Bài 9. Nói quá

CH�O M?NG C�C QUí TH?Y, Cễ GI�O T?I D? THAM L?P 8C
Trường THCS Hoàn Sơn
Huyện Tiên du tỉnh bắc ninh







KI?M TRA B�I CU
(?) T? ng? d?a phuong l� gì? L?y ví d? m?t s? t? ng? d?a phuong ch? quan h? ru?t th?t, th�n thích?

D�p �n: T? ng? d?a phuong l� t? ng? ch? du?c s? d?ng ? m?t ho?c m?t s? d?a phuong nh?t d?nh.
Ví d?: B?m oi !cĩ r�t khơng b?m
Heo heo giĩ n�i,l�m th�m mua ph�n
B?m ra ru?ng c?y b?m run
Ch�n l?i du?i b�n, tay c?y m? non.


I.NĨI QU� V� T�C D?NG C?A NĨI QU�
1. Ví d? .(SGK-101)
Vd1 D�m th�ng nam chua n?m d� s�ng
Ng�y th�ng mu?i chua cu?i d� t?i.
Vd2 C�y d?ng dang bu?i ban trua M? hơi th�nh thĩt nhu mua ru?ng c�y.
(?) Nĩi D�m th�ng nam chua n?m d� s�ng; Ng�y th�ng mu?i chua cu?i d� t?i v� M? hơi th�nh thĩt nhu mua ru?ng c�y cĩ qu� s? th?t khơng? Th?c ch?t m?y c�u n�y nh?m nĩi di?u gì?
NĨI QU�
Tiết 37: NÓI QUÁ
I.Nói quá và tác dụng của nói quá
1. Ví dụ( SGK-101)
2. Nhận xét.
a. Cách nói như vậy là quá sự thật, thực chất là.
Vd1:Đêm tháng năm chưa nằm đã sáng- đêm tháng năm rất ngắn.
Ngày tháng mười chưa cười đã tối- ngày tháng mười rất ngắn.
Vd2: Mồ hôi thánh thót như mưa ruộng cày- người nông dân làm đồng vất vả nên mồ hôi ra rất nhiều.



(?) Cách nói trên có tác dụng gì?
(?) Em hãy so sánh các câu dùng biện pháp nói quá với các câu đồng nghĩa tương ứng xem cách nói nào sinh động hơn và gây ấn tượng hơn?
Cách1. - Đêm tháng năm chưa nằm đã sáng Ngày tháng mười chưa cười đã tối. -Cày đồng đang buổi ban trưa
Mồ hôi thánh thót như mưa ruộng cày.
Cách2:
-Đêm tháng năm rất ngắn
Ngày tháng mười rất ngắn.
- Cày đồng vào buổi trưa mồ hôi ướt đẫm.
Đáp án: Cách nói (1) sinh động và gây ấn tượng hơn.
Bài 10. Tiết 37: NÓI QUÁ
I. Nói quá và tác dụng của nói quá.
1. Ví dụ
2. Nhận xét
a. Cách nói như vậy là quá sự thật, thực chất là:
- Đêm tháng năm rất ngắn.
Ngày tháng mười rất ngắn.
- Cày đồng vào buổi trưa mồ hôi ra rất nhiều.
b. Tác dụng
Nhằm nhấn mạnh, gây ấn tượng, tăng sức biểu cảm.
Bài 10. Tiết 37: NÓI QUÁ
I. Nói quá và tác dụng của nói quá.
1. Ví dụ
2. Nhận xét
3. KÕt luËn : ghi nhí (sgk-trang 102)

Nãi qu¸ lµ biÖn ph¸p tu tõ phãng ®¹i møc ®é, quy m« , tÝnh chÊt cña sù vËt, hiÖn t­îng, tăng søc biÓu c¶m.

Lưu ý
a. Các tên gọi khác của nói quá:
Phóng đại, cường điệu hóa, thậm xưng, khoa trương…..
b. Các cách nói quá:
-Dùng từ ngữ phóng đại
-Kết hợp với tu từ so sánh
Bài 10. Tiết 37: NÓI QUÁ
I. Nói quá và tác dụng của nói quá
1. Ví dụ
2. Nhận xét
3. Kết luận. Ghi nhớ ( SGK- 102)
II. Luyện tập

Bài tập 1:Tìm biện pháp nói quá và giải thích ý nghĩa của chúng trong các ví dụ sau
a. Bàn tay ta làm nên tất cả
Có sức người sỏi đá cũng thành cơm.
(Hoàng Trung Thông, Bài ca vỡ đất)
b. Anh cứ yên tâm, vết thương chỉ sướt da thôi. Từ giờ đến sáng em có thể đi lên đến tận trời được. (Nguyễn Minh Châu, Mảnh trăng cuối rừng)
II. Luyện tập
Bài tập 1.
a. …Sỏi đá cũng thành cơm-là cách nói quá nhằm ca ngợi bàn tay lao động của con người, việc gì khó đến đâu cũng làm được.
b.Em có thể đi lên đến tận trời được- là cách nói quá để nói vết thương chẳng có nghĩa lí gì, anh có thể yên tâm.

Bài tập 2. Điền các thành ngữ sau đây vào chỗ trống/…/ để tạo biện pháp tu từ nói quá: bầm gan tím ruột, chó ăn đá gà ăn sỏi, nở từng khúc ruột, ruột để ngoài da, vắt chân lên cổ.
a. Ở nơi /…/ thế này , cỏ không mọc nổi nữa là trồng rau, trồng cà.
b.Nhìn thấy tội ác của giặc, ai ai cũng/…/
c. Cô Nam tính tình xởi lởi, /…/
d. Lời khen của cô giáo làm cho nó /…/
e.Bọn giặc hoảng hồn /…/ mà chạy.
Bài tập 2.
Đáp án:

a. Chó ăn đá, gà ăn sỏi.
b. Bầm gan tím ruột
c. Ruột để ngoài da
d. Nở từng khúc ruột
e. Vắt chân lên cổ
Bài tập 4.
Tìm năm thành ngữ so sánh có dùng biện pháp nói quá
Mẫu: Ngáy như sấm
Gợi ý: Tìm các thành ngữ nói quá về(xấu, đẹp, nhanh, chậm, hôi, mềm, cứng, trơn….)
Ví dụ:
Xấu như ma
Đẹp như tiên
Nhanh như cắt…..

Bài tập 6*
(Thảo luận ở tổ hoặc ở lớp) Phân biệt biện pháp tu từ nói quá với nói khoác
Đáp án:
Giống nhau:
Cả hai đều phóng đại mức độ , quy mô , tính chất của sự vật, hiện tượng.
Khác nhau: Về mục đích
Nói quá:
+ Là BPTT nhằm nhấn mạnh, gây ấn tượng và có giá trị biểu cảm cao.
+Nói quá khác xa sự vật, hiện tượng nhưng vẫn dựa trên cơ sở có một nét đúng nhất định.
- Nói khoác:
Không phải BPTT nhằm làm cho người nghe tin vào những điều không có thật vì lợi ích cá nhân không có giá trị tích cực.
KHÁI QUÁT NỘI DUNG BÀI HỌC
I. Nói quá và tác dụng của nói quá
1. Ví dụ
2. Nhận xét
3. Kết luận ( ghi nhớ- SGK)
* Các cách nói quá
-Dùng từ ngữ phóng đại
- Kết hợp với tu từ so sánh

Hướng dẫn về nhà:
- Học bài, lấy ví dụ
- Làm bài tập 3,5 và hoàn thành các bài tập khác vào Vở bài tập
- Soạn bài: Ôn tập truyện kí Việt Nam.



C�M ON C�C TH?Y CƠ GI�O V� C�C

EM H?C SINH L?P 8C

H?N G?P L?I