Bàl 56. Các tác dụng của ánh sáng

Lớp 9A 2
GV thực hiện: Nguyễn Công Đạt
CHÀO MỪNG QUÝ THẦY CÔ GIÁO DỰ GIỜ
VẬT LÝ 9
PHÒNG GD- ĐT HOÀI NHƠN
TRƯỜNG THCS HOÀI CHÂU
Kiểm tra bài cũ:
- Nêu kết luận về khả năng tán xạ ánh sáng màu của các vật ? Lấy ví dụ minh họa ?
Đáp án:
- Vật màu trắng tán xạ tốt tất cả các ánh sáng màu.
VD: - Vật màu đỏ tán xạ tốt ánh sáng đỏ và tán xạ kém ánh sáng màu xanh.
- Vật màu trắng tán xạ tốt ánh sáng : đỏ, xanh,…
- Vật màu đen không tán xạ ánh sáng màu khác.


- Vật màu đen không có khả năng tán xạ bất kì ánh sáng màu nào.
- Vật màu nào thì tán xạ tốt ánh sáng màu đó và tán xạ kém ánh sáng màu khác.
Tiết 62 – Bài 56 :
CÁC TÁC DỤNG CỦA ÁNH SÁNG
I. Tác dụng nhiệt của ánh sáng :
Tiết 62: Các tác dụng của ánh sáng
C1: Hãy nêu một số trường hợp chứng tỏ ánh sáng chiếu vào các vật sẽ làm nóng các vật đó lên ?
C2: Hãy kể một số công việc trong đó người ta sử dụng tác dụng nhiệt của ánh sáng để phục vụ đời sống hoặc sản xuất?
1. Tác dụng nhiệt của ánh sáng là gì?
TL: Phơi khô các vật ngoài nắng , làm muối.
TL: Phơi các vật ngoài nắng thì các vật đó nóng lên ; khi chạy điện ở bệnh viện, ta chiếu ánh sáng vào cơ thể, chỗ bị chiếu sẽ nóng lên...
I. Tác dụng nhiệt của ánh sáng:
Tác dụng nhiệt của ánh sáng là gì?
 Ánh sáng chiếu vào các vật sẽ làm chúng nóng lên. Khi đó năng lượng của ánh sáng đã biến thành nhiệt năng. Đó là tác dụng nhiệt của ánh sáng.
Nghiên cứu tác dụng nhiệt của ánh sáng lên các vật màu trắng và màu đen:
a) Thí nghiệm: Theo dõi độ tăng nhiệt độ của hai tấm kim loại trong 3 phút khi cho ánh sáng đèn điện chiếu vào.
Tiết 62: Các tác dụng của ánh sáng
2. Nghiên cứu tác dụng nhiệt của ánh sáng trên vật màu trắng và vật màu đen:
45
15
30
60
5
10
20
25
40
35
50
55

25
30
35
40
46
39
32
25
0C
0C
Bảng 1
a. Thí nghiệm:
I. Tác dụng nhiệt của ánh sáng :
Tiết 62: Các tác dụng của ánh sáng
2. Nghiên cứu tác dụng nhiệt của ánh sáng trên vật màu trắng và vật màu đen
a. Thí nghiệm: (SGK)
b. Kết luận:
C3: Hãy so sánh độ tăng nhiệt độ của tấm kim loại trong hai trường hợp và rút ra kết luận về khả năng hấp thụ năng lượng ánh sáng của các vật màu đen và màu trắng ?
TL: Trong cùng một thời gian, với cùng một nhiệt độ ban đầu và cùng một điều kiện chiếu sáng thì nhiệt độ của tấm kim loại mặt đen tăng nhanh hơn tấm kim loại mặt trắng.
Kết luận: Trong đời sống hàng ngày, các màu trắng, màu hồng... được gọi là các màu sáng. Các màu đen, màu tím... được gọi là các màu tối. Các vật có màu tối hấp thụ năng lượng ánh sáng mạnh hơn các vật có màu sáng.
I. Tác dụng nhiệt của ánh sáng :
Tiết 62: Các tác dụng của ánh sáng
II. Tác dụng sinh học của ánh sáng:
ánh sáng có thể gây ra một số biến đổi nhất định ở các sinh vật. Đó là tác dụng sinh học của ánh sáng. Trong tác dụng này, năng lượng ánh sáng đã biến thành các dạng năng lượng khác cần thiết cho cơ thể sinh vật.
TL: Cây cối thường ngả hoặc vươn ra chỗ có ánh nắng mặt trời .
C4: Hãy nêu ví dụ về tác dụng của ánh sáng đối với cây cối.
C5: Hãy nêu ví dụ về tác dụng của ánh sáng đối với con người.
TL: Cho trẻ tắm nắng buổi sáng sớm để thân thể được cứng cáp.
I. Tác dụng nhiệt của ánh sáng :
Tiết 62: Các tác dụng của ánh sáng
III. Tác dụng quang điện của ánh sáng
1. Pin mặt trời:
Tiết 62 : Các tác dụng của ánh sáng
1. Pin mặt trời:
III. Tác dụng quang điện của ánh sáng:
Pin mặt trời là một nguồn điện có thể phát điện khi có ánh sáng chiếu vào nó.
C6: Hãy kể ra một số dụng cụ chạy bằng pin mặt trời mà em biết, mô tả hình dáng bên ngoài của một pin mặt trời và cách làm cho nó hoạt động ?
TL: Cách làm cho nó hoạt động: Cho ánh sáng chiếu vào bề mặt của pin.
Tiết 62: Các tác dụng của ánh sáng
C7: a) Muốn cho pin mặt trời phát điện phải có điều kiện gì?
TL: Khi pin hoạt động nó không nóng lên hoặc chỉ nóng không đáng kể. Như vậy pin hoạt động được không phải do tác dụng nhiệt của ánh sáng.
Muốn khẳng định được điều này thì ta cho pin vào chỗ tối lờ mờ rồi áp tay vào pin cho nó nóng hơn cả lúc chiếu ánh sáng vào nó. Ta sẽ thấy pin không hoạt động được.
III. Tác dụng quang điện của ánh sáng:
Tiết 62: Các tác dụng của ánh sáng
C7: b) Khi pin hoạt động nó có nóng lên không? Như vậy pin hoạt động được có phải do tác dụng nhiệt của ánh sáng không?
TL: Muốn cho pin mặt trời phát điện phải cho ánh sáng chiếu vào pin.
2. Tác dụng quang điện của ánh sáng :
Trong khoa học người ta gọi pin mặt trời là pin quang điện. Đó là vì : trong pin có sự biến đổi trực tiếp của năng lượng ánh sáng thành năng lượng điện.
=> Tác dụng của ánh sáng lên pin quang điện gọi là tác dụng quang điện.
1. Pin mặt trời:
III. Tác dụng quang điện của ánh sáng:
Tiết 62: Các tác dụng của ánh sáng
Nhà máy sản xuất tấm pin mặt trời đầu tiên tại Việt Nam, tại cụm công nghiệp Đức Hòa Hạ (H.Đức Hòa, tỉnh Long An).
C8: Tương truyền rằng ác-si-mét đã dùng gương để đốt cháy chiến thuyền của người La Mã xâm phạm thành Xi-ra-quy-xơ, quê hương của ông. ác-si-mét đã sử dụng tác dụng gì của ánh sáng mặt trời?
IV. Vận dụng:
TL: ác-si-mét đã sử dụng tác dụng nhiệt của ánh sáng mặt trời.
C9: Bố, mẹ thường khuyên con cái thỉnh thoảng phải ra ngoài nắng để cho cơ thể được cứng cáp, khoẻ mạnh. Bố, mẹ định nói đến tác dụng gì của ánh sáng mặt trời?
TL: Bố, mẹ định nói đến tác dụng sinh học của ánh sáng mặt trời.
Tiết 62: Các tác dụng của ánh sáng
C10: Tại sao về mùa đông nên mặc quần áo màu tối, còn về mùa hè nên mặc quần áo màu sáng?(Hội ý nhóm trả lời)
TL: + Về mùa đông nên mặc quần áo màu tối vì quần áo màu tối hấp thụ nhiều năng lượng của ánh nắng mặt trời và sưởi ấm cho cơ thể.
+ Về mùa hè, trái lại, nên mặc quần áo màu sáng để nó hấp thụ ít năng lượng của ánh sáng mặt trời, giảm được sự nóng bức khi ta đi ngoài nắng.
IV. Vận dụng:
Tiết 62: Các tác dụng của ánh sáng
GHI NHớ:
ánh sáng có tác dụng nhiệt, tác dụng sinh học và tác dụng quang điện. Điều đó chứng tỏ ánh sáng có năng lượng.
Trong các tác dụng nói trên, năng lượng ánh sáng được biến đổi thành các dạng năng lượng khác.
Dặn dò:
Học kỹ bài .
Làm bài tập 56 SBT trang 64
Soạn bài 58 : Tổng kết chương III : Quang học.
+ Trả lời phần tự kiểm tra.
+ Làm kĩ bài 22 phần vận dụng.
Bài học kết thúc tại đây.
XIN CảM ƠN QUí THầY CÔ Và CáC EM.