CHUYÊN ĐỀ THÂU KÍNH

THIỆU MỘT SỐ ĐỀ THI HSG TỈNH KHÁNH HÒA
Bài 1: Cho một thấu kính hội tụ L, tiêu cự f = 4cm. Đặt một vật sáng HS = 3cm vuông góc với trục chính (H trên trục chính) và cách thấu kính một đoạn HO = 6cm. (xem hình vẽ).
Bằng hình học (sử dụng các tam giác đồng dạng) xác định ảnh H’S’ của HS cho bởi thấu kính (vị trí, độ lớn và tính chất của ảnh H’S’).
Sau thấu kính hội tụ (không cùng phía với vật sáng HS) phải đặt một gương phẳng cắt trục chính tại điểm nào, nghiêng với trục chính một góc bao nhiêu để chùm tia sáng bất kì xuất phát từ S,








.( Kỳ thi chọn hs giỏi năm học 2002 – 2003, bảng a vòng 2)

Bài 2:. Một vật sáng AB đặt vuông góc với trục chính của thấu kính hội tụ L1 có quang tâm O, tiêu cự f1 = 12 cm. Khoảng cách AO = 36cm.
Bằng hình học, hãy tìm khoảng cách từ ảnh A1B1 của vật AB qua thấu kính L1.
Bây giờ, như câu a) người ta đặt thêm 1 thấu kính hội tụ L2 có tiêu cự f2 = 6cm tại điểm M ở sau thấu kính L1 với OM = 24cm. Hai thấu kính có trục chính trùng nhau (hình vẽ). Xác định vị trí ảnh cuối cùng của vật AB qua hệ 2 thấu kính L1 và L2. Vẽ hình.






( Kì thi chọn hs giỏi thcs nh 2006 – 2007, bảng a vòng 1)
Bài 3:
Cho hai thấu kính hội tụ (O1) , (O2) giống hệt nhau, có tiêu cự bằng f được đặt sao cho trục chính của chúng làm với nhau một góc ( và trục chính của thấu kính (O1) đi qua quang tâm của thấu kính (O2). Trên trục chính của thấu kính (O1) và ở phía trước (O1) có đặt một điểm sáng cách (O1) một khoảng đúng bằng f. Gọi khoảng cách O1O2 là l.
Vẽ ảnh S’ của S.
Tính khoảng cách từ S đến ảnh cuối cùng của nó qua hệ. Vị trí ảnh cuối cùng sẽ tahy đổi thế nào nếu giữ S và thấu kính (O1) cố định và quay thấu kính (O2) quanh O2 để làm thay đổi góc (.





(Thi chọn hs giỏi cấp ptcs thành phố nha trang nh 2001 – 2002).

Bài 4:
Cho quang hệ gồm thấu kính phân kỳ và gương phẳng. Gương đặt ở tiêu điện của thấu kính và vuông góc với quang trục chính của nó. Vật AB nằm ở tiêu diện đằng trước thấu kính. Bằng cách vẽ, tìm vị trí ảnh của vật chco bởi hệ này và xác định tỉ số k = AB là ảnh cuối cùng cho bởi hệ thống.









( Đề thi hs giỏi thcs nh 2001 – 2002, vật lí 9, vòng 1 bảng a).

Bài 5: ( Kì thi hs giỏi thcs, cấp tỉnh 2001, vòng 2)
Chiếu một tia sáng vào một gương phẳng






Bài 6: ( Thi tuyển vào lớp 10 chuyên vật lý trường lqd nh 1998 – 1999).
Một điểm sáng S đặt trước một thấu kính hội tụ và cách trục chính của thấu kính là 3cm. Phía sau thấu kính có một gương phẳng đặt nghiêng 60o so với trục chính của thấu kính, mặt phản xạ hướng về phía thấu kính (hình vẽ). Người ta nhận thấy rằng ảnh của điểm sáng S qua hệ thống quang học trên trùng với chính nó.
Vẽ hình. Xác định tiêu cự của thấu kính và vị trí của điểm sáng S đối với thấu kính? Có nhận xét gì về vị trí của gương đối với thấu kính?
Khi cho gương quay một góc nhỏ quanh một trục qua I và vuông góc với mặt phẳng hính vẽ thì ảnh của S qua hệ thống dịch chuyển như thế nào? Vì sao? (có vẽ hình: I là giao điểm của trục chính thấu kính với gương).
Gương quay từ vị trí ban đầu đến khi mặt gương vuông góc với trục chính của thấu kính thì ảnh của S dịch chuyển một đoạn bằng bao nhiêu? (có vẽ hình).










Bài 7: ( đề thi chọn hs giỏi nh 2003 – 2004, vật lí 9, bảng a vòng 1).
Trước một thấu kính hội tụ, tiêu cự f = 20cm có đặt một vật AB cao 10cm, vuông góc với trục chính và cách thấu kính một đoạn BO = 30cm. ( hình a).
Bằng phép vẽ và sử dụng tam giác đồng dạng, xác định vị trí của ảnh A1B1 của AB qua thấu kính.
Sau thấu kính đặt một gương phẳng vuông góc với mặt phẳng tạo bởi vật AB và trục chính, nghiêng với trục chính một góc 45o và cắt trục chính tại điểm M