Bài 9. Tổng kết chương I: Quang học

Trường THcs chu văn an thành phố thái nguyên
Giáo án môn: Vật lý
Tên bài: Tổng kết chương I
Ngày soạn:
Ngày giảng:
Người soạn: Nguyễn Tuấn Minh






Nội dung chính của bài
Tự kiểm tra các kiến thức cơ bản
Vận dụng kiến thức giải một số bài tập
Trò chơi ô chữ
9 câu trắc nghiệm
củng cố




Tổng kết chương I: Quang học
I.Tự kiểm tra:
Trả lời các câu hỏi sau đây:
Câu1:Chọn câu trả lời đúng cho câu hỏi: "Khi nào ta nhìn thấy một vật"
A.Khi vật được chiếu sáng.
B. Khi vật phát ra ánh sáng.
C. Khi có ánh sáng từ vật truyền vào mắt ta.
.D. Khi có ánh sáng từ mắt ta chiếu sáng






Câu2: Chọn câu phát biểu đúng trong các câu dưới đây nói về ảnh của một vật tạo bởi gương phẳng.
A.ảnh ảo bé hơn vật và ở gần gương hơn vật.
B. ảnh ảo bằng vật và cách gương một khoảng bằng khoảng cách từ vật đến gương.
C. ảnh không hứng được trên màn và bé hơn vật.
Câu3: Định luật truyền thẳng của ánh sáng:
Trong môi trường ..........và ........................, ánh sáng truyền đi theo .............................
Câu2: Chọn câu phát biểu đúng trong các câu dưới đây nói về ảnh của một vật tạo bởi gương phẳng.
A.ảnh ảo bé hơn vật và ở gần gương hơn vật.
B. ảnh ảo bằng vật và cách gương một khoảng bằng khoảng cách từ vật đến gương.
C. ảnh không hứng được trên màn và bé hơn vật.
D. ảnh không hứng được trên màn và bé hơn vật


Câu3: Định luật truyền thẳng của ánh sáng:
Trong môi trường ..............và ........................, ánh sáng truyền đi theo ..............................




Đáp án câu3:
Trong môi trường trong suốt và đồng tính, ánh sáng truyền đi theo đường thẳng




Câu4:Tia sáng khi gặp gương phẳng thì bị phản xạ lại theo định luật phản xạ ánh sáng:
A. Tia phản xạ nằm trong cùng mặt phẳng với.............và đường ...............................
B. Góc phản xạ bằng ................................

Đáp án câu4:
A. Tia phản xạ nằm trong cùng mặt phẳng với tia tới và đường pháp tuyến tại điểm tới.
B. Góc phản xạ bằng góc tới




?
?
?
i
I`
S
R
N
I
Biểu diễn bằng hình vẽ
Tia tới: SI
Tia phản xạ: IR
Pháp tuyến: IN
Góc tới: i
Góc phản xạ: I`
Điểm tới: I
Góc phản xạ bằng góc tới: I`= i


Câu5: ảnh của một vật tạo bởi gương phẳng là ảnh gì? Độ lớn của ảnh và khoảng cách từ ảnh đến gương thế nào so với độ lớn của vật và khoảng cách từ vật đến gương?

Đáp án câu5:
ảnh của một vật tạo bởi gương phẳng là ảnh ảo. Có độ lớn bằng vật, cách gương một khoảng bằng khoảng cách từ vật đến gương




Câu6: ảnh của một vật tạo bởi gương cầu lồi có những tính chất gì giống & khác với ảnh của một vật tạo bởi gương phẳng?
Đáp án câu6 :
Đặc điểm giống và khác nhau giữa ảnh của một vật tạo bởi gương cầu lồi với ảnh của vật tạo bởi gương phẳng.
+Giống nhau: Đều là ảnh ảo
+Khác nhau: ảnh ảo tạo bởi gương cầu lồi nhỏ hơn ảnh ảo tạo bởi gương phẳng.
Câu7: Khi vật ở khoảng nào thì gương cầu lõm cho ảnh ảo? ảnh này lớn hơn hay nhỏ hơn vật?


.
Câu8: Viết ba câu có có nghĩa, trong mỗi câu có bốn cụm từ chọn trong bốn cột dưới đây.


Đáp án câu8: Ba câu có thể là:
+ ảnh ảo tạo bởi gương cầu lõm không hứng được trên màn chắn & lớn hơn vật
+ ảnh ảo tạo bởi gương cầu lồi không hứng được trên màn chắn & bé hơn vật.
+ ảnh ảo tạo bởi gương phẳng không hứng được trên màn chắn & bằng vật.
Đáp án câu 9: Vùng nhìn thấy trong gương cầu lồi lớn hơn vùng nhìn thấy trong gương phẳng có cùng kích thước.

Câu9: Cho một gương phẳng và một gương cầu lồi cùng kích thước. So sánh vùng nhìn thấy của chúng khi đặt mắt ở cùng một vị trí.
II. Vận dụng.
Câu1: Có hai điểm sáng S1, S2 đặt trước gương phẳng như hình vẽ
a. Hã y vẽ ảnh của mỗi điểm tạo bởi gương.
b. Vẽ hai chùm tia tới lớn nhất xuất phát từ S1, S2
và hai chùm tia phản xạ tương ứng trên gương.
c. Để mắt trong vùng nào sẽ nhìn thấy đồng thời ảnh của cả hai điểm sáng trong gương? Gạch chéo vùng đó.

S2
S1
?
?
Cách vẽ
S1
S2
S2`
S1`
Vùng nhìn thấy S2`
Vùng nhìn thấy cả S1`và S2`

Vùng nhìn thấy S1`
?
?
?
?
I
K
M
N
P
Q
ảnh quan sát được trong ba gương đều là ảnh ảo
ảnh nhìn thấy trong gương cầu lồi nhỏ hơn trong gương phẳng
ảnh trong gương phẳng lại nhỏ hơn ảnh trong gương cầu lõm.

Đáp án câu2
An
Thanh
Hải
Hà
Câu3:
Tủ đứng











An
Thanh
Hải
Hà
An
Thanh
Hải
Hà
đánh dấu vào bảng sau những cặp Học sinh nhìn thấy nhau











An
Thanh
Hải
Hà
An
Thanh
Hải
Hà
?
?
?
?
?
?
?
?
Các cặp học sinh nhìn thấy nhau
III.TRò chơi ô chữ
1
2
3
4
5
6
7
Bài tập 1: Vật nào sau đây được coi là nguồn sáng.
A. Mặt trời.
B.Mặt trăng
C. Cả A& B đều đúng
D. Cả A& B đều sai.
Chọn đáp án đúng
Đáp án: Câu A
Bài tập 2.Trong các kết luận sau, kết luận nào đúng với định luật truyền thẳng ánh sáng?
A. Trong môi trường trong suốt, đồng tính, ánh sáng truyền theo đường thẳng.
B. Trong môi trường trong suốt, ánh sáng truyền theo đường thẳng.
C.Trong môi trường đồng tính, ánh sáng truyền theo đường thẳng.
D. Cả ba kết luận trên đều đúng

Đáp án: Câu A
Bài tập 3: Trong các nội dung sau, nội dung nào không đúng với định luật phản xạ ánh sáng.
A. Góc phản xạ bằng góc tới.
B. Tia tới bằng tia phản
C.Tia phản xạ nằm trong mặt phẳng tới và về bên kia pháp tuyến so với tia tới.
D. Pháp tuyến tại điểm tới chia góc giữa tia tới và tia phản xạ thành hai góc bằng nhau.
Đáp án: Câu B
Bài tập 4:Trong các vật sau, vật nào có thể coi là gương phẳng.
A. Cánh cửa tủ gỗ lim
B. Mặt trong của chiếc thìa inốc nhẵn bóng
C. Mặt nước trong, phẳng lặng.
D. Bìa quyển sách.
Đáp án: Câu c
Bài tập 5 : Đặc điểm nào sau đây không đúng với gương phẳng.
A. Là mặt phẳng phản xạ tốt ánh sáng.
B. Cho ảnh ảo, bằng vật.
C. Khoảng cách từ vật tới gương bằng khoảng cách từ ảnh tới gương.
D. Vật đặt trước gương phẳng cho ảnh luôn song song với nó
Đáp án: Câu D.vì ảnh có thể //, vuông góc ...với vật tuỳ vào cách đặt vật trước gương.
Bài tập 6 :Đặc điểm nào sau đây không đúng với gương cầu lồi.
A. Là mặt cầu phản xạ tốt ánh sáng.
B. Cho ảnh ảo nhỏ hơn vật
C. Khoảng cách từ vật tới gương bằng khoảng cách từ ảnh tới gương.
D. Chùm tia tới song song tới gặp gương cầu có chùm ta phản xạ là chùm phân kỳ.
Đáp án: Câu C.
Bài tập 7: Đặc điểm nào sau đây không đúng với gương cầu lõm.
A. Là hình cầu phản xạ tốt ánh sáng, mặt phản xạ là mặt lõm
B. Cho ảnh ảo lớn hơn vật
C. Khoảng cách từ vật tới gương nhỏ hơn khoảng cách từ ảnh ảo tới gương.
D. Chùm tia tới song song tới gặp gương cầu lõm có chùm ta phản xạ là chùm sáng hội tụ.
Đáp án: Câu A.
Bài tập 8: Dùng gương nào có thể quan sát được vật có kích thước nhỏ một cách dễ dàng.
A. Gương phẳng.
B. Gương cầu lõm
C. Gương cầu lồi.
D. Cả ba gương đều được.
Hãy chọn phương án tốt nhất.
Đáp án: Câu B. Vì gương cầu lõm cho ảnh ảo lớn hơn vật.
Bài tập 9: Căn cứ vào đâu mà người ta phân chia các chùm sáng thành chùm sáng song song, hội tụ, phân kỳ..

Đáp án:Căn cứ vào hình dạng các chùm sáng
Chùm sáng song song gồm các tia sáng không giao nhau trên đường truyền của chúng.
Chùm sáng hội tụ gồm các tia sáng giao nhau trên đường truyền của chúng.
Chùm sáng phân kỳ gồm các tia sáng loe rộng ra trên đường truyền của chúng.
Một số đặc điểm cần chú ý
1. Vùng nhìn thấy của gương cầu lồi rộng hơn vùng nhìn thấy của gương phẳng & gương cầu lõm.
2 .Với gương phẳng khoảng cách từ ảnh ảo của một điểm đến gương bằng khoảng cách từ điểm đó đến gương
3.Với gương cầu lồi khoảng cách từ ảnh ảo của một điểm đến gương nhỏ hơn khoảng cách từ điểm đó đến gương.
4.Với gương cầu lõm khoảng cách từ ảnh ảo của một điểm đến gương nhỏ hơn khoảng cách từ điểm đó đến gương
5. Khi vẽ ảnh của một điểm tạo bởi gương phẳng có thể áp dụng định luật phản xạ ánh sáng để vẽ hoặc dùng tính chất về ảnh của một điểm tạo bởi gương phẳng để vẽ.
Các yêu cầu cần đạt về kiến thức và kỹ năng
1.Điều kiện nhìn thấy một vật
2. Định luật truyền thẳng ánh sáng vận dụng giải thích sự tạo thành vùng bóng đen và vùng nửa tối, giải thích hiện tượng nhật thực & nguyệt thực.
3. Định luật phản xạ ánh sáng (Biểu diễn được bằng hình vẽ)
4 So sánh được đặc điểm giống và khác nhau về ảnh của vật được tạo bởi gương phẳng so với gương cầu lồi, gương cầu lõm.
5.So sánh được vùng nhìn thấy của gương phẳng so với vùng nhìn thấy của gương cầu lồi & gương cầu lõm.
6. So sánh được khoảng cách từ ảnh ảo đến gương so với khoảng cách từ vật đén gương của gương phẳng so với gương cầu lồi & gương cầu lõm.
7. vẽ được ảnh của một điểm tạo bởi gương phẳng, gương cầu...
Chúc các em đạt nhiều kết quả cao
khi làm bài kiểm tra