Câu hỏi và bài tập KT chương IV

Chương IV
hiđrocacbon. Nhiên liệu
A– Kiến thức trọng tâm
I. Khái niệm chất hữu cơ
Là hợp chất của cacbon với những nguyên tố khác (trừ CO, CO2, H2CO3 và các muối cacbonat kim loại).
II. Công thức hợp chất hữu cơ
1. Công thức tổng quát
Cho biết thành phần định tính và tỉ lệ về số nguyên tử của các nguyên tố trong hợp chất :
Thí dụ : CnH2n + 2
2. Công thức phân tử
Cho biết thành phần định tính và số lượng nguyên tử từng nguyên tố trong hợp chất :
Thí dụ : C2H6O ; C2H4O2
3. Công thức cấu tạo
Cho biết thành phần định tính, số lượng nguyên tử từng nguyên tố và thứ tự, kiểu liên kết trong hợp chất.


Thí dụ : hay viết gọn : CH3 – CH2 – OH


* Mỗi hoá trị trong công thức cấu tạo biểu diễn bằng một gạch nối.
III. Quy luật về cấu tạo phân tử hợp chất hữu cơ
1. Trong phân tử hợp chất hữu cơ các nguyên tử được sắp xếp theo một trật tự nhất định, nếu thay đổi trật tự đó sẽ tạo ra chất mới có tính chất mới.
Thí dụ :
CH3 – CH2 – OH CH3 – O – CH3
(Rượu etylic) (Đimetyl ete)
2. Các nguyên tử trong phân tử liên kết với nhau theo đúng hoá trị của chúng : hoá trị của cacbon luôn là IV, của hiđro luôn là I, của oxi là II...
Thí dụ :


3. Nguyên tử cacbon không những liên kết được với các nguyên tố khác mà còn liên kết trực tiếp với nhau thành những mạch cacbon không có nhánh, có nhánh hay mạch vòng.


IV. Đồng đẳng, đồng phân
1. Đồng đẳng
Những chất hữu cơ có tính chất hoá học tương tự nhau nhưng có thành phần phân tử hơn kém nhau một hay nhiều nhóm – CH2. Thí dụ : CH4 và C2H6.
2. Đồng phân
Những chất hữu cơ có cùng công thức phân tử nhưng có công thức cấu tạo khác nhau, do đó có tính chất hoá học khác nhau.
Thí dụ : Công thức phân tử C2H6O có 2 công thức cấu tạo ứng với 2 chất :
CH3 – CH2 – OH CH3 – O – CH3
(Rượu etylic) (Đimetyl ete)

V. Phân loại các chất hữu cơ




VI. Hiđrocacbon
1. Khái niệm : Là hợp chất hữu cơ mà thành phần chỉ có C, H.


2. Tổng kết về hiđrocacbon

An kan
An ken
An kin
Aren

1.Công thức tổng quát
CnH2n+2 ( n
1 , nguyên)
CnH2n
(n
2 , nguyên)
CnH2n-2
(n
2, nguyên)
CnH2n-6
( n
6 , nguyên)

2. Đặc điểm cấu tạo
– Mạch hở, chỉ có liên kết đơn
– Mạch hở, có 1 liên kết đôi
– Mạch hở, có
1 liên kết ba
– Mạch vòng, 6 cạnh có 3 liên kết đôi xen kẽ 3 liên kết đơn

3. Chất tiêu biểu
 H
H – C – H
H
Metan

H – C = C –H
H H
Etilen

H – C
C – H

Axetilen



Ben zen



4. Tính chất
hoá
học
Phản ứng thế
CH4+Cl2 CH3Cl+ HCl


C6H6 + Br2 C6H5Br+ HBr


Phản ứng cộng

C2H4 + Br2