Bài 9. Tổng kết về từ vựng (Từ đơn, từ phức,... từ nhiều nghĩa; Từ đồng âm,... trường từ vựng)

Tổng kết về từ vựng
----------------*----------------
Tiết: 43
Em có nhận xét gì về từ vựng
tiếng Việt của chúng ta?
Tổng kết về từ vựng
----------------*----------------
Tiết: 43
1. T? don v� t? ph?c
Thế nào là từ đơn? Từ phức? Cho ví dụ
Từ đơn : là từ chỉ có một tiếng
Từ phức: là từ có từ hai tiếng trở lên
Hãy vẽ sơ đồ cấu tạo từ
Từ
Từ đơn
Từ phức
Từ ghép
Từ láy
Từ phức được chia làm mấy loại?
Tổng kết về từ vựng
----------------*----------------
Tiết: 43
1. T? don v� t? ph?c
+ Từ ghép:
ngặt nghèo, giam giữ, bó buộc, tươi tốt, bọt bèo, cỏ cây, đưa đón, nhường nhịn, rơi rụng, mong muốn.
+ Từ láy:
nho nhỏ, gật gù, lạnh lùng, xa xôi,, lấp lánh.
Trong những từ sau, từ nào là từ láy? Từ nào là từ ghép?
ngặt nghèo, nho nhỏ, giam giữ, gật gù, bó buộc, tươi tốt, lạnh lùng, bọt bèo, xa xôi, cỏ cây, đưa đón, nhường nhịn, rơi rụng, mong muốn, lấp lánh.
Tổng kết về từ vựng
----------------*----------------
Tiết: 43
1. T? don v� t? ph?c
Trong những từ láy sau, từ nào có sự “tăng nghĩa”, “giảm nghĩa” so với nghĩa của yếu tố gốc?
*Nghĩa tăng: sạch sành sanh, sát sàn sạt
* Nghĩa giảm: trăng trắng, đèm đẹp, nho nhỏ, lành lạnh,xôm xốp, nhấp nhô
trăng trắng, sạch sành sanh, đèm đẹp, sát sàn sạt, nho nhỏ, lành lạnh, nhấp nhô, xôm xốp.
Tổng kết về từ vựng
----------------*----------------
Tiết: 43
1. T? don v� t? ph?c
Thế nào là thành ngữ? Phân biệt thành ngữ và tục ngữ.
Thành ngữ là cụm từ cố định có nghĩa. Thành ngữ biểu thị khái niệm
(tục ngữ là câu nói ngắn gọn có nghĩa, biểu thị một phán đoán, nhận định)
1. T? don v� t? ph?c
2. Th�nh ng?:
Tổng kết về từ vựng
----------------*----------------
Tiết: 43
1. T? don v� t? ph?c
2. Th�nh ng?:
Trong những tổ hợp từ sau, Đâu là thành ngữ, đâu là tục ngữ?
1. Tục Ngữ :
* gần mực thì đen, gần đèn thì sáng.
* chó treo mèo đậy.
2. Thành ngữ :
* đánh trống bỏ dùi
* được voi đòi tiên
* nước mắt cá sấu
1. T? don v� t? ph?c
2. Th�nh ng?:
* gần mực thì đen, gần đèn thì sáng.
* đánh trống bỏ dùi
* chó treo mèo đậy.
* được voi đòi tiên
* nước mắt cá sấu
Tổng kết về từ vựng
----------------*----------------
Tiết: 43
1. T? don v� t? ph?c
Tìm hai thành ngữ có yếu tố chỉ động vật. Giải thích và đặt câu
3. Tìm hai thành ngữ
a) Có yếu tố chỉ động vật:
* lên voi xuống chó
* ếch ngồi đáy giếng
b) Có yếu tố chỉ thực vật:
* Dậu đổ bìm leo
* Nước đổ lá khoai

Tìm hai dẫn chứng về việc sử dụng thành ngữ trong văn chương
1. T? don v� t? ph?c
2. Th�nh ng?:
4. Hai thành ngữ trong văn chương?

- Phen này kẻ cắp bà già gặp nhau…
(Truyện Kiều)
- Quê hương anh nước mặn đồng chua…
( Đồngchí)
Tổng kết về từ vựng
----------------*----------------
Tiết: 43
1. T? don v� t? ph?c
1. T? don v� t? ph?c
2. Th�nh ng?:
3. Nghia c?a t?
Thế nào là nghĩa của từ?
Là nội dung mà từ biểu thị
Chọn cách hiểu đúng trong những cách sau.

a. Nghĩa của từ mẹ là “người phụ nữ, có con, nói trong quan hệ với con”
b. Nghĩa của từ mẹ khác với nghĩa của từ bố ở phần nghĩa “người phụ nữ có con”
c. Nghĩa của từ mẹ không thay đổi trong hai câu: Mẹ em rất hiền và Thất bại là mẹ thành công
d. Nghĩa của từ mẹ không có phần nào chung với nghĩa của từ bà
Tổng kết về từ vựng
----------------*----------------
Tiết: 43
1. T? don v� t? ph?c
1. T? don v� t? ph?c
2. Th�nh ng?:
3. Ngh?a c?a t?
1. T? don v� t? ph?c
2. Th�nh ng?:
3. Nghia c?a t?
Chọn cách giải thích đúng
Độ lượng là:
a. Đức tính rộng lượng, dễ thông cảm với người có sai lầm và dễ tha thứ
b. Rộng lượng, dễ thông cảm với người có sai lầm và dễ tha thứ
Tổng kết về từ vựng
----------------*----------------
Tiết: 43
1. T? don v� t? ph?c
1. T? don v� t? ph?c
2. Th�nh ng?:
3. Ngh?a c?a t?
1. T? don v� t? ph?c
2. Th�nh ng?:
3. Nghia c?a t?
4. T? nhi?u nghia v�
hi?n tu?ng chuy?n nghia
Thế nào là thừ nhiều nghĩa? Do đâu từ có nhiều nghĩa? Có mấy phương thức chuyển nghĩa?
Từ nhiều nghĩa là những từ có từ hai nghĩa trở lên
Từ nhiều nghĩa được sinh ra do hiện tượng chuyển nghĩa.
Có hai phương thức chuyển nghĩa của từ
+ phương thức ẩn dụ.
+ phương thức hoán dụ



Tổng kết về từ vựng
----------------*----------------
Tiết: 43
1. T? don v� t? ph?c
1. T? don v� t? ph?c
2. Th�nh ng?:
3. Nghia c?a t?
4. T? nhi?u nghia v�
hi?n tuong chuy?n nghia
Từ hoa trong hai câu sau đây được dùng theo nghĩa gốc hay nghĩa chuyển?
Nỗi mình thêm tức nỗi nhà
Thềm hoa một bước lệ hoa mấy hàng

Thềm hoa, lệ hoa: Nghĩa chuyển

Có thể coi đây là hiện tượng chuyển nghĩa làm xuất hiện từ nhiều nghĩa không? Vì sao?
(Chỉ là nghĩa chuyển lâm thời, chưa làm thay đổi nghĩa của từ)

Tổng kết về từ vựng
----------------*----------------
Tiết: 43
Tổng kết về từ vựng
----------------*----------------
Tiết: 43
HƯỚNG DẪN HỌC BÀI Ở NHÀ
Ôn lại, nắm vững các khái niệm
Làm các bài tập vào vở bài tập
Chuẩn bị phần còn lại từ nội dung thứ V đến thứ IX, làm trước các bài tập