phá ách kìm kẹp, giành chính quyền
Trả lời: Các đoạn văn và các câu phải được sắp xếp theo một trình tự hợp lí
( liên kết lôgíc)
Câu 3 :Tìm từ Hán Việt có yếu tố " đồng" mang nghĩa sau:
Cùng nhau vùng dậy dùng bạo lực để phá ách kìm kẹp, giành chính quyền
Đáp án: Từ "đồng khởi"
Đáp án: Là thành phần biệt lập của câu dùng để thể hiện cách nhìn của người nói
ối với sự việc được nói đến trong câu:
Câu 1 :Thế nào là thành phần tình thái?
Câu 1: Thế nào là liên kết lôgíc?
Câu 2 Trả lời - Từ " đường" trong " Đường ra trận mùa này đẹp lắm"
Và " ngọt như đường" thuộc hiện tượng từ đồng âm
Từ đồng âm là những từ giống nhau về mặt âm thanh nhưng nghĩa thì khác xa
nhau, không liên quan gì đến nhau
Câu 3 :Tìm từ Hán Việt có yếu tố " đồng" mang nghĩa sau:
Cùng nhau vùng dậy dùng bạo lực để phá ách kìm kẹp, giành chính quyền
Câu 2Từ " đường" trong câu " Đường ra trận mùa này đẹp lắm" va
� " ngọt như đường":
Trả lời: Các đoạn văn và các câu phải được sắp xếp theo một trình tự hợp lí
( liên kết lôgíc)
Câu 3 :Tìm từ Hán Việt có yếu tố " đồng" mang nghĩa sau:
Cùng nhau vùng dậy dùng bạo lực để phá ách kìm kẹp, giành chính quyền
Đáp án: Từ "đồng khởi"
Đáp án: Là thành phần biệt lập của câu dùng để thể hiện cách nhìn của người nói
ối với sự việc được nói đến trong câu:
Câu 1 :Thế nào là thành phần tình thái?
Câu 1: Thế nào là liên kết lôgíc?
Câu 3 :Tìm từ Hán Việt có yếu tố " đồng" mang nghĩa sau:
Cùng nhau vùng dậy dùng bạo lực để phá ách kìm kẹp, giành chính quyền
Câu 2Từ " đường" trong câu " Đường ra trận mùa này đẹp lắm" va
� " ngọt như đường":
Trả lời: Các đoạn văn và các câu phải được sắp xếp theo một trình tự hợp lí
( liên kết lôgíc)
Câu 3 :Tìm từ Hán Việt có yếu tố " đồng" mang nghĩa sau:
Cùng nhau vùng dậy dùng bạo lực để phá ách kìm kẹp, giành chính quyền
Đáp án: Từ "đồng khởi"

ĐÁP ÁN: A
HẾT GiỜ !
Câu 1.Khởi ngữ là gì?
PH?N THI V? ĐÍCH

ĐÁP ÁN: A
HẾT GiỜ !
Câu 13: D?c di?m n�o khơng thu?c v? thu?t ng? ?
( Vũ Khoan )
Bài tập: Đọc các truyện cười sau và cho biết phương châm hội thoại nào đã không được tuân thủ?
Truyện 1:
Khoảng 10 giờ tối, ông bác sĩ nhận được cú điện thoại của một khách quen ở vùng quê. Ông khách nói,giọng hoảng hốt:
- Thưa bác sĩ, thằng bé nhà tôi nuốt cây bút bi của tôi rồi. Bây giờ biết làm thế nào? Xin bác sĩ đến ngay cho.
- Tôi lên đường ngay. Nhưng mưa to gió lớn thế này, đường vào nhà ông lại lầy lội, phải một tiếng rưỡi nữa tôi mới đến nơi được.
- Thế trong khi chờ bác sĩ đến, tôi biết làm thế nào?
- Ông chịu khó dùng tạm bút chì vậy.
(Theo Truy?n cu?i dân gian Vi?t Nam)
PHƯƠNG CHÂM QUAN HỆ
Truyện 2:
DẤU ĐẦU HỞ ĐUÔI
Một ông nọ sai người hầu đi mua thịt chó nhưng dặn
không được nói cho ai biết.
Người hầu xăm xăm đi mua. Gần về đến nhà thì gặp khách. Khách thấy anh ta cầm cái gói, mới hỏi:
- Chú cầm cái gì trong tay đấy ?
Người hầu nhớ lời chủ dặn, không dám nói thật, nhưng lại giơ cao cái gói và đố:
- Ông đoán đi. Ông mà đoán đúng thì tôi xin biếu ông cả gói thịt chó này.
(Theo Truy?n cu?i dân gian Vi?t Nam)


Vi phạm phương châm về lượng
Theo em th? năo lă t? tu?ng thanh?
Từ tượng thanh là từ mô phỏng
âm thanhcủa tự nhiên hay của con người.
Ví dụ: Rào rào, ríu rít v.v…
Theo em th? năo lă t? tu?ng h�nh?
Từ tượng hình là từ gợi tả
hình ảnh,dáng vẻ, trạng thái
của sự vật.
Ví dụ: lom khom, lác đác v.v…
Đố em biết được tên những loài vật là từ tượng thanh đấy?
2. Tìm những tên loài vật là từ tượng thanh:
Meo…meo...
Chúng tôi là họ nhà “mèo”
2. Tìm những tên loài vật là từ tượng thanh:
Bo…o...ò
Còn tôi tên là “bò”
2. Tìm những tên loài vật là từ tượng thanh:
Tắc…ke…è...
Chúng tôi được người ta gọi là “tắc kè”
2. Tìm những tên loài vật là từ tượng thanh:
Cú…cú…
Trông tôi có xinh không? Tôi là dòng dõi nhà “cú” đấy!
3.Xác định từ tượng hình và giá trị sử dụng của chúng trong đoạn trích sau:
→Mô tả đám mây một cách sống động, cụ thể.
AI NHANH HƠN ?
chắc chắn
chắc hẳn
Hình như
dường như
hầu như
có vẻ như
theo tôi
theo anh
a
ạ
a
hả
hư �
nhé
nhỉ