Bài 9. Sụ phụ thuộc của điện trở vào vật liệu làm dây dẫn

KIỂM TRA BÀI CŨ
C1: Điện trở của dây dẫn phụ thuộc vào chiều dài và tiết diện như thế nào ?
Điện trở dây dẫn tỉ lệ thuận với chiều dài, tỉ lệ nghịch với tiết diện của dây.
Trả lời:
C2: Hai dây dẫn bằng đồng có cùng chiều dài. Dây thứ nhất có tiết diện S1 = 5mm2 và có điện trở R1= 8,5 Ω. Dây thứ hai có tiết diện S2=0,5mm2 . Tính điện trở R2?
Trả lời:
Ở lớp 7, Chúng ta đã biết đồng là kim loại dẫn điện rất tốt, chỉ kém bạc, nhưng lại rẻ hơn bạc rất nhiều, vì thế đồng thường được dùng làm vật liệu dẫn điện để nối các thiết bị và dụng cụ trong các mạng điện, vậy căn cứ vào đặc trưng nào để biết chính xác vật liệu này dẫn điện tốt hơn vật liệu kia?
Dây
Đồng
Dây nhôm
Sắt thép
Tiết 10 - Bài 9: SỰ PHỤ THUỘC CỦA ĐIỆN TRỞ VÀO VẬT LIỆU LÀM DÂY DẪN
Tiết 10 - Bài 9: SỰ PHỤ THUỘC CỦA ĐIỆN TRỞ VÀO VẬT LIỆU LÀM DÂY DẪN
I. SỰ PHỤ THUỘC CỦA ĐIỆN TRỞ VÀO VẬT LIỆU LÀM DÂY DẪN
1. Thí nghiệm
2. Kết luận
II. ĐIỆN TRỞ SUẤT – CÔNG THỨC ĐIỆN TRỞ
1. Điện trở suất
2. Công thức điện trở
III. VẬN DỤNG

I. SỰ PHỤ THUỘC CỦA ĐIỆN TRỞ VÀO VẬT LIỆU LÀM DÂY DẪN:
C1: Để xác định sự phụ thuộc của điện trở vào vật liệu làm dây dẫn thì phải tiến hành thí nghiệm với dây dẫn có đặc điểm gì?
Trả lời: Để xác định sự phụ thuộc của điện trở vào vật liệu làm dây dẫn thì phải tiến hành đo điện trở của các dây dẫn có cùng chiều dài và cùng tiết diện nhưng bằng các vật liệu khác nhau.
VD: Ta lấy 3 dây dẫn như sau:
Đồng
Nhôm
Sắt
Cùng chiều dài l1 = l2 = l3
S1
S2
S3
Cùng tiết diện S1 = S2 = S3
Khác vật liệu làm dây
Tiết 10 - Bài 9: SỰ PHỤ THUỘC CỦA ĐIỆN TRỞ VÀO VẬT LIỆU LÀM DÂY DẪN
I. SỰ PHỤ THUỘC CỦA ĐIỆN TRỞ VÀO VẬT LIỆU LÀM DÂY DẪN:
1. Thí nghiệm:
a. Vẽ sơ đồ mạch điện
V
A
Xác định điện trở R của 2 đoạn dây dẫn Đồng và Nicrom có cùng chiều dài và tiết diện
Tiết 10 - Bài 9: SỰ PHỤ THUỘC CỦA ĐIỆN TRỞ VÀO VẬT LIỆU LÀM DÂY DẪN
b. Lập bảng TN
K
A
B
I. SỰ PHỤ THUỘC CỦA ĐIỆN TRỞ VÀO VẬT LIỆU LÀM DÂY DẪN:
1. Thí nghiệm:
c. Tiến hành TN:
Dây đồng
Tiết 10 - Bài 9: SỰ PHỤ THUỘC CỦA ĐIỆN TRỞ VÀO VẬT LIỆU LÀM DÂY DẪN
K
A
B
BÀI 9: SỰ PHỤ THUỘC CỦA ĐIỆN TRỞ
VÀO VẬT LIỆU LÀM DÂY DẪN
I. SỰ PHỤ THUỘC CỦA ĐIỆN TRỞ VÀO VẬT LIỆU LÀM DÂY DẪN:
1. Thí nghiệm:
c. Tiến hành TN:
Dây nicrom
I. SỰ PHỤ THUỘC CỦA ĐIỆN TRỞ VÀO VẬT LIỆU LÀM DÂY DẪN:
1. Thí nghiệm:
a. Vẽ sơ đồ mạch điện để tiến hành thí nghiệm xác định điện trở của các dây dẫn.
b. Lập bảng ghi kết quả TN:
c. Tiến hành TN:
d. Từ kết quả TN hãy rút ra nhận xét xem điện trở của các dây dẫn này là như nhau hay khác nhau?
Tiết 10 - Bài 9: SỰ PHỤ THUỘC CỦA ĐIỆN TRỞ VÀO VẬT LIỆU LÀM DÂY DẪN
I. SỰ PHỤ THUỘC CỦA ĐIỆN TRỞ VÀO VẬT LIỆU LÀM DÂY DẪN:
1. Thí nghiệm:
a. Vẽ sơ đồ mạch điện để tiến hành thí nghiệm xác định điện trở của các dây dẫn.
b. Lập bảng ghi kết quả TN:
c. Tiến hành TN:
d. Từ kết quả TN hãy rút ra nhận xét xem điện trở của các dây dẫn này là như nhau hay khác nhau?
Điện trở của dây dẫn phụ thuộc vào vật liệu làm dây dẫn.
2. Kết luận:
Tiết 10 - Bài 9: SỰ PHỤ THUỘC CỦA ĐIỆN TRỞ VÀO VẬT LIỆU LÀM DÂY DẪN
Có Rnh = 2.8.10-8 Ω
Có Rđ = 1,7.10-8 Ω
1. Điện trở suất :
I. SỰ PHỤ THUỘC CỦA ĐIỆN TRỞ VÀO VẬT LIỆU LÀM DÂY DẪN:
II. ĐIỆN TRỞ SUẤT – CÔNG THỨC ĐIỆN TRỞ:
Ví dụ:
Ta nói:
- Điện trở suất của nhôm là 2,8 . 10-8 Ω m
- Điện trở suất của đồng là 1,7 . 10-8 Ω m
Tiết 10 - Bài 9: SỰ PHỤ THUỘC CỦA ĐIỆN TRỞ VÀO VẬT LIỆU LÀM DÂY DẪN
Điện trở suất của một vật liệu có trị số bằng điện trở của một đoạn dây dẫn hình trụ được làm bằng vật liệu đó có chiều dài 1m và có tiết diện 1m2
- Kí hiệu : ρ ( rô )
- Đơn vị : Ωm (Ôm mét)
1. Điện trở suất :
I. SỰ PHỤ THUỘC CỦA ĐIỆN TRỞ VÀO VẬT LIỆU LÀM DÂY DẪN:
II. ĐIỆN TRỞ SUẤT – CÔNG THỨC ĐIỆN TRỞ:
Tiết 10 - Bài 9: SỰ PHỤ THUỘC CỦA ĐIỆN TRỞ VÀO VẬT LIỆU LÀM DÂY DẪN
Bảng điện trở suất của một số chất (ở 200C)
1. Điện trở suất :
I. SỰ PHỤ THUỘC CỦA ĐIỆN TRỞ VÀO VẬT LIỆU LÀM DÂY DẪN:
II. ĐIỆN TRỞ SUẤT – CÔNG THỨC ĐIỆN TRỞ:
Tiết 10 - Bài 9: SỰ PHỤ THUỘC CỦA ĐIỆN TRỞ VÀO VẬT LIỆU LÀM DÂY DẪN
1. Điện trở suất :
I. SỰ PHỤ THUỘC CỦA ĐIỆN TRỞ VÀO VẬT LIỆU LÀM DÂY DẪN:
II. ĐIỆN TRỞ SUẤT – CÔNG THỨC ĐIỆN TRỞ:
C2: Dựa vào bảng 1 hãy tính điện trở của đoạn dây dẫn Constantan dài l = 1m và có tiết diện S = 1mm2
Trả lời:
Ta có 1m2 = 106mm2
vậy 1mm2 = 1/10-6 m2
Theo bảng ta có điện trở của Constantan khi có chiều dài là 1m và tiết diện là 1m2 là 0.50.10-6Ω do đó do đó điện trở của dây constantan khi có chiều dài 1m và tiết diện 1mm2 là 0.50.10-6 . 1/10-6 = 0.5 Ω
Tiết 10 - Bài 9: SỰ PHỤ THUỘC CỦA ĐIỆN TRỞ VÀO VẬT LIỆU LÀM DÂY DẪN
1. Điện trở suất:
I. SỰ PHỤ THUỘC CỦA ĐIỆN TRỞ VÀO VẬT LIỆU LÀM DÂY DẪN:
II. ĐIỆN TRỞ SUẤT – CÔNG THỨC ĐIỆN TRỞ:
2. Công thức điện trở:
C3: Để xây dựng công thức điện trở R của một đoạn dây dẫn có chiều dài l, có tiết diện S và làm bằng vật liệu có điện trở suất là ρ (rô) , hãy tính các bước như bảng 2.
ρ
ρ.l
Tiết 10 - Bài 9: SỰ PHỤ THUỘC CỦA ĐIỆN TRỞ VÀO VẬT LIỆU LÀM DÂY DẪN
II. Điện trở suất, công thức điện trở:
Điện trở suất:
Công thức điện trở
Suy ra công thức:
Tiết 10 - Bài 9: SỰ PHỤ THUỘC CỦA ĐIỆN TRỞ VÀO VẬT LIỆU LÀM DÂY DẪN
III. Vận dụng:
C4: Tính điện trở của đoạn dây dẫn đồng dài l = 4m có tiết diện tròn, đường kính d=1mm (lấy =3,14)
Tóm tắt
l = 4 m
d=1mm=10-3 m
=1,7.10-8 m
R=?
Giải:
Tiết diện dây dẫn:
Điện trở dây dẫn:
Tiết 10 - Bài 9: SỰ PHỤ THUỘC CỦA ĐIỆN TRỞ VÀO VẬT LIỆU LÀM DÂY DẪN
=>
III. Vận dụng:
C5 Từ bảng 1 hãy tính:
Điện trở sợi dây nhôm dài 2m có tiết diện 1mm2.
Điện trở của sợi dây nikêlin dài 8m, có tiết diện tròn và đường kính là 0,4mm (lấy =3,14)
Điện trở sợi dây đồng dài 400m và có tiết diện 2mm2
Tóm tắt
a)
lnh = 2m
Snh=1mm2=10-6 m2
=2,8.10-8 m
Rnh=?
Giải:
Điện trở dây dẫn:
Tiết 10 - Bài 9: SỰ PHỤ THUỘC CỦA ĐIỆN TRỞ VÀO VẬT LIỆU LÀM DÂY DẪN
III. Vận dụng:
C5 Từ bảng 1 hãy tính:
Điện trở sợi dây nhôm dài 2m có tiết diện 1mm2.
Điện trở của sợi dây nikêlin dài 8m, có tiết diện tròn và đường kính là 0,4mm (lấy =3,14)
Điện trở sợi dây đồng dài 400m và có tiết diện 2mm2
Tóm tắt
b)
lni = 8m
dni=0,4mm=0,4.10-3 m
=0,4.10-6 m
Rni=?
Giải:
Tiết diện dây dẫn:
Điện trở dây dẫn:
Tiết 10 - Bài 9: SỰ PHỤ THUỘC CỦA ĐIỆN TRỞ VÀO VẬT LIỆU LÀM DÂY DẪN
III. Vận dụng:
C5 Từ bảng 1 hãy tính:
Điện trở sợi dây nhôm dài 2m có tiết diện 1mm2.
Điện trở của sợi dây nikêlin dài 8m, có tiết diện tròn và đường kính là 0,4mm (lấy =3,14)
Điện trở sợi dây đồng dài 400m và có tiết diện 2mm2
Tóm tắt
c)
l đ= 400m
S=2mm2=2.10-6 m2
=1,7.10-8 m
Rđ=?
Giải:
Điện trở dây dẫn:
Tiết 10 - Bài 9: SỰ PHỤ THUỘC CỦA ĐIỆN TRỞ VÀO VẬT LIỆU LÀM DÂY DẪN
I. SỰ PHỤ THUỘC CỦA ĐIỆN TRỞ VÀO VẬT LIỆU LÀM DÂY DẪN:
II. ĐIỆN TRỞ SUẤT – CÔNG THỨC ĐIỆN TRỞ:
III. VẬN DỤNG:
 
Chiều dài của dây tóc:
Tiết diện dây tóc:
Giải
 
Tiết 10 - Bài 9: SỰ PHỤ THUỘC CỦA ĐIỆN TRỞ VÀO VẬT LIỆU LÀM DÂY DẪN
DẶN DÒ:
Đọc “Có thể em chưa biết”
Học thuộc bài
Làm bài tập C6 SGK; 9.1  9.10 sách bài tập
Chuẩn bị bài 10 “ BIẾN TRỞ - ĐIỆN TRỞ DÙNG TRONG KĨ THUẬT”