Cấu tạo và nguyên lý động cơ một pha.

Alternating Current Machines
Bộ môn điện
Hong Lam Vocational College
Môn học:
Mỏy di?n xoay chi?u
Động cơ 1 pha
Alternating Current Machines
Squirrel Cage Rotor
Tương tự như động cơ 3 pha
Rotor lồng sóc
Alternating Current Machines
Stator động cơ 1 pha.
Giống như phần động cơ 3 pha
Alternating Current Machines
Single-phase Motor Stator
Stator động cơ 1 pha.
Nếu chỉ có 1 cuộn dây nối vào 1 pha sẽ có từ trường xoay chiều như sau..
Không tạo ra được từ trường quay.
Alternating Current Machines
Stator động cơ 1 pha.
Phần tĩnh gồm hai cuộn dây đặt lệch nhau 90 độ.
Alternating Current Machines
Stator động cơ 1 pha.
Khi có hai cuộn dây đặt lệch nhau 90 độ sẽ tạo ra từ trường quay giống nhau.
Alternating Current Machines
Split-phase Motor/Động cơ chia pha
Để tạo ra sự lệch pha về dòng điện chúng ta dùng 2 cuộn dây có các đặc tính về điện khác nhau và nối chúng song song với nhau.
Một cuộn (A) có điện trở thấp và điện cảm cao.
Cuộn còn lại (B) có điện trở cao và điện cảm thấp
Alternating Current Machines
Động cơ chia pha
Hai cuộn dây bố trí lệch nhau 90 độ.
Alternating Current Machines
Động cơ 1 pha
Hai cuộn dây bố trí lệch nhau 90 độ.
Alternating Current Machines
Động cơ chia pha
Tuy nhiên, giữa hai cuộn có góc pha = 30 độ
Nó làm cho từ trường quay yếu hơn và mô men khởi động thấp.
Alternating Current Machines
Động cơ chia pha
Ngay khi động cơ chạy, tốc độ của rotor sẽ gia tăng theo tác động của từ trường quay.
Lúc này không cần sử dụng hai cuộn dây nữa.
Cuộn (B) có thể được ngắt ra khỏi nguồn nhờ vào khóa ly tâm.
Alternating Current Machines
Động cơ chia pha
Hai cuộn dây được gọi là cuộn “CHẠY”- nối liên tục với nguồn, cuộn “Khởi Động”- được ngắt ra khi động cơ đạt khoảng 75% tốc độ định mức.
Alternating Current Machines
Động cơ 1 pha
Alternating Current Machines
Capacitor Start Motor/ Tụ khởi động ĐC
Để tăng mô men khởi động người ta sử dụng 1 tụ điện mắc nối tiếp với cuộn dây khởi động.
Nhằm tăng góc pha giữa các cuộn dây gần tới 90 độ.
Alternating Current Machines
Đồ thị khi mắc thêm tụ điện.
Alternating Current Machines
Capacitor Start Motor
Mô ment khởi động khi thêm tụ.
Alternating Current Machines
Tụ chạy
Tụ chạy được nối vào cuộn khởi động để giảm dòng khi khởi động động cơ.
Thường dùng cho các động cơ khởi động nhiều lần.
Alternating Current Machines
Động cơ dùng tụ chạy.
Một số động cơ sử dụng hai cuộn dây giống nhau.
Alternating Current Machines
Động cơ dùng tụ chạy.
Khi chạy theo chiều “Thuận”, cuộn A là cuộn chính (chạy), cuộn B là cuộn phụ (khởi động).
Alternating Current Machines
Động cơ dùng tụ chạy.
Khi chạy theo chiều “Ngược”, cuộn B là cuộn chính (chạy), cuộn A là cuộn phụ (khởi động).
Alternating Current Machines
Động cơ dùng tụ chạy.
Động cơ kiểu này dễ dàng đảo chiều quay nhưng do hai cuộn dây giống nhau nên hiệu quả khởi động không cao, thường dùng cho các động cơ công suất nhỏ.
Alternating Current Machines
Shaded Pole Motor/ Động cơ có vòng lệch pha.
Sử dụng cho các ứng dụng cần lực xoắn nhỏ.
Trong lõi sắt thường có một cuộn dây để sản sinh ra từ thông.
Alternating Current Machines
Động cơ có vòng lệch pha.
Phần tĩnh có xẻ rãnh để đặt các vòng ngắn mạch.
Trong cuộn dây(vòng ngắn mạch) có dòng cảm ứng từ cuộn dây động cơ.
Alternating Current Machines
Giữa các cực từ stator có 1 rotor lồng sóc nhỏ
Alternating Current Machines
Động cơ có vòng ngắn mạch
Góc muộn nhỏ giữa dòng cuộn dây và dòng vòng ngắn mạch sản sinh một hiệu ứng trường quay yếu.
Rotor quay về hướng vòng ngắn mạch
Alternating Current Machines
Động Cơ Vạn Năng
Một động cơ vạn năng có thể hoạt động ở nguồn DC hoặc AC
Alternating Current Machines
Động Cơ Vạn Năng
Động cơ vạn năng có cuộn dây cảm ứng
Rotor gồm những miếng ép chỉnh lưu, tương tự như động cơ DC kích từ nối tiếp
Lõi Stator gổm những lá thép hoạt động AC
Cuộn dây phần ứng được nối tới bộ chỉnh lưu
Alternating Current Machines
Động Cơ Vạn Năng
Dòng được chuyển cho khung qua những chổi than tiếp xúc với bộ chỉnh lưu
Alternating Current Machines
Động Cơ Vạn Năng
Mắc nối tiếp cuộn dây kích từ và khung
Cuộn dây kích từ và khung mang cung dòng
Alternating Current Machines
Động Cơ Vạn Năng
Đặc tính của Động Cơ Vạn Năng
Moment khởi động cao
Tốc độ không tải cao
Moment giảm khi tốc độ tăng
Tốc độ giảm khi tải tăng
Điều này làm cho động cơ vạn năng thích hợp cho các loại máy hút bụi, dụng cụ điện cầm tay (máy mài, khoan điện, v.v...)
Alternating Current Machines
Đảo chiều quay động cơ 1 pha
Đảo chiều quay của một vài động cơ một pha là khá đơn giản
Một vài động cơ 1 pha, việc đảo chiều quay là phức tạp
Đảo chiều quay của một loại động cơ 1 pha là vo cùng khó khăn
Alternating Current Machines
Đảo chiều quay động cơ 1 pha
Động cơ chia pha
Đảo chiều cuộn chạy
Đảo chiều cuộn đề
Đảo chiều công tắc và cuộn đề
Alternating Current Machines
Đảo chiều động cơ 1 pha
Động cơ vạn năng
Đảo khung
Đảo chiều khung thì đơn giản hơn đảo 2 cuộn kích từ
Alternating Current Machines
Đảo chiều động cơ 1 pha
Động cơ vòng ngắn mạch
Đảo chiều động cơ dùng vòng ngắn mạch yêu cầu
đảo cả Stator và vòng ngắn mạch