Chuyên đề hay về các loại giun sán ký sinh

CHUYÊN ĐỀ VỀ
GIUN SÁN KÝ SINH
Ở NGƯỜI VÀ ĐỘNG VẬT
ĐẠI CƯƠNG
Đặc điểm bệnh giun – sán:
Beänh giun saùn raát phoå bieán ôû nöôùc ta (khí haäu nhieät ñôùi, yù thöùc veä sinh)
Giun saùn xaâm nhaäp vaøo cô theå ngöôøi: ñöôøng tieâu hoùa, hoâ haáp, muoãi chích, chui qua da
Tæ leä maéc beänh giun saùn ôû nöôùc ta cao (nhieãm nhieàu loaïi giun cuøng luùc, nhieãm naëng)
Giun saùn khoâng gaây hieän töôïng mieãn dòch cao do ñoù coù theå nhieãm nhieàu laàn.
Thôøi gian soáng giun coù haïn (giun ñuõa: 1 naêm, giun kim: 1-2 thaùng).
Daáu hieäu bieát beänh giun saùn: BCTT taêng cao, tieâu chaûy, taùo boùn, hieän töôïng dò öùng.
ĐẠI CƯƠNG
Tác hại của giun – sán đối với cơ thể
Rối loạn tiêu hóa: buồn nôn, tiêu chảy,..
Rối loạn máu: thiếu máu, BCTT tăng cao
Thần kinh: co giật, mê sản…
Biến chứng nội khoa, ngoại khoa
Các bệnh khác…

Phân loại giun – sán
Lớp có vỏ cứng (thân hình ống): giun (Nematoda)
Lớp không có vỏ cứng (thân dẹp): sán lá (Trematoda) và sán dải (Cestoda).
GIUN
GIUN
Phân loại
Nhoùm kyù sinh ôû ruoät goàm coù:
Giun ñuõa (Ascaris lumbricoides)
Giun kim (Enterobius vermicularis)
Giun toùc (Trichuris trichiura)
Giun moùc (Ancylostoma duodenale vaø Necator americanus)
Giun löôn (Strongyloides stercoralis)

Nhoùm kyù sinh ôû ruoät vaø toå chöùc Giun xoaén ( Trichinella spiralis)

Nhoùm kyù sinh ôû maùu vaø caùc toå chöùc (giun chæ)
Giun chæ Bancroft (Wuchereria bancrofti)
Giun chæ Maõ Lai (Brugia malayi).
Loa loa.
GIUN KÝ SINH Ở RUỘT
Hình thể giun đũa trưởng thành
Giun đũa gây hiện tượng tắc ruột
Giun đũa di chuyển lạc chổ (gan)
Giun đũa gây áp xe gan
Chu trình phát triển của giun đũa (Ascaris lumbricoides)
Giun kim ở hậu môn và ruột
Chu trình phát triển
Giun tóc cái
Giun tóc đực
Chu trình phát triển của giun tóc (Trichuris trichiura)
Ấu trùng giun lươn di chuyển dưới da
Co đực (dạng tự do)
Co cái (dạng tự do)
Hình cắt dọc và ngang của giun lươn trong mô
Chu trình phát triển của giun lươn
Ancylostoma duodenale Necator americanus
Giun móc ở niêm mạc ruột
Chu trình phát triển của giun móc
GIUN KÝ SINH Ở RUỘT & CÁC TỔ CHỨC
ấu trùng giun trong máu ngoại biên
Ấu trùng trong nang và mô cơ
Chu trình phát triển
GIUN XOẮN
GIUN KÝ SINH Ở CÁC TỔ CHỨC & MÁU
Wuchereria bancrofti
Brugia malayi
Phù chân voi (Elephantiasis) do Brugia malayi
Phù các hạch bạch huyết toàn thân do Wuchereria bancrofti
CÁC THUỐC ĐIỀU TRỊ
Giun đũa: Pamoat pyrantel, nhóm Benzimidazol (Mebendazol, Albendazol, Flubendazol)

Giun kim: Pyrvinium embonat, Pyrantel, nhóm Benzimidazol

Giun tóc: nhóm Benzimidazol

Giun móc: Béphénium hydroxynaphtoat, Pyrantel, Albendazol, Mebendazol

Giun lươn: Thiabendazol, Albendazol, Ivermectin

Giun xoắn: Thiabendazol, Flubendazol, Albendazole

Giun chỉ: Diethylcarbamazin, Ivermectin, Albendazol
CÁC THUỐC ĐIỀU TRỊ
PYRANTEL PAMOAT
*Biệt dược: Combantrin, Helmintox .

* Cô cheá taùc ñoäng : phong beá thaàn kinh - cô treân giun baát ñoäng  toáng ra ngoaøi.

* Chæ ñònh : Trò giun kim, giun moùc, giun ñuõa.

* Taùc duïng phuï : Choùng maët, ñau buïng, buoàn noân, oùi möûa, maøy ñay, tieâu chaûy, phuø maïch.

* Thaän troïng :
Toån thöông chöùc naêng gan,
Treû em döôùi saùu thaùng
Phuï nöõ mang thai.
CÁC THUỐC ĐIỀU TRỊ
PYRANTEL PAMOAT
* Dạng thuốc :
+ Viên nén 125mg, 250mg
+ Hỗn dịch uống 50mg/ml

* Liều dùng : hấp thu kém
+ Trị giun kim, giun móc, giun đũa: Liều duy nhất 10mg/kg
+ Với giun kim : Uống nhắc lại liều trên sau 2 tuần.
+ Dùng thuốc giữa các bữa ăn
Không cần dùng thêm thuốc nhu?n tẩy và nhịn đói.
CÁC THUỐC ĐIỀU TRỊ
NHÓM BENZIMIDAZOL
Mebendazol: Furgaca, Vermox
Cô cheá taùc ñoäng : öùc cheá toång hôïp vi caáu truùc hình oáng -> öùc cheá söï sinh saûn, öÙc cheá thu nhaän glucose giun cheát do thieáu naêng löôïng
Döôïc ñoäng: haáp thu qua ñöôøng uoáng chæ 10%
Chæ ñònh : Nhieãm giun ñuõa, kim, giun toùc, giun moùc, giun xoaén
Taùc duïng phuï :
+ Choùng maët,
+ Ñau buïng, noân, tieâu chaûy
+ Maøy ñay,, phuø maïch.
Choáng chæ ñònh :
+ Phuï nöõ coù thai 3 thaùng ñaàu
+ Ngöôøi bò beänh gan.
CÁC THUỐC ĐIỀU TRỊ
NHÓM BENZIMIDAZOL
Mebendazol

* Daïng thuoác :
+ Vieân neùn : 500mg, 100mg
+ Dung dòch uoáng 20mg/ml. Hoãn dòch uoáng 20mg/ml.

* Lieàu duøng :Uoáng thuoác tröôùc , sau böõa aên, nhai vieân thuoác .
+ Trò giun kim: ngöôøi lôùn vaø treû > 2tuoåi: uoáng lieàu duy nhaát 100mg .
Laëp laïi lieàu treân sau 2-4 tuaàn.
+ Trò giun toùc, moùc, ñuõa:
Ngöôøi lôùn vaø treû > 2tuoåi :100mg x 2 laàn/ ngaøy x 3 ngaøy.
Laëp laïi lieàu treân sau 2-3 tuaàn.
+ Trò giun xoaén: 200-400mg/ngaøy x 3 ngaøy,
ñoù 400-500mg/ngaøy x 10 ngaøy
Vôùi böõa aên nhieàu môõ
CÁC THUỐC ĐIỀU TRỊ
NHÓM BENZIMIDAZOL
Albendazol : Zentel .

* Cơ chế: ức chế thu nhận glucose -> giảm dự trữ glycogen-> giảm tạo ATP -> giun bất động rồi chết
* Chỉ định :
+ Trị giun kim, đũa, tóc, móc : Thuốc thay the
+ Trị bệnh nang sán và ấu trùng sán dải: Thuốc lựa chọn

* Tác dụng phu?: Nhức đầu chóng mặt, nôn, đau bụng, chức năng gan bất thường.

* Chống chỉ định:
+ Có tiền sử nhiễm độc tuỷ xương,
+ Phụ nữ mang thai.

* Dạng thuốc :
+ Lọ 10ml hỗn dịch chứa 20mg/ml và 40mg/ml.
+ Viên nén 200mg, 400mg.
SÁN
Cua đồng
Gỏi cá
- Sán lá lớn ở ruột (Fasciolopsis busky)
- Sán lá nhỏ ở gan (Clonorchis sinensis)
- Sán lá phổi (Paragonimus westermani)
Sán lá :
- Sán dải bò (Taenia saginata)
- Sán dải heo (Taenia sollum)
- Sán dải cá (Diphyllobothrium latum)
Sán dải :
SÁN DẢI HEO, BÒ
Sán dải heo trưởng thành
Sán dải bò trưởng thành
Đốt già SD heo
Đốt già SD bò
Cysticercus bovis trong tim cừu
Chu trình phát triển của SD heo, SD bò
Đầu, đốt, trứng của sán dải cá
SÁN DẢI CÁ
Chu trình phát triển của sán dải cá
SÁN LÁ LỚN Ở GAN
Hình thể con trưởng thành và trứng của sán lá lớn ở gan (Fasciola hepatica)
Chu trình phát triển của sán lá lớn ở gan (Fasciola hepatica)
SÁN LÁ NHỎ Ở GAN
Hình thể con trưởng thành và trứng của Clonorchis sinensis
Chu trình phát triển của sán lá nhỏ ở gan (Clonorchis sinensis)
SÁN LÁ LỚN Ở RUỘT
Hình thể con trưởng thành và trứng của Fasciolopsis buski
Chu trình phát triển của sán lá lớn ở ruột (Fasciolopsis buski)
SÁN LÁ PHỔI
Hình thể con trưởng thành và trứng của Paragonimus westermani
Chu trình phát triển của sán lá phổi (Paragonimus westermani)
Sán lá lớn ở gan trong ống dẫn mật cừu
Fasciola hepatica trong ống dẫn mật, gan
Fasciola hepatica gây abces gan
Sán lá phổi gây tổn thương phổi