Chương I. §10. Chia đơn thức cho đơn thức

Với x  0; m,n  N; m  n thì:
xm:xn = xm – n nếu m > n
xm:xn = 1 nếu m = n
Áp dụng tính:
54 : 52 = ?
x10 : x6 = ? Với x  0
x3 : x3 = ? Với x  0
KIỂM TRA BÀI CŨ
Q = A:B
Q
Hoặc
=
A
B
Đa thức bị chia
Đa thức chia
 A = Q.B
CHIA ĐƠN THỨC CHO ĐƠN THỨC
1. Quy tắc.
?1
Làm tính chia:
x3 : x2
15x7 : 3x2
20x5 : 5x
= (15 : 3)
(x7:x2)
= 5x5
?2
a. Tính 15x2y2 : 5xy2
b. Tính 12x3y : 9x2
a) 15x2y2 : 5xy2
= (15 : 5)
GIẢI
(x2 : x)
(y2 : y2)
= 3x
b) 12x3y : 9x2
= (12 : 9)
(x3 : x2)
y
CHIA ĐƠN THỨC CHO ĐƠN THỨC
1. Quy tắc.
Muốn chia đơn thức A cho đơn thức B (trường hợp A chia hết cho B) ta làm như sau:
Chia hệ số của đơn thức A cho hệ số của đơn thức B.
Chia lũy thừa của từng biến trong A với lũy thừa của từng biến trong B.
Nhân các kết quả vừa tìm được.
2x3y4 : 5x2y4
;
15xy3 : 3x2
;
4xy : 2xz
Phép chia
hết
Phép chia
không hết
Đơn thức A chia hết cho đơn thức B khi mỗi biến của B đều là biến của A với số mũ không lớn hơn số mũ của nó trong A.
2x3y4 : 5x2y4
15xy3 : 3x2
4xy : 2xz
2. Áp dụng.
?2
Tính 15x3y5z : 5x2y3
P = 12x4y2 : (-9xy2). Tính P tại x = -3; y = 1,005
GIẢI
15x3y5z : 5x2y3
= 3xy2z
b. P = 12x4y2 : (-9xy2)
Thay x = -3 vào P, ta được:
= 36
Bài 60 SGK
x10 : (-x)8
b. (-x)5 : (-x)3
c. (-y)5 : (-y)4
= x10 : x8
= x2
= (-x)2
= x2
= -y5 : y4
= -y
Chú ý:
Nếu a chẵn, thì:
xa = (-x)a
Bài 1.
Luyện tập
Bài 2.
GIẢI
A = 180x4y16z203 : 15xy15z203
= 12x3y
Thay x = 2 ; y = - 3 vào biểu thức, ta được:
A = 12.23(-3)
= -288
Tìm thương của các phép chia sau , rồi điền chữ tương ứng với kết quả đó vào ô chữ , em sẽ có tên một địa danh của Thành phố Hưng Yên
Mỗi nhóm 4 em:Nhóm trưởng phân công mỗi em làm 1 bài,kiểm tra kết quả và ghi vào bảng của nhóm.
HOẠT ĐỘNG NHÓM
= -3y2
H.
N.
P
Ố
Ế.
I.
(-3x2 y3):x2y
Ố
P
H
HOẠT ĐỘNG NHÓM
(12x8 y6 ): 4x3y5
= 3x5 y
(16 x9y7 ):-2x4y7
= -8 x5
I
(9 x12yz6 ):(-3xyz)
= -3x11z5
(-15 x9z12 ):5x9z
= -3z11
H
Ế
N
= 5x7y2
(-25 x36y12 ):(-5x29y10)
-3y2
3x5 y
-8 x5
-3x11z5
5x7y2
-3z11
-3y2
Ph? Hi?n lă m?t d?a danh ? thănh ph? Hung Yín. Văo câc th? k? 17-18, noi dđy lă m?t thuong c?ng n?i ti?ng c?a Vi?t Nam. L�c ?y, ph? Hi?n lă m?t d� th? tr?i dăi theo b? t? ng?n s�ng H?ng (do?n s�ng ngăy xua ch?y qua Ph? Hi?n g?i lă s�ng X�ch D?ng). Ngăy nay ph? Hi?n tuong ?ng v?i ph?n d?t t? th�n D?ng Chđu (phu?ng Lam Son) t?i th�n N? Chđu (phu?ng H?ng Chđu) trín m?t di?n t�ch kho?ng ch?ng 5 km x 1 km.
Th? k? 17-18, ngoăi kinh d� Thang Long - K? Ch? lă th? d� ph?n vinh nh?t nu?c, Ph? Hi?n dê lă m?t d� th? n?i b?t d?ng ? v? tr� th? hai. Dđn gian c� cđu: "Th? nh?t Kinh K?, th? nh� Ph? Hi?n". Van bia ch�a Thiín ?ng, d?ng nam Vinh T? th? 7 (1625) dê ghi: "Ph? Hi?n n?i ti?ng trong b?n phuong lă m?t ti?u Trăng An" - t?c m?t Kinh d� thu nh?
Bài 3.
GIẢI
a. x2n + 1 : x5
Để phép chia thực hiện được thì:
2n + 1  5
 2n  4
 n  2
Vậy để phép chia thực hiện được thì n  2
Bài 3.
GIẢI
b. xnyn + 3 : x6y10
Để phép chia thực hiện được thì:
n  6 và n + 3  10
 n  6 và n  7
 n  7
Vậy để phép chia thực hiện được thì n  7
n  6 và n  7
6
7
]/////////////
]\\\\\\\\\
 n  7
Hướng dẫn về nhà:
*Bài tập nâng cao:
Hướng dẫn về nhà:
*Làm bài tập 59, 60, 61, 62 Sgk/27
*Làm bài tập 40, 41, 42, 43 /7 sách bài tập.
*Chuẩn bị tiết “Chia đa thức cho đơn thức”.
a) x2n+1 : x9 d) x4y2z5: xzn+1
b) xny4 : x4y2 e) 3x5yn : xny3
c) xnyn+3 : x3y8 f) xn+2y3 : x5yn
Tìm điều kiện để có phép chia hết: