Chim Ruồi - Bách khoa toàn thư

http://violet.vn/lequocthang1975
CHIM RUỒI
Hummingbird
Bách khoa toàn thư
http://violet.vn/lequocthang1975
Họ Chim ruồi, còn gọi là họ Chim ong (danh pháp khoa học: Trochilidae) là một họ chim nhỏ, khi bay chúng đứng yên một chỗ, đôi cánh của chúng đập với tần số trên 70 lần/giây, vì vậy chúng được đặt tên là chim ruồi.
Chim ruồi (chim ong) có khoảng hơn 300 loài, là một họ chim nhỏ sống ở Bắc Mỹ: Đây là loài chim duy nhất trên hành tinh có khả năng bay lùi, đều ăn mật hoa. Chúng sở hữu chiếc mỏ dài (tới 10 cm) để thọc sâu vào nhiều loài hoa. Lưỡi của chim ruồi cũng khá dài để chúng có thể hút mật hoa dễ dàng.
http://violet.vn/lequocthang1975
Chim ruồi thường có màu lông khá sặc sỡ.
http://violet.vn/lequocthang1975
Mỏ và cánh
Vệt xoáy do kiểu bay của chim ruồi sinh ra.
Mọi loài chim ruồi đều ăn mật hoa.
Nhiều loài có cặp mỏ dài (dù chân chúng lại rất nhỏ) và lưỡi dài để dễ dàng thọc sâu vào những loài hoa khác nhau để hút mật. Vai trò của những lúc hút mật như zậy cũng như trường hợp vai trò của ong, bướm khi hút mật: giúp hoa thụ phấn.
Cánh chim ruồi không giống cánh của bất kỳ loài chim nào khác. Chúng có thể hoạt động tự do theo chiều hướng của vai, giúp chim có thể bay đứng yên một chỗ và giữ cho đầu chim cố định. Điều này cũng có nghĩa là chim ruồi có thể bay lùi.
http://violet.vn/lequocthang1975
Hummingbird
http://violet.vn/lequocthang1975
Kích thước nhỏ
Chim ruồi có khoảng hơn 300 loài, kích thước khá nhỏ (dài tối đa là 20cm, trong đó có chim ruồi ong Cuba là loài chim nhỏ nhất thế giới, kích thước xấp xỉ con ong nghệ dài 6cm, nặng khoảng 2g.
http://violet.vn/lequocthang1975
Chim ruồi làm tổ ở những cành cây nhỏ, hoặc treo lơ lửng, hoặc xây trong hang động. Tổ của chúng là nơi cho các con cái đẻ trứng, với 2 trứng/lứa. Để phù hợp với kích thước nhỏ bé của mình, tổ chim ruồi rất nhỏ và khó phát hiện.
http://violet.vn/lequocthang1975
So sánh trứng chim ruồi với
trứng đà điểu:
trứng đà điểu
http://violet.vn/lequocthang1975
Tập tính
Chim ruồi ăn cả côn trùng, nhện... nhưng mật hoa vẫn là thức ăn chủ yếu của chúng. Chim ruồi thường ở những nơi có nhiều hoa và bảo vệ lãnh thổ, khi thấy chán, chúng lại bay đi tìm những loài hoa mới lạ khác.
Cơ thể của chim ruồi rất nhỏ, nhịp đập cánh rất nhanh và nhiệt độ cơ thể rất cao nên chim ruồi cần rất nhiều năng lượng từ các nguồn thức ăn. Một khi những con chim ruồi thiếu thức ăn thì chúng sẽ uể oải, nhịp đập cánh chậm chạp hơn để tiết kiệm một chút năng lượng còn lại trong cơ thể của chúng.
Một vài loài chim ruồi đi di cư tìm mồi và trú đông, có sức bay rất lớn và chúng thường là những con chim ruồi châu Mỹ.
http://violet.vn/lequocthang1975
Người ta tìm ra loài chim ruồi nhiều ở châu Mỹ. Theo các nhà sinh vật học thì chim ruồi có rất nhiều giống khác nhau và thay đổi màu sắc theo từng vùng địa lý để thích nghi với điều kiện môi trường và khí hậu ở đó. Trong số 330 chủng loại thì chỉ có 16 giống có xuất xứ từ miền bắc Mexico, số còn lại không xác minh được vì chúng nổi tiếng là loài chim di trú. Hành trình của chúng có thể đạt kỷ lục 2.500 dặm (hơn 40.000km): từ vùng Alaska tới đất nước Argentina, từ sa mạc Arizona tới bờ biển Nova Scotia, từ vùng trũng trong các cánh rừng Brazil tới dãy núi Andes. Chúng sống ở bất cứ nơi đâu chúng có thể bám vào được. Nếu loài nuôi trong lồng có thể sống được 17 năm. Điều này thật kỳ diệu so với một cấu trúc nội tạng đơn giản trong một cơ thể nhỏ bé cân nặng trung bình chỉ có 5 - 6 gram. Trái tim nhỏ xíu nhưng trung bình đập được 500 nhịp/phút (khi đang đậu).
Tập tính
Trong thiên nhiên, với đôi cánh mỏng dính có thể vỗ 80 nhịp/giây, phát ra âm thanh cực nhỏ. Bộ lông đuôi như mái chèo "khua" gió nhẹ nhàng lướt trong không trung. Loài chim này khi sống thì dẻo dai như thế, nhưng khi chết các xương ống rỗng của chúng bị phân huỷ nhanh chóng và không bao giờ hoá thạch. Vì thế người ta không tìm thấy bất kỳ mẫu hoá thạch nào của giống chim này, dù chúng có từ rất lâu đời. Một đặc trưng khác của loài chim ruồi là bộ lông vũ cực kỳ sặc sỡ. Dưới ánh sáng mặt trời, tia nắng xuyên qua bộ lông ngũ sắc mượt mà, phản chiếu sắc màu lấp lánh giống như các hạt đá quý được ai đó treo lơ lửng trong không gian. Càng nghiên cứu, các nhà sinh vật học càng ngạc nhiên về quà tặng của tạo hoá cho giống chim nhỏ bé kỳ diệu này. Các mỹ từ "xinh đẹp", "lộng lẫy", "kỳ lạ"… chưa thể miêu tả trọn vẹn những gì mà con người cảm nhận được về loài chim này.
http://violet.vn/lequocthang1975
Chim cú muỗi xám xịt (trái) chính là tổ tiên của loài chim ruồi sặc sỡ. Với loài săn mồi ban đêm thì ngoại hình không quan trọng nên chim cú muỗi có bộ lông khá mờ nhạt, nhưng chúng lại sản sinh ra loài chim ruồi hoạt động ban ngày và có màu rất tươi sáng.
http://violet.vn/lequocthang1975
Chim ruồi thường có màu lông khá sặc sỡ. Chim ruồi ở Colombia có vệt lông màu xanh ngọc bích óng ánh và dải lông màu xanh lơ sáng rực ở phía trên cổ họng, chòm lông màu trắng muốt ở dưới chân. Các nhà điểu học đã nhiều lần nhìn thấy loài chim ruồi này trong khu rừng rậm ở Serrania del Pinche - tây nam Colombia.
http://violet.vn/lequocthang1975
Chim ruồi vùng Colombia.
Bộ lông vũ xinh đẹp có màu sắc sặc sỡ, bên dưới là những bộ máy phát điện nhỏ xíu tạo ra năng lượng khi chúng bay lượn. Đây là sự kỳ diệu của ngành kỹ thuật vi mô mà các nhà khoa học đang nghiên cứu.
http://violet.vn/lequocthang1975
Chim ruồi phía bắc dãy Andes. Các chú chim trống vùng này sử dụng màu tía để điểm xuyết nhúm lông trên đầu và ức của mình. Lớp lông vũ dưới bức xạ của ánh sáng mặt trời tạo thành những gam màu tổng hợp đánh lừa thị giác của các con chim khác, thậm chí ngay cả thị giác của con người cũng bị nhầm lẫn.
http://violet.vn/lequocthang1975
Chim ruồi phía nam dãy Andes. Bộ lông đuôi loè loẹt giúp cho các chú chim trống của vùng này "quyến rủ" chim mái. Nếu như người đàn ông sử dụng những món trang sức lấp lánh để biểu hiện sự giàu có và quyền lực thì bộ lông quý phái của giống chim này có thể là một biểu hiện cho sức khoẻ cường tráng và nguồn năng lượng dồi dào.
http://violet.vn/lequocthang1975
Một con chim ruồi Jararaca có bộ lông sặc sỡ. Với tốc độ đập cánh lên tới 80 lần/giây, chiếc trực thăng tí xíu này gần như có thể đứng yên trong không trung để thọc mỏ vào nhị hoa lấy mật
Chim ruồi dùng chiếc mỏ rất dài để hút mật hoa
http://violet.vn/lequocthang1975
Chim ruồi Hélène( Mellisuga Helenae) Cuba là loại nhỏ nhất nặng 2g chiều dài cánh 6cm đập cánh 60 lần/s khi bay đứng. Loại lớn nhất Patagonia gigas có khối lượng 20g chiều dài cánh 21cm đập cánh 18lần/s. Loại phổ biến nhất Bắc Mỹ Archilochus colibris: nặng 5g, chiều dài cánh 10cm đập 35 lần/s)
http://violet.vn/lequocthang1975
Chim ruồi cổ xanh (Eulampis holosericeus) và chim ruồi cổ tía (Eulampis jugularis)
http://violet.vn/lequocthang1975
Vẻ đẹp của chú chim bé nhỏ
http://violet.vn/lequocthang1975
http://violet.vn/lequocthang1975
Những kỉ lục ghinet đến từ chim ruồi
Kỉ lục đầu tiên là khả năng bay kỳ lạ . Khi bay, chim ruồi không vỗ cánh mà di chuyển đôi cánh hướng ra sau rồi về trước giống vận động viên bơi lội giúp chim có thể đứng yên hoặc treo lơ lửng một chỗ trên không trung. Nhìn chú chim ruồi như viên ngọc quý lấp lánh nhờ vào bộ lông sặc sỡ ánh màu. Điều này không chỉ làm đẹp mà còn là ưu điểm giúp chim ruồi đánh lừa thị giác của các loài chim lớn khác, tránh khỏi móng vuốt kẻ thù một cách hữu hiệu. Chim ruồi trống thường có màu lông sặc sỡ hơn chim mái .
     Một vẻ đẹp “tâm hồn” khác của chim ruồi là chuyện ăn uống. Chim ruồi “đẹp” vì chim ruồi chỉ hút mật hoa, giúp thụ phấn của hoa. Điều thú vị là những bông hoa này thường có hình dạng dài giống như mỏ của chim ruồi vậy. Trước khi bay, chim ruồi ăn nhiều mật hoa (khoảng 50% trọng lượng cơ thể chúng). Ngay cả lúc không cần di chuyển, chim ruồi vẫn cần nhiều năng lượng để duy trì sự sống .
Chim ruồi còn có khả năng bay thụt lùi về phía sau với tốc độ đến 45 km/giờ. Kỉ lục nữa là một trí nhớ tuyệt vời . Mặc dù bộ não của chim ruồi bé xíu xiu , nhưng trí nhớ của chúng được xếp vào bậc siêu hạng khi săn mồi. Chim không chỉ nhớ được nơi có nguồn thức ăn , mà còn có khả năng thiết lập kế hoạch một cách chính xác nhất định cho những chuyến bay dài ngày . Nhờ có trí nhớ tốt như thế nên chim ruồi không phải mất nhiều thời gian , và công sức cho việc tìm kiếm thức ăn hàng ngày .
http://violet.vn/lequocthang1975
http://violet.vn/lequocthang1975
http://violet.vn/lequocthang1975
http://violet.vn/lequocthang1975
http://violet.vn/lequocthang1975
Chim ruồi là động vật nhanh nhất hành tinh
Khi phản lực cơ chiến đấu tăng ga hết cỡ và tàu vũ trụ trở về trái đất, chúng sẽ lao với tốc độ khủng khiếp. Nhưng nếu xét về mặt tương đối, những tốc độ ấy thua xa cú bổ nhào của chim ruồi. Khi bổ nhào xuống, chim ruồi bay được quãng đường gấp 385 lần chiều dài cơ thể trong một giây.
Cánh chim ruồi không giống cánh của bất kỳ loài chim nào khác. Chúng có thể hoạt động tự do theo chiều hướng của vai, giúp chim có thể bay đứng yên một chỗ, bay lùi và giữ cho đầu chim cố định. Chúng thường bay với tốc độ xấp xỉ 50 km/h. Trong mùa sinh sản những con đực phải thực hiện nhiều cú bổ nhào xuống để quyến rũ chim cái.
Khi chim ruồi cái bay vào lãnh địa của con đực, “anh chàng” sẽ bay lên cao rồi đột ngột bổ nhào xuống. Con vật đạt tốc độ tối đa ở điểm cuối cùng trong quỹ đạo của cú bổ nhào. Khi ấy nó kêu rất to và xòe lông đuôi để gây sự chú ý của con chim cái.
http://violet.vn/lequocthang1975
http://violet.vn/lequocthang1975
Một con chim ruồi đực chuẩn bị bổ nhào xuống để gây ấn tượng với con cái.
Để đo tốc độ của chim ruồi khi chúng lao xuống, các nhà khoa học của Đại học California sử dụng hàng chục camera có khả năng ghi hình những chuyển động nhanh. Kết quả phân tích hình ảnh cho thấy, chim ruồi đực có thể đạt tốc độ 92,8 km/h khi chúng bổ nhào từ độ cao 30 mét để gây ấn tượng với chim cái. Do chiều dài thân trung bình của chim ruồi là 10 cm nên với tốc độ đó, cứ mỗi giây chúng bay được quãng đường gấp 385 lần chiều dài cơ thể.
Trong khi đó, một phi cơ phản lực chiến đấu bay được quãng đường gấp 150 lần chiều dài thân mỗi giây khi tăng hết tốc lực. Tàu vũ trụ con thoi bay được quãng đường gấp 207 lần chiều dài thân khi chúng quay trở về quả đất. Trong quá trình bổ nhào, chim ruồi hứng chịu một lực lớn gấp 10 lần lực hút của trái đất. Ngay cả những phi công lái máy phản lực cơ chiến đấu dày dạn kinh nghiệm nhất cũng phải nôn mửa khi hứng chịu lực có độ lớn tương tự.
Trước khi nghiên cứu trên được công bố, kỷ lục về tốc độ trong thế giới động vật thuộc về chim cắt. Loài chim này bay với tốc độ tối đa khi chúng đuổi theo con mồi và bổ nhào xuống để tấn công.
http://violet.vn/lequocthang1975
Chim ruồi bay tới bông hoa để hút mật mà không hề biết rằng có một con bọ ngựa khá lớn mai phục trên cành. Trong nháy mắt bọ ngựa lao tới và tóm con chim.
Chim ruồi tắt thở sau khi chống cự quyết liệt.
http://violet.vn/lequocthang1975
Vì sao loài chim ruồi tí hon có thể bay lơ lửng bên trên một bông hoa trong thời gian rất lâu? Douglas Warrick, giáo sư động vật học tại Đại học bang Oregon (Mỹ), đã sử dụng một loại thiết bị cho phép chụp được những khoảnh khắc rất ngắn trong cử động cánh của chim ruồi, khoảng 250 micro giây (một micro giây bằng một phần triệu giây) nhằm phân tích chuyển động của lớp không khí xung quanh cánh chim ruồi và cung cấp thông tin chi tiết về hiện tượng bay của nó.
Ông phát hiện loài chim ruồi nhận 75% lực nâng từ hiện tượng vỗ cánh xuống, 25% còn lại cung cấp từ quá trình vỗ cánh lên. Nói chung, loài chim ruồi có thể xem là dải phân cách giữa một bên là các loài chim (thu được lực nâng từ việc đập cánh xuống) với các loài côn trùng (bay lên nhờ một nửa quá trình đập cánh xuống và nửa còn lại từ quá trình vỗ cánh lên). Lưu ý rằng ở các loài chim khác, lực nâng cơ thể có được 100% nhờ vỗ cánh xuống, trong khi tỉ lệ này ở côn trùng là 50-50.
Douglas Warrick cho rằng thực nghiệm này đã cung cấp một bằng chứng mạnh mẽ về hiện tượng hội tụ sinh học - những loài không có họ hàng với nhau nhưng tiến hóa những đặc điểm giống nhau nhằm khai thác lợi thế của chúng
http://violet.vn/lequocthang1975
http://violet.vn/lequocthang1975
http://violet.vn/lequocthang1975
Mọi góp ý xin chia sẻ tại địa chỉ: http”//violet.vn/lequocthang1975
Thank you!
Thiết kế và giới thiệu: Lê Quốc Thắng (0313.8717XY)