Chương III. §6. Giải bài toán bằng cách lập phương trình

`
CHÀO MỪNG QUÝ THẦY CÔ
ĐẾN VỚI TIẾT HỌC TOÁN
CỦA LỚP 8A
Giáo viên: Mai Tấn Hợp
Đơn vị: THCS An Minh Bắc
TIẾT HỌC NÀY GỒM CÓ 3 PHẦN:
1/. BÀI HỌC MỚI
+Biểu diễn một đại lượng bởi biểu thức chứa ẩn
+ Ví dụ về giải bài toán bằng cách lập phương trình
2/. LUYỆN TẬP
3/. HƯỚNG DẪN TỰ HỌC Ở NHÀ
I. Mục tiêu bài học:
1. Kiến thức: Học sinh nắm được các bước giải bài toán bằng cách lập phương trình.
2. Kỹ năng: Học sinh có kỹ năng phân tích đề bài và giải được các bài toán bằng cách lập phương trình đơn giản.
3. Thái độ: Học sinh tích cực trong học tập và hứng thú với môn học.
II. Chuẩn bị:
1. Giáo viên: Giáo án, sgk, sgv, GAĐT, máy chiếu
2. Học sinh: Giấy nháp, xem trước bài học.
III. Phương pháp:
Thuyết trình, vấn đáp, thảo luận
IV. Tiến trình dạy học:
Tiết 51
GIẢI BÀI TOÁN BẰNG CÁCH LẬP PHƯƠNG TRÌNH
Tuần 25
Ngày soạn: 17/02/2011
Ngày dạy: 21/02/2011
Gọi x là số gà thì số chân gà sẽ là….
Lập phương trình để giải một bài toán như thế nào ?
1/. Biểu diễn một đại lượng bởi biểu thức chứa ẩn :
Ví dụ 1: (SGK)
Gọi x (km/h) là vận tốc của một ôtô.
Quãng đường ôtô đi được trong 5 giờ là:…
5x (km)
Thời gian để ôtô đi được quãng đường 100 km là…
?1
b) Vận tốc trung bình của Tiến ( tính theo km/h), nếu trong x phút Tiến chạy được quãng đường là 4500m
Giả sử hàng ngày bạn Tiến dành x phút để tập chạy.
?2
a) Quãng đường Tiến chạy được trong x phút, nếu chạy với vận tốc trung bình là 180 m/ph
a) Quãng đường Tiến chạy được là:
b) Vận tốc TB của Tiến là:
Khi đó :
Hãy viết biểu thức với biến x biểu thị:
180 Km
15 phút
1/. Biểu diễn một đại lượng bởi biểu thức chứa ẩn :
Ví dụ 1: (SGK)
?1
?2
a) Quãng đường Tiến chạy được là: 180x (m)
b) Vận tốc TB của Tiến là:
b) Viết thêm chữ số 5 vào bên phải số x (ví dụ
12 → 125 tức là 12. 10 + 5 )
a) Viết thêm chữ số 5 vào bên trái số x (ví dụ
12 → 512 tức là 500 + 12 )
Số x là số có 2 chữ số nên có dạng
Biểu thức thu được khi viết
thêm chữ số 5 vào bên trái là:
b) Biểu thức thu được khi viết
thêm chữ số 5 vào bên phải là:
Gọi x là số tự nhiên có 2 chữ số (ví dụ x =12). Hãy lập biểu thức biểu thị số tự nhiên có được bằng cách:
Số có 2 chữ số có dạng như thế nào?
15 phút
1/. Biểu diễn một đại lượng bởi biểu thức chứa ẩn :
Ví dụ 1: (SGK)
?1
?2
Vừa gà vừa chó
Bó lại cho tròn
Ba mươi sáu con
Một trăm chân chẵn
Hỏi có bao nhiêu gà, bao nhiêu chó?

Giải
Gọi x là số gà
Gọi x là số gà,điều kiện của x là gì ?
Khi đó: số chân gà là:
2x
Mỗi con gà có 2 chân nên số chân gà là bao nhiêu ?
Số chó là:
36 – x
Cả gà lẫn chó là 36 con nên số chó là bao nhiêu ?
Số chân chó là:
4( 36 – x )
Mỗi con chó có 4 chân nên số chân chó là bao nhiêu ?
Tổng số chân là 100 nên ta thiết lập được phương trình nào?
Ta có phương trình là:
2. Ví dụ về giải bài toán bằng cách lập phương trình
Ví dụ 2: (Bài toán cổ)
Giải pt trên:
20 phút
1/. Biểu diễn một đại lượng bởi biểu thức chứa ẩn :
Ví dụ 1: (SGK)
?1
?2
Vừa gà vừa chó
Bó lại cho tròn
Ba mươi sáu con
Một trăm chân chãn
Hỏi có bao nhiêu gà, bao nhiêu chó?

Giải
Gọi x là số gà
Gọi x là số gà,điều kiện của x là gì ?
Khi đó: số chân gà là:
2x
Mỗi con gà có 2 chân nên số chân gà là bao nhiêu ?
Số chó là:
36 – x
Cả gà lẫn chó là 36 con nên số chó là bao nhiêu ?
Số chân chó là:
4( 36 – x )
Mỗi con chó có 4 chân nên số chân chó là bao nhiêu ?
Tổng số chân là 100 nên ta thiết lập được phương trình nào?
Ta có phương trình là:
ta được x = 22
Kiểm tra x = 22 có thỏa mãn điều kiện của ẩn không ?
( thỏa mãn điều kiện của ẩn )
Kết luận số gà, số chó là bao nhiêu con ?
2. Ví dụ về giải bài toán bằng cách lập phương trình
Ví dụ 2: (Bài toán cổ)
Vậy số gà là 22 con,
số chó 36 – 22 = 14 con
Giải pt trên:
20 phút
1/. Biểu diễn một đại lượng bởi biểu thức chứa ẩn :
Ví dụ 1: (SGK)
?1
?2
2. Ví dụ về giải bài toán bằng cách lập phương trình:
Ví dụ 2: (Bài toán cổ)
Tóm tắt các bước giải bài toán bằng cách lập phương trình
Bước 1: Lập phương trình
- Chọn ẩn số và đặt điều kiện thích hợp cho ẩn số
- Biểu diễn các đại lượng chưa biết theo ẩn và các đại lượng đã biết
- Lập phương trình biểu thị mối quan hệ giữa các đại lượng
Bước 2: Giải phương trình
Bước 3: Kiểm tra xem trong các nghiệm của phương trình nghiệm nào
thỏa mãn diều kiện của ẩn, nghiệm nào không, rồi kết luận.
20 phút
1/. Biểu diễn một đại lượng bởi biểu thức chứa ẩn :
Ví dụ 1: (SGK)
?1
?2
2. Ví dụ về giải bài toán bằng cách lập phương trình:
Ví dụ 2: (Bài toán cổ)
Bước 1: Lập phương trình
- Chọn ẩn số và đặt điều kiện thích hợp cho ẩn số
- Biểu diễn các đại lượng chưa biết theo ẩn và các đại lượng đã biết
- Lập phương trình biểu thị mối quan hệ giữa các đại lượng
Bước 2: Giải phương trình
Bước 3: Kiểm tra xem trong các nghiệm của phương trình nghiệm nào thỏa mãn điều kiện của ẩn, nghiệm nào không, rồi kết luận.
Tóm tắt các bước giải bài toán bằng cách lập pt:
?3
Giải bài toán trong ví dụ 2 bằng cách chọn x là số chó
Giải
Gọi x là số chó, điều kiện của x là gì ?
Gọi x là số chó
Mỗi con chó có 4 chân nên số chân chó là bao nhiêu ?
Số chân chó là:
4x
Cả gà lẫn chó là 36 con nên số gà là bao nhiêu ?
Số gà là:
36 – x
Mỗi gà có 2 chân nên số chân gà là bao nhiêu ?
Số chân gà là:
Tổng số chân là 100 nên ta lập phương trình như thế nào ?
Ta có pt:
2(36-x)
Giải pt trên:
20 phút
1/. Biểu diễn một đại lượng bởi biểu thức chứa ẩn :
Ví dụ 1: (SGK)
?1
?2
2. Ví dụ về giải bài toán bằng cách lập phương trình:
Ví dụ 2: (Bài toán cổ)
Bước 1: Lập phương trình
- Chọn ẩn số và đặt điều kiện thích hợp cho ẩn số
- Biểu diễn các đại lượng chưa biết theo ẩn và các đại lượng đã biết
- Lập phương trình biểu thị mối quan hệ giữa các đại lượng
Bước 2: Giải phương trình
Bước 3: Kiểm tra xem trong các nghiệm của phương trình nghiệm nào thỏa mãn điều kiện của ẩn, nghiệm nào không, rồi kết luận.
Tóm tắt các bước giải bài toán bằng cách lập pt:
?3
Giải bài toán trong ví dụ 2 bằng cách chọn x là số chó
Giải
Gọi x là số chó, điều kiện của x là gì ?
Gọi x là số chó
Mỗi con chó có 4 chân nên số chân chó là bao nhiêu ?
Số chân chó là:
4x
Cả gà lẫn chó là 36 con nên số gà là bao nhiêu ?
Số gà là:
36 – x
Mỗi gà có 2 chân nên số chân gà là bao nhiêu ?
Số chân gà là:
Tổng số chân là 100 nên ta lập phương trình như thế nào ?
Ta có pt:
2(36-x)
ta được x = 14
Kiểm tra lại x = 14 có thỏa mãn điều kiện của ẩn hay không ?
(thỏa mãn điều kiện của ẩn)
Vậy kết luận số gà, số chó là bao nhiêu ?
Vậy số chó là
14 con, số gà là
36 – 14 = 22 con
Giải pt trên:
20 phút
1/. Biểu diễn một đại lượng bởi biểu thức chứa ẩn :
Ví dụ 1: (SGK)
?1
?2
2. Ví dụ về giải bài toán bằng cách lập phương trình:
Ví dụ 2: (Bài toán cổ)
Bước 1: Lập phương trình
- Chọn ẩn số và đặt điều kiện thích hợp cho ẩn số
- Biểu diễn các đại lượng chưa biết theo ẩn và các đại lượng đã biết
- Lập phương trình biểu thị mối quan hệ giữa các đại lượng
Bước 2: Giải phương trình
Bước 3: Kiểm tra xem trong các nghiệm của phương trình nghiệm nào thỏa mãn điều kiện của ẩn, nghiệm nào không, rồi kết luận.
Tóm tắt các bước giải bài toán bằng cách lập pt:
?3
LUYỆN TẬP
Bài tập 34 (SGK tr 25 )
Giải
Gọi a là mẫu số, đk của a là gì ?
Gọi a là mẫu số
Hãy biểu diễn tử số qua a ?
Tử số là:
a – 3
Tử số mới là gì?
Tử số mới là:
(a – 3) + 2 = a – 1
Mẫu số mới là gì?
Mẫu số mới là:
a + 2
Ta có pt:
Giải pt trên:
9 phút
1/. Biểu diễn một đại lượng bởi biểu thức chứa ẩn :
Ví dụ 1: (SGK)
?1
?2
2. Ví dụ về giải bài toán bằng cách lập phương trình:
Ví dụ 2: (Bài toán cổ)
Bước 1: Lập phương trình
- Chọn ẩn số và đặt điều kiện thích hợp cho ẩn số
- Biểu diễn các đại lượng chưa biết theo ẩn và các đại lượng đã biết
- Lập phương trình biểu thị mối quan hệ giữa các đại lượng
Bước 2: Giải phương trình
Bước 3: Kiểm tra xem trong các nghiệm của phương trình nghiệm nào thỏa mãn điều kiện của ẩn, nghiệm nào không, rồi kết luận.
Tóm tắt các bước giải bài toán bằng cách lập pt:
?3
LUYỆN TẬP
Bài tập 34 (SGK tr 25 )
Giải
Gọi a là mẫu số, đk của a là gì ?
Gọi a là mẫu số
Hãy biểu diễn tử số qua a ?
Tử số là:
a – 3
Tử số mới là gì?
Tử số mới là:
(a – 3) + 2 = a – 1
Mẫu số mới là gì?
Mẫu số mới là:
a + 2
Ta có pt:
ta được a = 4
Hãy so sánh a = 4 với đk của ẩn rồi kết luận
(thỏa mãn đk của ẩn )
Vậy mẫu số là 4, tử số là 4 – 3 = 1
Giải pt trên:
9 phút
Hướng dẫn học sinh tự học ở nhà:
-Học thuộc phần tóm tắt các bước giải bài toán bằng cách lập phương trình
-Làm các bài tập: 35,36
-Xem trước bài 7: Giải bài toán bằng cách lập phương trình ( tiếp theo)
1 phút
CHÀO TẠM BIỆT
HẸN GẶP LẠI
(thỏa mãn đkxđ )