Bài 9. Nói quá

GV: TRƯƠNG KHẮC NHẬT TRƯỜNG
NÓI QUÁ
Ngữ văn-
Tiết: 39
I- NÓI QUÁ VÀ TÁC DỤNG CỦA NÓI QUÁ:
Đọc các câu tục ngữ ca dao sau và trả lời câu hỏi:

Đêm tháng năm chưa nằm đã sáng
Ngày tháng mười chưa cười đã tối.
(Tục ngữ)
Cày đồng đang buổi ban trưa
Mồ hôi thánh thót như mưa ruộng cày
Ai ơi bưng bát cơm đầy
Dẻo thơm một hạt, đắng cay muôn phần.
(Ca dao)
٭Đêm tháng năm chưa nằm đã sáng:
Ngụ ý hiện tượng thời gian đêm tháng năm rất ngắn
٭Ngày tháng mười chưa cười đã tối:
Ngụ ý hiện tượng thời gian ngày tháng mười rất ngắn
٭Mồ hôi thánh thót như mưa ruộng cày:
Ngụ ý lao động của người nông dân hết sức vất vả
٭Đêm tháng năm chưa nằm đã sáng

Đêm tháng năm rất ngắn
٭Ngày tháng mười chưa cười đã tối

Ngày tháng mười rất ngắn
٭Mồ hôi thánh thót như mưa …

Mồ hôi ướt đẫm
Nói quá là biện pháp tu từ phóng đại mức độ, quy mô, tính chất của sự vật, hiện tượng được miêu tả để nhấn mạnh, gây ấn tượng, tăng sức biểu cảm.
٭Ghi nhớ:
Nói quá còn gọi
là nói nhấn, thậm xưng, ngoa dụ, cường điệu,
phóng đại...

٭ Nói quá thường được dùng nhiều ở đâu ?
Thảo luận:
Nói quá được dùng nhiều trong thơ văn châm biếm, trào phúng ; cũng có thể dùng trong thơ văn trữ tình và lời nói thường ngày.

- Lổ mũi mười tám gánh lông
Chồng thương chồng bảo tơ hồng trời cho…

- Một hai nghiêng nước nghiêng thành
Sắc đành đòi một tài đành họa hai…

- Mối thù này, chết xuống đất cũng không quên!
Ví dụ:
II. Luyện tập:
Bài tập1. Tìm biện pháp nói quá và giải thích ý nghĩa của chúng trong các ví dụ sau:
a. Bàn tay ta làm nên tất cả
Có sức người sỏi đá cũng thành cơm.
b. Anh cứ yên tâm, vết thương chỉ sướt da thôi. Từ giờ đến sáng em có thể đi lên đến tận trời được.
c. […] Cái cụ bá thét ra lửa ấy lại xử nhũn mời hắn vào nhà xơi nước.

a. Có sức người sỏi đá cũng thành cơm:
Lao động có thể làm ra mọi thứ
b. Em có thể đi lên đến tận trời:
Có thể đi tới bất kì đâu rất khỏe, rất sung sức.
c. Thét ra lửa:
Rất có uy quyền, hống hách, hay quát nạt mọi người.
Bài tập 2. Điền các thành ngữ sau đây vào chỗ trống /…/ để tạo biện pháp tu từ nói quá:
bầm gan tím ruột, chó ăn đá gà ăn sỏi, nở từng khúc ruột, ruột để ngoài da, vắt chân lên cổ
a. Ở nơi …………………... thế này, cỏ
không mọc nổi nữa là trồng rau, trồng cà.
b.Nhìn thấy tội ác của giặc,
ai ai cũng……………......
c. Cô Nam tính tình xởi lởi, ………………….
d. Lời khen của cô giáo làm cho
nó ..………………………
e. Bọn giặc hoảng hồn…………….........
mà chạy.
chó ăn đá gà ăn sỏi
bầm gan tím ruột
ruột để ngoài da
nở từng khúc ruột
vắt chân lên cổ
Bài tập 3. Đặt câu với các thành ngữ dùng biện pháp nói quá sau đây:
٭Nghiêng nước nghiêng thành.
٭Dời non lấp biển.
٭Lấp biển vá trời.
٭Mình đồng da sắt.
٭Nghĩ nát óc.
Bài tập 4. Chia nhóm, tìm nhanh các thành ngữ so sánh
có dùng biện pháp nói quá.

٭Mẫu: ngáy như sấm
Chúc mừng
XEM ĐOẠN PHIM SAU
Hãy phân biệt biện pháp tu từ nói quá với nói khoác ?
Bài tập 6٭. Thảo luận ở tổ
٭Giống nhau: Đều phóng đại quy mô, tính chất, mức độ của sự vật, hiện tượng .
٭Khác nhau: Ở mục đích-
* Nói quá là biện pháp tu từ nhằm mục đích nhấn mạnh, gây ấn tượng, tăng sức biểu cảm.
* Nói khoác nhằm làm cho người nghe tin vào những điều không có thực (là hành động có tác động tiêu cực).
Bài tập 5٭.
Viết một đoạn văn
hoặc làm một bài thơ
có dùng biện pháp
nói quá.
Công việc về nhà:
Nắm được về biện pháp tu từ nói quá.
Nắm được tác dụng của biện pháp tu từ nói quá.
Biết đặt câu có sử dụng biện pháp nói quá.
Làm bài tập về nhà.
Chuẩn bị phần:
“ÔN TẬP TRUYỆN KÍ VIỆT NAM”
Kính chào quý thầy cô và các em