CÁCH THIẾT KẾ BÀI GIẢNG ĐIỆN TỬI

THIẾT KẾ
BÀI GIẢNG ĐIỆN TỬ
NỘI DUNG
Mô hình dạy học với giáo án điện tử.
Cấu trúc bài giảng điện tử.
Yêu cầu đối với một bài giảng điện tử.
Công cụ và kỹ năng thiết kế bài giảng.
Quy trình thiết kế bài giảng điện tử.
Tiêu chí đánh giá bài giảng điện tử.
Mô hình dạy học với giáo án điện tử.
Việc đổi mới phương pháp dạy-học trong bất kỳ giai đoạn nào đều cần sử dụng tới công nghệ. Với máy tính và các công cụ đa phương tiện, người thầy sẽ dễ dàng thực hiện được một bài giảng uyển chuyển, sinh động, hiệu quả.
Theo Trung Tâm Công Nghệ Dạy Học, Viện Nghiên Cứu Giáo Dục - ĐHSP TP.HCM, mô hình dạy học với sự hỗ trợ của máy tính được đề nghị như sau:

Dẫn nhập ? Củng cố kiến thức ? Nội Dung ?
Tóm tắt ? Thực hành ? Kiểm tra

Giáo án điện tử là bản thiết kế kịch bản cho buổi học.
Bài giảng điện tử là hình thức dạy học bằng Giáo án điện tử.
Một bài giảng điện tử cần thể hiện được các thuộc tính:
* Tính đa phương tiện: văn bản, âm thanh, hình ảnh, thực nghiệm, phim.
* Tính tương tác: cho phép GV và HS khai thác đối thoại, xem xét, khám phá vấn đề, đưa ra câu hỏi, nhận xét câu trả lời.
* Tính tri thức: là trung tâm và mục tiêu của bài học, phải thu hút, kích thích HS quan sát, nhận xét, khám phá tri thức một cách sáng tạo.
Cấu trúc bài giảng điện tử.
Yêu cầu đối với một bài giảng điện tử.
Yêu cầu chung:
* Đầy đủ: có đủ nội dung bài học.
* Chính xác: về thông tin, không sai sót.
* Trực quan, sinh động, hấp dẫn.
* Bài kiểm tra: trực quan, đủ các cấp độ, đánh giá được từng phần và toàn bài học.
Yêu cầu về nội dung:
Lý thuyết cô đọng, minh họa sinh động, có tính tương tác cao, rõ nét.
Yêu cầu về phần câu hỏi - giải đáp:
* Câu hỏi gợi ý giới thiệu chủ đề mới.
* Câu hỏi kiểm tra đánh giá từng phần và toàn nội dung bài học.
* Câu hỏi liên kết hay chuyển tiếp giữa các phần, giữa chủ đề trước với chủ đề hiện tại hay kế tiếp.
* Với câu trả lời đúng: thể hiện sự cổ vũ, khích lệ người học.
* Với câu trả lời sai: thông báo lỗi, gợi ý tìm chỗ sai, đưa ra gợi ý để HS chủ động tìm câu trả lời. Cuối cùng đưa ra một giải đáp hoàn chỉnh.

Công cụ và kỹ năng thiết kế bài giảng.
Các thao tác cơ bản điều khiển máy tính trên hệ điều hành Windows, tổ chức thông tin trên máy tính (Folder, File), sao chép, di chuyển dữ liệu (dĩa mềm, CD, Flash .)
Sử dụng thành thạo Word XP để soạn văn bản.
Sử dụng thành thạo PowerPoint XP để thiết kế bài giảng.
Sử dụng tốt máy Scanner để quét hình, micro để thu âm, biết kết nối máy tính, máy chiếu (projector), camera, sử dụng, điều chỉnh tốt máy chiếu.
Biết cài đặt, sử dụng các phần mềm xử lý phim (VCD-cutter), xử lý âm thanh, hình vẽ, font chữ, flash, thí nghiệm ảo, biết đóng gói và giải nén File.
Thực hiện được việc thiết kế một bài giảng điện tử có cấu trúc hợp lý, mỹ thuật. Kiểm định, hiệu chỉnh, hoàn thiện và thực hiện bài giảng.
Quy trình thiết kế bài giảng điện tử.
Các công việc chính:
1. Xây dựng giáo án: bao gồm chuẩn bị nội dung, sưu tập tư liệu điện tử.
2. Thiết kế bài giảng điện tử: sử dụng phần mềm thực hiện thiết kế bài giảng.
3. Kiểm định sự hoàn thiện của bài giảng: thử nghiệm và phát hiện lỗi.
A1. Xây dựng giáo án điện tử:
1. Nội dung chính:
* Soạn mục lục, nội dung chi tiết các mục cơ bản, nhóm lại thành các mục lớn hơn. (chú ý chắt lọc nội dung kiến thức cơ bản, trọng tâm mà bài học yêu cầu).
* Soạn câu hỏi cho các mục cơ bản, từng phần hoặc toàn bài.
* Soạn bài tập thực hành, bài tập trắc nghiệm cho từng phần hoặc toàn bài.
2.. Nội dung minh họa, liên kết:
* Âm thanh: nhạc nền, nhạc cho từng phần, giọng thuyết trình, giới thiệu.
* Ảnh: ảnh nền, ảnh minh họa, hình vẽ.
* Phim: phim minh họa, mô phỏng thực nghiệm.
* Xác định mối liên kết: bao gồm liên kết giữa các phần, liên kết với các chương trình ứng dụng, các hình ảnh, phim minh họa.
Quy trình thiết kế bài giảng điện tử.
A2. Thieát keá baøi giaûng ñieän töû:
1. Taïo thö muïc cho baøi giaûng, sao cheùp caùc tö lieäu vaøo thö muïc ñoù.
2. Kích hoaït phaàn meàøm thieát keá baøi giaûng (PowerPoint).
3. Taïo taäp tin trình chieáu. Thöïc hieän töøng trang (Slide): choïn maãu neàn, kieåu chöõ, maøu chöõ, côõ chöõ (thöôøng laø 20) vaø nhaäp noäi dung vaên baûn baøi hoïc, saép ñaët vò trí phuø hôïp.
4. Cheøn aâm thanh, hình aûnh, phim minh hoïa, thí nghieäm töông öùng vôùi caùc muïc.
5. Thöïc hieän caùc lieân keát tôùi caùc chöông trình öùng duïng, caùc File hoã trôï, lieân keát giöõa caùc Slide.
6. Khi thieát keá xong töøng phaàn, caàn chaïy thöû ñeå kieåm tra loãi chính taû, söï phuø hôïp giöõa caùc ñoái töôïng vaø söï chính xaùc cuûa caùc moái lieân keát.
A3. Kieåm ñònh söï hoaøn thieän cuûa baøi giaûng ñieän töû:
Caàn kieåm tra toaøn baøi ñeå xem xeùt söï thoáng nhaát ôû möùc ñoä toång theå, trình chieáu thöû ñeå ñieàu chænh vaø öôùc luôïng thôøi gian thuïc hieän baøi giaûng.
Tiêu chí đánh giá bài giảng điện tử.
Các tiêu chí về mặt khoa học:
- Đây là tiêu chí quan trọng hàng đầu, nó thể hiện ở tính chính xác về nội dung khoa học của bài giảng, nội dung phù hợp với chương trình, phù hợp với trình độ, kiến thức và kỹ năng của HS. Các thuật ngữ, khái niệm, định nghĩa, định lý phải chính xác và nhất quán với SGK và giáo trình giảng dạy. Bài giảng điện tử phải thực hiện được mục đích dạy học.
Các tiêu chí về lý luận dạy học:
- Thực hiện được đầy đủ các giai đoạn của quá trình dạy học: Đặt vấn đề - hình thành tri thức mới - luyện tập - tổng kết - hệ thống hóa tri thức - kiểm tra đánh giá kiến thức. Tiến trình của tiết học thể hiện rõ trong cấu trúc bài giảng điện tử.
Các tiêu chí về mặt sư phạm:
- Phải thể hiện rõ tính ưu việt về mặt tổ chức dạy học, phải có tác dụng gây động cơ học tâp và tích cực hóa hoạt động học tập của HS, giúp HS đào sâu nội dung học tập, suy nghĩ, giải quyết, cá biệt hóa việc học của HS và luôn phải có phần luyện tập giúp HS rèn luyện kỹ năng, khắc sâu kiến thức và biết vận dung vào thực tiễn.
Các tiêu chí về kỹ thuật:
- Tính hợp lý, ổn định, dễ sử dụng, khả năng thích ứng tốt với các máy tính, các hệ điều hành khác nhau. Sử dụng các công cụ đa phương tiện một cách hợp lý, không quá lạm dụng khả năng biểu diễn thông tin của máy tính.
LỜI KẾT
Các thông tin trên do chương trình đào tạo "Xây dựng và thiết kế bài giảng điện tử" của Trung Tâm Công Nghệ Dạy Học, Viện Nghiên Cứu Giáo Dục - ĐHSP TP.HCM cung cấp. Hy vọng sẽ giúp cho các Thầy, Cô khắc phục được một số khó khăn và có được những định hướng ban đầu trong việc soạn và thực hiện bài giảng điện tử.
Xin cảm ơn
và
Tạm biệt.