Bàl 56. Các tác dụng của ánh sáng

9
VẬT LÝ
CHUYÊN ĐỀ VẬT LÝ
DẠY HỌC TÍCH HỢP VIỆC BẢO VỆ MÔI TRƯỜNG QUA BÀI
CÁC TÁC DỤNG CỦA ÁNH SÁNG
TỔ KHOA HỌC TỰ NHIÊN
PHÒNG GD&ĐT PHỔ YÊN
TRƯỜNG THCS PHÚC THUẬN

   
45
50
55
RÙA HỒ GƯƠM PHƠI NẮNG

   
CÂY VƯƠN RA ÁNH SÁNG

   
Trong cuộc sống chúng ta không thể thiếu được ánh sáng mà chúng ta đã biết gồm ánh sáng trắng và ánh sáng màu là ánh sáng ta nhìn thấy được. Tuy nhiên khoa học đã phát hiện ra nhiều loại ánh sáng mà mắt người không nhìn thấy được. Tất cả các ánh sáng nhìn thấy được cũng như không nhìn thấy được rất nhiều vai trò và tác dụng khác nhau đó là vai trò gì và tác dụng nào?
Tiết 65- bài 56 :
Các tác dụng
của ánh sáng
I. Tác dụng nhiệt của ánh sáng
Tiết 65- Bài 56 - Các tác dụng của ánh sáng

C1 Hãy nêu một số trường hợp chứng tỏ ánh sáng chiếu vào các vật sẽ làm nóng các vật đó lên.
C2 Hãy kể một số công việc trong đó người ta sử dụng tác dụng nhiệt của ánh sáng để phục vụ đời sống hoặc sản xuất.
1. Tác dụng nhiệt của ánh sáng là gì?
TLC2 Phơi khô các vật ngoài nắng , làm muối.
TLC1: Phơi các vật ngoài nắng thì các vật đó nóng lên, ta chiếu AS vào cơ thể, chỗ bị chiếu sẽ nóng lên...
Phơi các vật ngoài nắng, chiếu ánh sáng vào cơ thể chổ bị chiếu sáng sẽ nóng lên….
 Ánh sáng chiếu vào các vật sẽ làm chúng nóng lên. Khi đó năng lượng của ánh sáng đã biến thành nhiệt năng. Đó là tác dụng nhiệt của ánh sáng.
I. Tác dụng nhiệt của ánh sáng
Tiết 62 Các tác dụng của ánh sáng

1. Tác dụng nhiệt của AS là gì?
Kết luận: ánh sáng chiếu vào các vật sẽ làm chúng nóng lên. Khi đó nămg lượng ánh sáng đã biến thành nhiệt năng. Đó là tác dụng nhiệt của ánh sáng.
Hải cẩu sưởi nắng mùa đông
Một số hình ảnh về tác dụng nhiệt của ánh sáng
Làm muối sạch ở Đức Phổ -QN
Tiết 62 Các tác dụng của ánh sáng

1. Tác dụng nhiệt của AS là gì?
2. Nghiên cứu tác dụng nhiệt của ánh sáng trên vật mầu trắng và vật mầu đen
45
15
30
60
5
10
20
25
40
35
50
55

25
30
35
40
46
39
32
25
0C
0C
I. Tác dụng nhiệt của ánh sáng
Bảng 1
a. Thí nghiệm
Tiết 62 Các tác dụng của ánh sáng

1. Tác dụng nhiệt của AS là gì?
2. Nghiên cứu tác dụng nhiệt của AS trên vật mầu trắng và vật mầu đen
I. Tác dụng nhiệt của ánh sáng
a. Thí nghiệm
b. Kết luận
C3 Hãy so sánh độ tăng nhiệt độ của tấm kim loại trong hai trường hợp và rút ra kết luận về khả năng hấp thụ năng lượng AS của các vật mầu đen và mầu trắng
TLC3 Trong cùng một thời gian, với cùng một nhiệt độ ban đầu và cùng một ĐK chiếu sáng thì nhiệt độ của tấm KL mặt đen tăng nhanh hơn tấm KL mặt trắng.
KL: Trong đời sống hàng ngày, các vật mầu trắng màu hồng...được gọi là các mầu sáng. Các vật màu đen, mầu tím...được gọi là các màu tối. Trong tác dụng nhiệt của AS thì các vật có mầu tối hấp thụ năng lượng AS mạnh hơn các vật có màu sáng.
Điều đó có nghĩa là, trong cùng một ĐK thì vật màu đen hấp thụ năng lượng AS nhiều hơn vật màu trắng.
Thiếu ánh sáng cây chậm lớn
Đủ ánh sáng cây lớn nhanh
Tiết 62 Các tác dụng của ánh sáng

II. Tác dụng sinh học của ánh sáng
I. Tác dụng nhiệt của ánh sáng
AS có thể gây ra một số biến đổi nhất định ở các sinh vật. Đó là tác dụng sinh học của AS. Trong tác dụng này, năng lượng AS đã biến các năng lượng cần thiết cho cơ thể sinh vật.
TLC4 VD: Cây cối thường ngả hoặc vươn ra chỗ có ánh nắng mặt trời .
C4 Hãy nêu ví dụ về tác dụng của AS đối với cây cối.
C5 Hãy nêu ví dụ về tác dụng sinh h?c của AS đối với con người.
TLC5 VD: Cho trẻ tắm nắng buổi sáng sớm để thân thể được cứng cáp.
Tiết 62 Các tác dụng của ánh sáng

II. Tác dụng sinh học của ánh sáng
I. Tác dụng nhiệt của ánh sáng
1. Pin mặt trời.
III. Tác dụng quang điện của ánh sáng
Ta thấy có một số dụng cụ chạy bằng pin mặt trời. Pin mặt trời là một nguồn điện có thể phát điện khi có AS chiếu vào nó.
C6 Hãy kể ra một số dụng cụ chạy bằng pin mặt trời mà em biết, mô tả hình dáng bên ngoài của một pin mặt trời và cách làm cho nó hoạt động.
TLC6 .Xem hình. Cách làm cho nó HĐ: Cho AS chiếu vào bề mặt của pin.
Tiết 62 Các tác dụng của ánh sáng

II. Tác dụng sinh học của ánh sáng
I. Tác dụng nhiệt của ánh sáng
C7 + Muốn cho pin mặt trời phát điện phải có điều kiện gì?
+ Khi pin HĐ nó có nóng lên không? Như vậy pin HĐ được có phải do tác dụng nhiệt của AS không?
III. Tác dụng quang điện của ánh sáng
TLC7 + Muốn cho pin mặt trời phát điện phải cho AS chiếu vào pin.
+ Khi pin HĐ nó không nóng lên hoặc chỉ nóng không đáng kể. Như vậy pin HĐ được không phải do tác dụng nhiệt của AS .
Muốn khẳng định được điều này thì ta cho pin vào chỗ tối lờ mờ rồi áp tay vào pin cho nó nóng hơn cả lúc chiếu AS vào nó. Ta sẽ thấy pin không HĐ được.
Tiết 62 Các tác dụng của ánh sáng

II. Tác dụng sinh học của ánh sáng
I. Tác dụng nhiệt của ánh sáng
1. Pin mặt trời.
III. Tác dụng quang điện của ánh sáng
2. Tác dụng quang điện của ánh sáng
Trong khoa học người ta gọi PMT là pin quang điện. Đó là vì trong pin có sự đổi trực tiếp của năng lượng AS thành năng lượng điện.
Tác dụng của ánh sáng lên pin quang điện gọi là tác dụng quang điện.
Tiết 62 Các tác dụng của ánh sáng

II. Tác dụng sinh học của ánh sáng
I. Tác dụng nhiệt của ánh sáng
III. Tác dụng quang điện của ánh sáng
C8 Tương truyền rằng ác-si-mét đã dùng gương để đốt cháy chiến thuyền của người La Mã xâm phạm thành Xi-ra-quy-xơ, quê hương của ông. ác-si-mét đã sử dụng tác dụng gì của AS mặt trời?
IV. Vận dụng
TLC8 ác-si-mét đã sử dụng tác dụng nhiệt của AS mặt trời.
C9 Bố, mẹ thường khuyên con cái thỉnh thoảng phải ra ngoài nắng để cho cơ thể được cứng cáp, khoẻ mạnh. Bố, mẹ định nói đến tác dụng gì của ánh sáng mặt trời.
TLC9 Bố, mẹ định nói đến tác dụng sinh học của ánh sáng mặt trời.
Tiết 62 Các tác dụng của ánh sáng

II. Tác dụng sinh học của ánh sáng
I. Tác dụng nhiệt của ánh sáng
III. Tác dụng quang điện của ánh sáng
C10 Tại sao về mùa đông nên mặc quần áo mầu tối, còn về mùa hè nên mặc quần áo mầu sáng.
IV. Vận dụng
TLC10 Về mùa đông nên mặc quần áo mầu tối vì quần áo mầu tối hấp thụ nhiều năng lượng của ánh nắng mặt trời và sưới ấm cho cơ thể. Về mùa hè, trái lại, nên mặc quần áo mầu sáng để nó hấp thụ ít năng lượng của ánh sáng mặt trời, giảm được sự nóng bức khi ta đi ngoài nắng.
GHI NHớ
ánh sáng có tác dụng nhiệt, tác dụng sinh học và tác dụng quang điện. Điều đó chứng tỏ AS có năng lượng.
Trong các tác dụng nói trên, năng lượng AS được biến đổi thành các dạng năng lượng khác.
Giới thiệu
Dặn dò
Học kỹ nội dung chính của bài học.
Xem lại các câu hỏi ở SGK
Làm bài tập 56 SBT trang 64
Trong các hình ảnh sau
Đây thuộc tác dụng chủ yếu nào của ánh sáng
DD
DD
Xe năng lượng mặt trời
DD
DD
Pin mặt trời trên tòa nhà bộ công thương
DD
Xe năng lượng mặt trời
DD
DD
"Khô nhanh lên, em bé hết quần áo mặc rồi"
DD
DD
"Ôi! Làn da tôi min như da em bé"
DD
"Mùa này có tiền cưới vợ cho con rồi"
"nắng quá"
Nhà máy sản xuất pin mặt trời đầu tiên tại Việt nam
DD
Mỹ đầu tư 1 tỷ usd xây dựng nhà máy pin mặt trời tại việt nam
DD
Xe năng lượng mặt trời
DD
DD
DD
"Có mệt không anh"
?
Máy bay năng lượng mặt trời
DD
MỘT SỐ VAI TRÒ CỦA ÁNH SÁNG MẶT TRỜI
1.Tiến sỹ Werner một nhà khoa học người Đức chuyên nghiên cứu căn bệnh ung thư cho biết ông không ăn gì trong suốt 4 năm mà chỉ nạp năng lượng từ... ánh sáng mặt trời và có dùng thêm nước hoa quả.
2. Nhật Bản vừa tung ra thị trường loại bàn chải đánh răng Soladey-2. Bàn chải này không cần thuốc đánh răng lẫn nước mà chỉ cần... ánh sáng mặt trời!
3. Nhiều ánh sáng mặt trời và vitamin D có thể giúp cho những bệnh nhân ung thư phổi kéo dài thời gian sống sau khi tiến hành phẫu thuật, một nghiên cứu của ĐH Harvard cho biết.
TÌNH TRẠNG Ô NHIỄM ÁNH SÁNG HIỆN NAY
1. Theo thống kê của các nhà sinh vật học Mỹ, hàng năm có tới 4 triệu con chim bị chết do va đập vào đèn quảng cáo trên các nhà cao tầng. Loài rùa biển ở bờ biển Đại Tây Dương cũng không thoát khỏi ảnh hưởng của vấn đề ô nhiễm ánh sáng. Những chú rùa nhỏ mới nở căn cứ vào bóng trăng và các vì sao trên mặt nước để bơi ra đại dương.
Nhưng do ánh sáng trên mặt đất sáng hơn bóng trăng, làm cho những chú rùa biển nhỏ tưởng nhầm đất liền là đại dương nên bò về phía đó, kết quả là chúng sẽ bị chết do thiếu nước.
Các nhà khoa học và công nghệ đang nỗ lực cho những nghiên cứu để giảm bớt tác hại tiềm tàng và đa dạng của ô nhiễm ánh sáng đối với con người và môi trường sinh thái.
2. Những khu vực được chiếu sáng quá mức gây chói mắt, khiến cho con người có phản xạ nhắm mắt hoặc ngoảnh mặt đi để màn ánh sáng không phân tán xuyên qua võng mạc. Những tác động tiêu cực của màn ánh sáng đối với mắt:
- Giảm độ tinh tế.
- Giảm khả năng nhận biết màu sắc.
- Giảm khả năng nhận biết độ tương phản
3  Nhịp sinh học:
Nhịp sinh học, hay còn gọi là đồng hồ sinh học, là chu kỳ hoạt động trong vòng 24 giờ ảnh hưởng đến các quá trình sinh lý của hầu hết cơ thể sống. Những quá trình này bao gồm hoạt động của não bộ, sự sản xuất hormone (melatonin), các hoạt động của tế bào và nhiều hoạt động sinh học khác. Ô nhiễm ánh sáng có thể làm rối loạn nhịp sinh học, gây mất ngủ, suy nhược cơ thể, ung thư và các bệnh về tim mạch.
1
1
2
2
3
3
4
4
5
5
6
6
7
7
Ô chữ gồm 5 chữ cái.
Tên một loại cây cần ít ánh sáng
thường được trồng trong vườn?
Ô chữ gồm 8 chữ cái.
Đây là một trong những nơi cây cần
ít ánh sáng thường hay mọc.
Ô chữ gồm 7 chữ cái.
Kỹ thuật trồng nhiều loại cây
trên một đám đất gọi là gì?
Ô chữ gồm 12 chữ cái.
Ánh sáng có vai trò như thế nào
đối với đời sống thực vật?
Ô chữ gồm 8 chữ cái.
Mỗi loài thực vật có nhu cầu ánh sáng
như thế nào?
Ô chữ gồm 8 chữ cái.
Đây là quá trình trao đổi khí
của thực vật với môi trường bên ngoài?
Ô chữ gồm 10 chữ cái.
Đây là tên gọi khác của hoa mặt trời?
?
Ô chữ kì diệu
Ánh sáng cần cho sự sống