Chương trình sgk tin học

GIỚI THIỆU SGK

PHẦN I. BẢNG TÍNH ĐIỆN TỬ
Mục tiêu
Cung cấp một số kiến thức và kĩ năng ban đầu về chương trình bảng tính
Kiến thức: Biết vai trò và chức năng chung của chương trình bảng tính và một số chức năng cơ bản nhất của chương trình bảng tính
Kĩ năng: Tạo và trình bày bảng tính, tính toán, sắp xếp và lọc, tạo biểu đồ,...
Thái độ: Nhận thức được ưu điểm của chương trình bảng tính, rèn luyện tư duy khoa học, mạnh dạn trong tìm tòi, tự khám phá, học hỏi.
2
Nội dung
Gồm 19 bài: 09 bài lí thuyết + 10 bài thực hành
Dạy trong 40 tiết, 02 tiết/bài. Riêng bài thực hành 10 dạy trong 4 tiết
3
Cấu trúc
Bài 1. Chương trình bảng tính là gì? (2 tiết)
Bài thực hành 1. Làm quen với chương trình bảng tính Excel (2 tiết)
Bài 2. Các thành phần chính và dữ liệu trên trang tính (2 tiết)
Bài thực hành 2. Làm quen với các kiểu dữ liệu trên trang tính (2 tiết)
4
Cấu trúc (tiếp)
Bài 3. Thực hiện tính toán trên trang tính (2 tiết)
Bài thực hành 3. Bảng điểm của em (2 tiết)
Bài 4. Sử dụng các hàm để tính toán (2 tiết)
Bài thực hành 4. Bảng điểm của lớp em (2 tiết)
Bài 5. Thao tác với bảng tính (2 tiết)
Bài thực hành 5. Chỉnh sửa trang tính của em (2 tiết)
5
Cấu trúc (tiếp)
Bài 6. Định dạng trang tính (2 tiết)
Bài thực hành 6. Trình bày sổ điểm lớp em (2 tiết)
Bài 7. Trình bày và in trang tính (2 tiết)
Bài thực hành 7. In danh sách lớp em (2 tiết)
6
Cấu trúc (tiếp)
Bài 8. Sắp xếp và lọc dữ liệu (2 tiết)
Bài thực hành 8. Ai là người học giỏi? (2 tiết)
Bài 9. Trình bày dữ liệu bằng biểu đồ (2 tiết)
Bài thực hành 9. Tạo biểu đồ để minh hoạ (2 tiết)
Bài thực hành 10. Thực hành tổng hợp (4 tiết)

Việc phân phối thời lượng mỗi bài chỉ là tương đối

7
Những điểm cần lưu ý
Mục tiêu cuối cùng: học sinh tạo được sản phẩm phục vụ học tập, chưa cần hiểu biết sâu sắc về lý thuyết
Chương trình bảng tính là PM hỗ trợ tính toán và xử lý (sắp xếp, lọc) dữ liệu  Thể hiện ở cấu trúc và thứ tự các bài
Học sinh đã được học Word, tránh trình bày chi tiết giao diện của chương trình, hãy hướng dẫn học sinh tự khám phá

8
Những điểm cần lưu ý
Tránh diễn đạt hàn lâm, định nghĩa chính xác, tăng cường ví dụ mô tả để diễn giải kiến thức
Các kiến thức lí thuyết là chung đối với mọi chương trình bảng tính, dễ dàng để tiếp cận và sử dụng các phần mềm bảng tính khác
Sử dụng cách trực quan nhất để thực hiện thao tác (nút lệnh)
Thuật ngữ “bảng tính” = “sổ tính”
9
Các bài thực hành
Phần giới thiệu kỹ năng bổ sung
Các bài thực hành đơn lẻ để rèn luyện kỹ năng: khuyến khích học sinh tự tìm hiểu
Các bài thực hành hệ thống để tạo ra sản phẩm hữu ích -> giữ nguyên thứ tự các bài học + hướng dẫn lưu các kết quả thực hành
Có thể chọn lọc các bài thực hành phù hợp với từng địa phương, nhưng đảm bảo kiến thức và kỹ năng yêu cầu
Không nên đòi hỏi kết quả chính xác như trong SGK
10
Câu hỏi và bài tập
Nhằm để học sinh ôn luyện kiến thức đã học trong bài.
Những bài nâng cao dưới dạng hoạt động của học sinh
11
Định hướng tổ chức dạy học
Tốt nhất: Lý thuyết kết hợp thực hành trong phòng máy
Tổ chức hoạt động nhóm
Tăng cường hoạt động, học sinh tự tìm hiểu, khám phá
Bố trí thực hành ngay sau phần lý thuyết tương ứng
12
Bài 1. Chương trình bảng tính là gì?
Nhu cầu sử dụng bảng tính trong đời sống
Các chức năng chung của chương trình bảng tính
Các thành phần cơ bản của màn hình và trang tính
Hiểu khái niệm hàng, cột, ô, địa chỉ ô tính
Biết nhập, sửa, xoá, cách di chuyển trên trang tính

13
Lưu ý Bài 1
Nhu cầu: Lấy thêm những ví dụ gần gũi, nếu có thể
Tính năng: nhấn mạnh vào khả năng hỗ trợ tính toán và tự động cập nhật kết quả
Các chương trình bảng tính khác: OpenOffice
Khai thác những gì học sinh đã biết về Word để giới thiệu những đặc trưng của Excel.
Thanh công thức và bảng chọn Data
14
Lưu ý Bài 1 (tiếp)
Không định nghĩa trang tính là gì, chỉ nên mô tả
Các khái niệm quan trọng: địa chỉ, khối (chỉ hạn chế ở địa chỉ tương đối)
Mục đích của thao tác chọn đối tượng trên trang tính/ khái niệm ô được kích hoạt
Các cách khác nhau để kết thúc nhập dữ liệu vào ô tính
Di chuyển trên trang tính
Gõ tiếng Việt
15
Bài 2. Các thành phần chính và dữ liệu trên trang tính
Biết được các thành phần chính của trang tính: ô, hàng, cột, khối, hộp tên, thanh công thức,…
Hiểu vai trò của thanh công thức
Biết cách chọn một ô, một hàng, một cột và một khối
Phân biệt được kiểu dữ liệu số, kí tự
16
Lưu ý Bài 2
Có thể định nghĩa bảng tính là tệp do chương trình bảng tính sinh ra
Lưu ý học sinh đến các nút tiêu đề cột và tiêu đề hàng (do không cần thiết liệt kê chi tiết)
Các dấu hiệu nhận biết một ô tính đang được chọn (kích hoạt)
17
Lưu ý Bài 1 (tiếp)
Quan hệ giữa hộp tên, ô tính đang được chọn và thanh công thức
Chỉ hạn chế giới thiệu hai kiểu dữ liệu cơ bản: kí tự và số
Hướng dẫn học sinh nhận biết dữ liệu thông qua cách hiển thị ngầm định

18
Lưu ý các Bài thực hành 1 và 2
Yêu cầu nhận biết được các đối tượng cơ bản trên giao diên của chương trình
Chỉ yêu cầu thành thạo thao tác nhập dữ liệu vào các ô trên trang tính
Chưa yêu cầu các thao tác định dạng, chỉnh sửa trang tính
19
Bài 3. Thực hiện tính toán trên trang tính
Biết cách nhập công thức vào ô tính.
Viết đúng được các công thức tính toán theo các kí hiệu phép toán của bảng tính.
Biết cách sử dụng địa chỉ ô tính trong công thức.
20
Lưu ý Bài 3
Tính toán với các công thức là đặc điểm chung của mọi chương trình bảng tính
Khai thác điểm mạnh của máy tính là khả năng tính toán
Quy tắc nhập công thức vào ô tính (bắt đầu bằng dấu =)
Vai trò của thanh công thức
Nhấn mạnh đến ưu điểm của việc sử dụng địa chỉ trong công thức
21
Lưu ý Bài 3 (tiếp)
Nên dành thời gian để hướng dẫn học sinh chuyển một vài công thức toán học sang cách biểu diễn trong bảng tính

22
Bài 4. Sử dụng các hàm để tính toán
Biết cách sử dụng một số hàm cơ bản như Sum, Average, Max, Min
Viết đúng cú pháp các hàm, sử dụng hàm để tính kết hợp các số và địa chỉ ô tính, cũng như địa chỉ các khối trong công thức.
23
Lưu ý Bài 4
Hiểu rõ mục tiêu tính toán và cú pháp của mỗi hàm
Hiểu tính ưu việt của việc sử dụng hàm so với sử dụng công thức
Hai cách nhập hàm vào ô tính
Chỉ hạn chế ở các hàm đơn giản (SUM, AVERAGE, MAX, MIN)
24
Lưu ý các Bài thực hành 3 và 4
Dành thời gian để học sinh thực hành nhập công thức và hàm đúng quy tắc
Có thể tăng cường các dạng bài thực hành nhận biết công thức hoặc hàm được nhập đúng hay sai (trắc nghiệm)

25
Bài 5. Thao tác với bảng tính
Biết cách điều chỉnh độ rộng cột và độ cao hàng
Biết chèn thêm hoặc xoá cột, hàng
Biết sao chép và di chuyển dữ liệu
Biết sao chép công thức
Hiểu được sự thay đổi của địa chỉ khi sao chép công thức.
26
Lưu ý Bài 5
Cần chuẩn bị sẵn các tình huống để giới thiệu các thao tác chỉnh sửa trang tính
Khai thác tối đa hiểu biết của học sinh về sao chép và di chuyển dữ liệu trong văn bản Word
Nhấn mạnh đến sự tự động điều chỉnh của các địa chỉ trong công thức và hàm sau khi sao chép
27
Bài 6. Định dạng trang tính
Hiểu mục đích định dạng trang tính.
Biết được các bước thực hiện định dạng phông chữ, cỡ chữ, kiểu chữ và chọn màu cho phông chữ.
Biết thực hiện căn lề trong ô tính
Biết tăng hoặc giảm số chữ số thập phân của dữ liệu số.
Biết cách kẻ đường biên và tô màu nền cho ô tính.


28
Lưu ý Bài 6
Nên bắt đầu bằng các tính năng định dạng và các thao tác định dạng trong chương trình soạn thảo văn bản
Nhắc lại rằng các tính năng định dạng không phải là tính năng chủ yếu của chương trình
Định dạng không làm thay đổi dữ liệu
SGK chỉ giới thiệu các tính năng định dạng cơ bản  GV có thể mở rộng
Giải thích ý nghĩa của lệnh Merge Cells

29
Lưu ý Bài 6 (tiếp)
Chỉ nên giới thiệu cách thực hiện trực quan nhất thông qua các nút lệnh (có thể thiết đặt để hiển thị ngầm định)
Tô màu nền và kẻ đường biên là các nội dung bổ sung


30
Bài 7. Trình bày và in trang tính
Hiểu được mục đích của việc xem trang tính trước khi in
Biết cách xem trước khi in, điều chỉnh ngắt trang, đặt lề và hướng giấy in
Biết cách điều chỉnh được trang in cho hợp lí.
Biết cách in trang tính


31
Lưu ý Bài 7
Nên tận dụng kênh hình trong SGK hoặc chụp màn hình một trang tính in ra giấy và trên mành hình để cho học sinh thấy sự khác biệt
Nêu rõ lợi ích của việc xem trước khi in
Phân biệt rõ các dấu ngắt trang tự động và ngắt trang thủ công
Tận dụng kiến thức học sinh đã học về thiết đặt trang in.
Cần cài đặt sẵn driver cho máy in
32
Lưu ý Bài 7 (tiếp)
Sử dụng phương pháp thử và sai
Khuyến khích tố chức theo nhom
33
Bài 8. Sắp xếp và lọc dữ liệu
Hiểu được nhu cầu sắp xếp, lọc dữ liệu
Biết các bước cần thực hiện sắp xếp, lọc dữ liệu


34
Lưu ý Bài 8
Nhấn mạnh nhu cầu sắp xếp và lọc dữ liệu, nhất là những bảng dữ liệu lớn
Chỉ cần hạn chế trong các nội dung đã trình bày trong SGK
Một số nội dung mở rộng cho GV: Custom list, tổ chức dữ liệu trên trang tính như thế nào,…
SGK chỉ giới thiệu các tính năng định dạng cơ bản  GV có thể mở rộng

35
Bài 9. Trình bày dữ liệu bằng biểu đồ
Biết mục đích của việc sử dụng biểu đồ
Biết một số dạng biểu đồ thường dùng
Hiểu các bước cần thực hiện để tạo biểu đồ từ một bảng dữ liệu
Biết cách thay đổi dạng biểu đồ đã được tạo ra


36
Lưu ý Bài 9
Nêu ý nghĩa của việc sử dụng biểu đồ
Chỉ giới thiệu các tạo biểu đồ đơn giản với bảng dữ liệu thích hợp. Bước đầu chưa nên hướng dẫn các thao tác phức tạp, chi tiết, chỉ cần cho học sinh tạo được biểu đồ thô ban đầu. Sau đó hướng dẫn thay đổi dạng biểu đồ.
Việc chỉnh sửa biểu đồ là khá phức tạp, không đòi hỏi học sinh phải hoàn thiện mà chỉ hướng dẫn về cách làm, cách thực hiện và ý nghĩa một số mục cơ bản như tiêu đề, vị trí, khoảng dữ liệu.
37
Bài 10. Thực hành tổng hợp
Ôn luyện lại một số kiến thức trọng tâm, một số kĩ năng cơ ban khi làm việc với bảng tính.
Nội dung bài thực hành tổng hợp chính là các kiến thức, kĩ năng trọng tâm theo yêu cầu của phần bảng tính
Bài tập 1: ôn luyện nhập dữ liệu, định dạng, sử dụng công thức và trình bày trang in.
Bài tập 2: sử dụng công thức, hàm thực hiện tính toán, sắp xếp và lọc dữ liệu.
Bài tập 3: ôn lại việc tạo biểu đồ, trình bày trang in.



38