Bài 9. Nói quá

Lớp 8A2 kính chào quý thầy, cô giáo đến dự giờ, thăm lớp
Kiểm tra bài cũ
1. Hãy nêu chức năng của tình thái từ ? Tình thái từ bao gồm những loại nào đáng chú ý?
2. Khi sử dụng tình thái từ chúng ta cần chú ý điều gì?
Ngữ văn Tiết: 37 NóI QUá
Nói quá và tác dụng của nói quá
Ví dụ và nhận xét
Đọc các câu ca dao, tục ngữ và trả lời câu hỏi?
Đêm tháng năm chưa nằm đã sáng
Ngày tháng mười chưa cười đã tối.
(tục ngữ)
Cày đồng đang buổi ban trưa
Mồ hôi thánh thót như mưa ruộng cày,
Ai ơi bưng bát cơm đầy,
Dẻo cơm một hạt, đắng cay muôn phần.
(Ca dao)
Nói đêm tháng năm chưa nằm đã sáng, ngày tháng mười chưa cười đã tối, mồ hôi thánh thót như mưa ruộng cày có quá sự thật không?
 Nói như vậy là quá sự thật.
Thực chất, mấy
câu này nhằm
nói lên điều gì?
 Phóng đại mức độ, tính chất, hiện tượng thời gian, sự lao động vất vả của người nông dân.
Gọi là nói quá
Em hãy so sánh hai cách nói sau cách nói nào hay hơn? Vì sao?
Cách nói 1 Cách nói 2
- Đêm tháng năm chưa nằm đã sáng. - Đêm tháng năm rất ngắn.
- Ngày tháng mười chưa cười đã tối. - Ngày tháng mười rất ngắn.
- Mồ hôi thánh thót như mưa ruộng cày. - Mồ hôi ướt đẫm
Qua những ví dụ vừa tìm hiểu em cho biết thế nào là nói quá? Và tác dụng của nó?
Ngữ văn Tiết: 37 NóI QUá
I. Nói quá và tác dụng của nói quá
1. Ví dụ và nhận xét
2. Ghi nhớ:
- Nói quá là biện pháp tu từ phóng đại mức độ, quy mô, tính chất của sự vật, hiện tượng được miêu tả để nhấn mạnh, gây ấn tượng, tăng sức biểu cảm.
VD1: Hôm qua, tôi trông thấy con rắn nước dài 8m.
VD2: Trên đầu những rác cùng rơm
Chồng yêu chồng bảo hoa thơm rắc đầu. (Ca dao)
+ Giống nhau: Đều là phóng đại mức độ, quy mô, tính chất của sự vật, sự việc, hiện tượng
+ Khác nhau ở mục đích nói:
- Nói quá: Nhấn mạnh, gây ấn tượng, tăng sức biểu cảm
- Nói khoác: Nhằm làm cho người nghe tin vào những điều không có thực. Nói khoác là hành động có tác động tiêu cực.
I. Nói quá và tác dụng của nói quá
1. Ví dụ và nhận xét
Ngữ văn Tiết: 37 NóI QUá
2. Ghi nhớ:
Em hãy tìm và phân tích giá trị của biện pháp tu từ trong câu thơ sau:
Điện giật, dùi đâm, dao cắt, lửa nung.
Không giết được em người con gái anh hùng.
(Tố Hữu)
* Lưu ý: Trong thơ văn, người ta hay dùng các khái niệm như thậm xưng, khoa trương, phóng đại, cường điệu, ngoa dụ, rất ít dùng khái niệm nói quá.
Thảo luận nhóm
Trong hai ví dụ này ví dụ nào dùng biện pháp nói quá? Vì sao?
Từ hai ví dụ trên em hãy rút ra sự giống và khác nhau giữa nói quá và nói khoác?
2. Ghi nhớ:
- Nói quá là biện pháp tu từ phóng đại mức độ, quy mô, tính chất của sự vật, hiện tượng được miêu tả để nhấn mạnh, gây ấn tượng, tăng sức biểu cảm.
Ngữ văn Tiết: 37 NóI QUá
Nói quá và tác dụng
của nói quá
1. Ví dụ và nhận xét
II. Luyện tập
Bài 1(b,c): Tìm biện pháp nói quá và giải thích ý nghĩa của chúng:
b. Anh cứ yên tâm, vết thương chỉ sướt da thôi. Từ giờ đến sáng em có thể đi đến tận trời được.
(Nguyễn Minh Châu, Mảnh trăng cuối rừng)
? đi lên đến tận trời: Nhấn mạnh sự bền lòng của người bị thương, không phải bận tâm.
c. [.] Cái cụ bá thét ra lửa ấy lại xử nhũn mời hắn vào nhà xơi nước. (Nam Cao, Chí phèo)
? thét ra lửa: gây ấn tượng về một con người có quyền lực.
2. Ghi nhớ:
- Nói quá là biện pháp tu từ phóng đại mức độ, quy mô, tính chất của sự vật, hiện tượng được miêu tả để nhấn mạnh, gây ấn tượng, tăng sức biểu cảm.
Ngữ văn Tiết: 37 NóI QUá
Nói quá và tác dụng
của nói quá
1. Ví dụ và nhận xét
II. Luyện tập
Bài 2 :Điền các thành ngữ sau đây vào chỗ trống/....../ để tạo thành biện pháp tu từ nói quá: Bầm gan tím ruột; Chó ăn đá gà ăn sỏi; Nở từng khúc ruột; Ruột để ngoài da; Vắt chân lên cổ.
a. Ở nơi ............................... thế này, cỏ không mọc nổi nữa là trồng rau trồng cà.
b. Nhìn thấy tội ác của giặc ai ai cũng .........................
c. Cô Nam tính tình sởi lởi,.........................
d. Lời khen của cô giáo làm cho nó ...........................
e. Bọn giặc hoảng hồn .......................... mà chạy.
chó ăn đá gà ăn sỏi
bầm gan tím ruột
ruột để ngoài da
nở từng khúc ruột
vắt chân lên cổ
2. Ghi nhớ:
- Nói quá là biện pháp tu từ phóng đại mức độ, quy mô, tính chất của sự vật, hiện tượng được miêu tả để nhấn mạnh, gây ấn tượng, tăng sức biểu cảm.
Ngữ văn Tiết: 37 NóI QUá
Nói quá và tác dụng
của nói quá
1. Ví dụ và nhận xét
II. Luyện tập
Bài 3 : Tìm thành ngữ so sánh có sử dụng phép nói quá và đặt câu
Đẹp như tiên
Nhanh như sóc
Tươi như hoa
Chậm như rùa
2. Ghi nhớ:
- Nói quá là biện pháp tu từ phóng đại mức độ, quy mô, tính chất của sự vật, hiện tượng được miêu tả để nhấn mạnh, gây ấn tượng, tăng sức biểu cảm.
Ngữ văn Tiết: 37 NóI QUá
Nói quá và tác dụng
của nói quá
1. Ví dụ và nhận xét
II. Luyện tập
Bài 4. Viết đoạn văn ngắn từ 3 – 5 câu chủ đề tự chọn trong đó có sử dụng biện pháp nói quá.
hướng dẫn về nhà
- Về nhà học bài, nắm nội dung bài vừa tìm hiểu. Vận dụng làm các bài tập còn lại (sgk - 102,103)
- Chuẩn bị bài mới: Đọc và tìm hiểu trước bài "nói giảm nói tránh" SGK trang 107
Cảm ơn quý thầy, cô giáo đã đến dự giờ, thăm lớp !