Báo cáo tham luận

Một số biện pháp
giúp học sinh lớp 1
tăng nhanh vốn từ
và hiểu nghĩa từ

khi học môn tiếng việt
Sau khi rời bàn tay chăm sóc của các cô mẫu giáo
cũng như sự chăm chút của ông bà cha mẹ. Trẻ 6 tuổi
bước vàomột giai đoạn mới là được đi học và vào học
lớp Một.
Đặc biệt vào học lớp 1, các em bắt đầu tiếp xúc
với một dạng ngôn ngữ mói, hoàn toàn khó :
Đọc và viết. Các em nghe - nói - đọc - viết
mang phong cách mới, bắt đầu gia nhập vào
phạm vi giao tiếp mối có tính chất xã hội, giao
tiếp trong lớp học và những yêu cầu riêng khác
với giao tiếp gia đình mà các em đã quen thuộc.
Đồng thời với ý thức và chuẩn mực ngôn ngữ
các em phải "chuẩn văn hoá" của lời nói.
Các em không những cần biết cái gì là có thể,
không thể khi nói. Cần hiểu có những lời nói
hay, đẹp và những lời nói không hay, không đẹp.
Cũng vì muốn học sinh học thật tốt môn học
này, nên việc giúp trẻ tăng thêm vốn từ, hiểu
nghĩa từ và tiến tới dùng từ chính xác tạo nền
tảng vững chắc cho việc học lên những lớp trên
là việc làm khó khăn mà người giáo viên dạy
lớp 1 phải trải qua và khắc phục.
Đối tượng học sinh của tôi ở đây là các em
lớp 1, ở lứa tuổi này khả năng tập trung chú ý
chưa cao, tư duy chưa phát triển nên việc bồi
dưỡng vốn từ cho các em ở giai đoạn này rất
khó khăn.
Để giải quyết khó khăn ban đầu đấy thì trong
hoạt động dạy học của mình, tôi dã sử dụng
một số biện pháp để giúp trẻ tăng thêm vốn từ,
hiểu nghĩa từ để tiến tới dùng từ sinh động và
chính xác.
A. Những biện pháp được thực hiện trong quá
trình giảng dạy
1.Giai đoạn trẻ bắt đầu học âm và chữ cái
Với giai đoạn đầu tiên này, muốn học sinh
nhanh chóng biết đọc thì người giáo viên cần
phải biết kết hợp với cha mẹ học sinh kèm cặp,
giúp đỡ trẻ nhanh chóng thuộc tâ�t cả những
chữ cái đã học.
Phân biệt được nguyên âm, phụ âm và thanh
điệu . Học sinh biết ghép phụ âm với nguyên
âm rồi thêm thanh điệu để xây dựng tiếng mới,
từ mới.
b

/
.
?
~
Bảng 1:
Bảng 2:
áo bà ba
ba
cá ba sa
số ba
ba lô
ba ba
.......
ba ba
ba lô
số ba
áo bà ba
cá ba sa
con bò
bò
quần bò
sữa bò
bò sát
bò lê bò càng
.......
con bò
bò lê bò càng
bò sát
Đối với một số từ còn khó hiểu , tôi giảng giải
nghĩa từ thật ngắn gọn để giúp các em hiểu và
sử dụng từ tốt. Ở đây giáo viên có rất nhiều
hình thức sử dụng để giảng giải nghĩa từ cho
học sinh dễ hiểu, dễ nhớ như: dùng tranh minh
họa, đồ dùng trực quan, hành động , lời nói ...
Với các âm: g - gh, ng - ngh, c - k tôi hướng
dẫn các em nắm vững luật chính tả khi sử dụng
để ghép tiếng, ghép từ.
a, o, ô, ơ, u, ư
g
ng
c
e, ê, i (y)
gh
ngh
k
2. Giai đoạn trẻ chuyển sang học vần
Khi việc tìm ra tiếng và từ mới của học sinh đã
thành thạo và thành kĩ năng rồi thì sang phần
vần các em tìm từ mới khá nhanh và tiết học
diễn ra sinh động hơn. Các em thi nhau tìm và
phát hiện ra nhiều từ mới, kể cả học sinh trung
bình ở lớp. Giáo viên có thể sử dụng bảng ghép
như ở trên để ghép tiếng, từ: Ghép âm đầu với
các vần rồi thêm thanh điệu, nhưng hiệu quả
sẽ không cao và không phát huy được trí lực
của học sinh.
Để đạt được kết quả cao trong bài học, ta có thể thay bằng việc giải quyết các bài tập Tíếng Việt dưới dạng trò chơi học tập để học sinh tự ghép và viết được các t?
l
b
tr
th
c
kh
ăn
ân
.....
thợ lặn
băn khoăn
bàn chân
nắn nót
sân chơi
dặn dò
săn bắn
cái cân
căn hộ
cần cù
cận thị
....
cần cù
căn hộ
băn khoăn
Chuyển sang giai đoạn này thì việc tìm từ đã
ở mức đòi hỏi cao hơn. Ngoài việc giúp học
sinh hiểu để tiến tới rèn đọc lưu loát, diẽn cảm
các bài tập đọc, thì giáo viên dần dần hướng
dẫn các em tìm những từ cùng nghĩa, gần
nghĩa hay trái nghĩa (ở mức độ dễ). Ở đây giáo
viên có thể sử dụng tranh minh hoạ để học sinh
dễ tư duy và phát huy được tính tích cực của
các em.
3.Giai đoạn tập đọc
VD: Khi dạy bài tập đọc "Sau cơn mưa"
Những đóa râm bụt thêm
đỏ chói
đỏ chói
đỏ thắm, đỏ bừng, đo đỏ, đỏ au,
đỏ tía, đỏ ửng, đỏ rực, đỏ tươi,
đỏ lựng, đỏ quạch, ...
đỏ thắm
đỏ rực
đỏ tía