Bài 9. Nói quá

Tiết 37: Nói Quá
Giáo viên dạy:
ngữ văn lớp 8
Phan Nguyên Đắc
Nhiệt liệtChào mừng
các thầy cô đến dự giờ thăm lớp
Phòng giáo dục huyện quỳnh phụ
Trường thcs quỳnh lâm
Xét các ví dụ sau:
a. Đêm tháng năm chưa nằm đã sáng
Ngày tháng mười chưa cười đã tối.





b. Cày đồng đang buổi ban trưa,
Mồ hôi thánh thót như mưa ruộng cày.
Ai ơi bưng bát cơm đầy,
Dẻo thơm một hạt, đắng cay muôn phần.





c. Con rận bằng con ba ba
Đêm nằm nó ngáy cả nhà thất kinh



Sự việc, hiện tượng được miêu tả
Phóng đại
mức độ
Nhấn mạnh đặc điểm
về thời gian
Sự vật
được miêu tả
Phóng đại
tính chất
Gây ấn tượng,
tăng sức biểu cảm
Sự vật
được miêu tả
Phóng đại
về quy mô
Nhấn mạnh, gây ấn tượng
Xét các ví dụ sau:

a. Đêm tháng năm chưa nằm đã sáng
Ngày tháng mười chưa cười đã tối.


b. Cày đồng đang buổi ban trưa,
Mồ hôi thánh thót như mưa ruộng cày.
Ai ơi bưng bát cơm đầy,
Dẻo thơm một hạt, đắng cay muôn phần.



c. Con rận bằng con ba ba
Đêm nằm nó ngáy cả nhà thất kinh

Phóng đại
Mức độ
Quy
mô
Tính
chất
Nhấn mạnh,
gây ấn tượng
Tăng sức biểu cảm
Ví dụ:

- Nhác trông thấy bóng anh đây
Ăn chín lạng ớt ngọt ngay như đường
(Ca dao)
- Đêm nằm lưng chẳng tới giường
Mong trời mau sáng ra đường gặp em
(Ca dao)
Bác ơi! Tim Bác mênh mông thế
Ôm cả non sông mọi kiếp người.
(Tố Hữu)
Mình đồng da sắt
(Thành ngữ)
Nhanh như cắt
(Thành ngữ)
Ngáy như sấm
(Thành ngữ)
Đời người có một gang tay
Ai hay ngủ ngày còn được nửa gang
(Ca dao)
Chồng gù mà lấy vợ cong
Nằm chõng thì chật, nằm nong thì vừa
(Ca dao)
Lỗ mũi mười tám gánh lông
Chồng yêu chồng bảo tơ hồng trời cho
(Ca dao)
Gánh cực mà đổ lên non
Còng lưng mà chạy, cực còn theo sau
(Ca dao)
- Chết như ngả rạ
(Thành ngữ)
- Trơn như mỡ.
(Thành ngữ)
Bài tập nhanh:
a. Ngáy nhu s?m.
(Th�nh ng?)
b. Chí ta lớn như biển Đông trước mặt
(Tố Hữu)
Đều sử dụng biện pháp nói quá k?t h?p v?i phép so sánh.
(Tu t? kộp).
Điền các thành ngữ đã cho vào chỗ trống /…/ trong các dòng lời sau để tạo biện pháp tu từ nói quá: bầm gan tÝm ruột, vắt ch©n lªn cổ, ruột để ngoài da, chã ¨n ®¸ gµ ¨n sái.
a. Bọn giặc hốt hoảng/…/ mà chạy
b. Chị Lan tính tình xởi lởi /…/
c. Tội ác của kẻ thù khiến ai cũng /…/
Bọn giặc hốt hoảng mà chạy
Chị Lan tính tình xởi lởi,
Tội ác của kẻ thù khiến ai cũng
Dùng các thành ngữ mang tính chất phóng đại
ru?t d? ngoài da.
vắt chân lên cổ
bầm gan tím
ruột
a. Thuận vợ thuận chồng tát bể Đông cũng cạn. (Tục ngữ)
b. Tớ nhớ bố đến cháy lòng.
Dùng những từ ngữ mang tính chất phóng đại
Bài 1: Xác định biện pháp nói quá?
Bài 2: Xác định biện pháp nói quá? Giải thích ý nghĩa của chúng?
Bài 3:
=> M?t s? hình thức nói quá
=> S? hòa thu?n c?a v? ch?ng là m?t s?c m?nh vô cùng to lớn.
=> Diễn tả nỗi nhớ da diết
Con ngựa của tôi có thể bay lên tới trời.
Bạn nói khiến tôi buồn cười vỡ cả bụng
Nói quá
Nói khoác
Lan
Nam
- Giống nhau: đều phóng đại mức độ, quy mô, tính chất của sự vật, hiện tượng
- Khác nhau : ở mục đích sử dụng. Cụ thể:
Nói quá
Nói khoác
- Là biện pháp tu từ nhằm mục đích nhấn mạnh, gây ấn tượng, tăng sức biểu cảm
- Là cách nói nhằm làm cho người nghe tin vào những điều không có thực
- Là hành động có tác động tiêu cực. Người nói bị chê cười, coi thường (.)
- Là một biện pháp tu từ từ vựng. Người nói được tôn trọng, khen ngợi
Nói quá không phải là nói khoác.
Hãy phân biệt nói quá với nói khoác?
h
ư
h
h
ư
ư
ư
ư
ư
t
t
t
ư
ư
c
c
c
ơ
ơ
i
n
n
n
n
n
n
r
h
h
h
h
h
ư
o
n
n
n
n
n
n
n
n
n
ậ
m
m
u
m
m
m
r
à
ỡ
x
a
a
h
h
h
h
h
ỗ
ấ
ấ
á
g
u
g
g
e
đ
u
y
s
a
t
ế
r
ạ
ắ
ả
1
4
5
6
7
8
2
3
Trò chơi ô chữ
Một câu thành ngữ chỉ sự thương vong rất nhiều của quân địch ? (12 ô chữ)
Một câu thành ngữ tả nét mặt tươi tỉnh, vui vẻ của ai đó ? (10 ô chữ)
Một câu thành ngữ chỉ ai đó đi lại hoặc làm một việc gì đó không được nhanh nhẹn? (10 ô chữ)
Một câu thành ngữ tả ai đó không được đẹp về mặt hình thức? (8 ô chữ)
Một câu thành ngữ khen ai làm việc gì đó rất nhanh ? (11 ô chữ)
Một câu thành ngữ miêu tả ai đó khi ngủ phát ra những âm thanh ở họng rất to? (10 ô chữ)
Một câu thành ngữ tả mái tóc đen, mượt của ai đó? (11 ô chữ)
Một câu thành ngữ chỉ mặt đường đi lại dễ bị ngã do trơn trượt ? ( 9 ô chữ)
Một số tên gọi khác của nói quá: Khoa trương, phóng đại, cường điệu, ngoa ngữ...
Làm t?t c? các bài t?p trong SGK trang 102+ 103
Ch? ra s? gi?ng và khác nhau gi?a nói quá và nói khoác. Lấy ví dụ minh hoạ.
Suu t?m nh?ng câu tho, van, thành ng?,. có s? d?ng phép nói quá d? dua vào s? tu li?u.
So?n bài cho tiết sau.
Hướng dẫn về nhà
Trường thcs quỳnh lâm
Tổ khoa học xã hội
Xin chân thành cảm ơn
toàn thể các thầy cô giáo
cùng toàn thể các em học sinh
đã giúp đỡ tôi hoàn thành tiết dạy này
Trường thcs quỳnh lâm
tổ khoa học xã hội
Xin chân thành cảm ơn
toàn thể các thầy cô giáo
cùng toàn thể các em học sinh
đã giúp đỡ tôi hoàn thành tiết dạy này