Bài 9. Tổng kết về từ vựng (Từ đơn, từ phức,... từ nhiều nghĩa; Từ đồng âm,... trường từ vựng)

Giáo viên: Hoàng Thị Lâm Nho

Học sinh Lớp 9d4
THCS Nguyễn du -quảng xương
Trò chơi ô chữ

Có 7 hàng chữ. 6 hàng ngang và một hàng dọc
là từ khóa. Mỗi hàng có một gợi ý. Đoán đúng mỗi hàng ngay từ đầu sẽ được 10 điểm. Đoán sau sẽ được ít điểm hơn, mỗi lần trừ 1điểm . Đoán đúng từ khóa sẽ được 10 điểm và một phần quà . Có thể đoán từ khóa (từ hàng dọc) sau khi hàng đầu tiên được mở.
Câu 1: Xét về mặt cấu tạo từ tiếng Việt chia làm mấy loại,tên gọi?
1
2
3
4
5
6
Câu 2: Nội dung mà từ biểu thị là khái niệm của đơn vị kiến thức nào?
N G H Ĩ A C Ủ A T Ừ
Câu 3: Từ láy biểu thị trạng thái tâm lí phấn khởi của con người.
V U I V Ẻ
Câu 4: Câu thành ngữ so sánh, chỉ việc chạy nhanh, khoÎ như một con vật.
C H ạ Y N H U N G ? A
Câu 5: Cụm từ cố định, biểu thị ý nghĩa tương đối hoàn chỉnh gọi là gì?
T H À N H N G Ữ
Câu 6: Hiện tượng thay đổi nghĩa của từ gọi là gì?
C H U Y Ể N N G H Ĩ A
Hàng dọc
T Ừ Đ Ơ N V À T Ừ P H Ứ C
V? sơ đồ tư duy
1: Từ đơn và từ phức
2: Thành ngữ.
3: Nghĩa của từ.
4: Hiện tượng chuyển nghĩa của từ.
Luyện tập
Giải nghĩa tục ngữ - thành ngữ
Gần mực thì đen, gần đèn thì sáng:
hoàn cảnh môi trường có ảnh hưởng quan trọng đến tính cách, đạo đức con người.
tham lam quá mức, được cái này lại muốn cái khác hơn.
Bài tập 1: Cho ví dụ:
"Kẻ bạc mệnh này duyên phận hẩm hiu, chồng con rẫy bỏ, điều đâu bay buộc, tiếng chịu nhuốc nhơ, thần sông có linh xin ngài chứng giám."
(Trích Người con gái Nam Xương - Nguyễn Dư)
+ Yêu cầu các nhóm tỡm và giải nghĩa:
- Nhóm 1: Tỡm từ ghép đẳng lập.
- Nhóm 2: Tỡm từ ghép chính phụ.
- Nhóm 3: Tỡm thành ng?.
- Nhóm 4 : Tỡm từ láy.
Giải nghĩa tục ngữ - thành ngữ
Gần mực thì đen, gần đèn thì sáng:
hoàn cảnh môi trường có ảnh hưởng quan trọng đến tính cách, đạo đức con người.
tham lam quá mức, được cái này lại muốn cái khác hơn.
Dược voi đòi tiên:
Nhóm 1: Từ ghép đẳng lập và nghĩa:
- duyên phận: duyên định trước
- chồng con: chỉ người thân nói chung.
- rẫy bỏ: không chiụ thừa nhận
- chứng giám: chứng minh, soi xét ,làm chứng
Giải nghĩa tục ngữ - thành ngữ
Gần mực thì đen, gần đèn thì sáng:
hoàn cảnh môi trường có ảnh hưởng quan trọng đến tính cách, đạo đức con người.
tham lam quá mức, được cái này lại muốn cái khác hơn.
Dược voi đòi tiên:
Nhóm 2:Các từ ghép chính phụ và nghĩa:
- bạc mệnh: vận mệnh mỏng mảnh
- thần sông : người cai quản việc dưới sông.
Nhóm 3: Thành ngữ và nghĩa:
- duyên phận hẩm hiu: Tình duyên không may mắn
-tiếng chịu nhuốc nhơ : ti?ng x?u
Bài 2(Tr- 122)
Từ ghép:

Từ láy

ngặt nghèo
giam giữ
bó buộc
tươi tốt
bọt bèo
cỏ cây
nhường nhịn
đưa đón
rơi rụng
mong muốn
nho nhỏ
gật gù
lạnh lùng
xa xôi
lấp lánh
Nhãm 4 : C¸c tõ l¸y vµ nghÜa
- hÈm hiu : kh«ng may m¾n.
- nhuèc nh¬: bÈn , kh«ng trong s¹ch

Cho các từ: hoa , lá, mựa xuân , thành ng? : đoá hồng nhan, quốc sắc thiên hương .Viết đoạn van trỡnh bày cảm nhận về vẻ đẹp của Thuý Kiều có sử dụng các từ ng? đó .
Cho biết từ được dùng với nghĩa chính hay nghĩa chuyển ? Các thành ng? được dùng với ý gỡ?

Bài tập 2 :