Bài 9. Nói quá

Nhiệt liệt chào mừng các thầy cô giáo về dự
Môn : Ngữ Văn 8
Người thực hiện: D? Van Phỳc
TRường tHCS Qu?ng Thanh -Thủy Nguyên -Hải Phòng
NóI QUá
kiểm tra bài cũ
Chọn ý đúng nhất
? Trong các câu ca dao sau, câu nào không phóng đại quá mức sự thật:
a. Em nghe bác mẹ anh hiền Cắn cục cơm không vỡ cắn đồng tiền vỡ tư.
b. Làm trai cho đáng nên trai Khom lưng uốn gối gánh hai hạt vừng.
c. Miệng cười như thể hoa ngâu Cái khăn đội đầu như thể hoa sen
NÓI QUÁ
Tiết 37
I. Nói quá và tác dụng của nói quá
a/ Đêm tháng năm chưa nằm đã sáng.
Ngày tháng mười chưa cười đã tối.
(Tục ngữ)
b/ Cày đồng đang buổi ban trưa
Mồ hôi thánh thót như mưa ruộng cày.
Ai ơi bưng bát cơm đầy
Dẻo thơm một hạt đắng cay muôn phần.
(Ca dao)
Nói quá sự thật
Phóng đại mức độ, quy mô, tính chất của sự vât, hiện tượng :
Phóng đại mức độ, quy mô, tính chất của sự vật, hiện tượng :
Thời gian
mồ hôi
a/ Đêm tháng năm chưa nằm đã sáng.
Ngày tháng mười chưa cười đã tối.
(Tục ngữ)
b/ Cày đồng đang buổi ban trưa
Mồ hôi thánh thót như mưa ruộng cày.
Ai ơi bưng bát cơm đầy
Dẻo thơm một hạt đắng cay muôn phần.
(Ca dao)
Mồ hôi
Đêm tháng năm
Ngày tháng mười
Cách nói đúng sự thật
rất ngắn
rất ngắn
đổ rất nhiều
Nói quá sự thật
a/ Đêm tháng năm chưa nằm đã sáng.
Ngày tháng mười chưa cười đã tối.
(Tục ngữ)
b/ Cày đồng đang buổi ban trưa
Mồ hôi thánh thót như mưa ruộng cày.
Ai ơi bưng bát cơm đầy
Dẻo thơm một hạt đắng cay muôn phần.
(Ca dao)
Mồ hôi
Đêm tháng năm
Ngày tháng mười
Cách nói đúng sự thật
rất ngắn
rất ngắn
đổ rất nhiều
Ca dao – Tục ngữ
SO SÁNH HAI CÁCH NÓI
Cách nói của ca dao, tục ngữ hay hơn
a/ Đêm tháng năm chưa nằm đã sáng.
Ngày tháng mười chưa cười đã tối.

b/ Cày đồng đang buổi ban trưa
Mồ hôi thánh thót như mưa ruộng cày.
Ai ơi bưng bát cơm đầy
Dẻo thơm một hạt đắng cay muôn phần
CAO DAO, TỤC NGỮ
Phóng đại mức độ, quy mô, tính chất của sự vật, hiện tượng : Thời gian
Phóng đại mức độ, quy mô, tính chất của sự vật, hiện tượng : Mồ hôi
Mồ hôi đổ nhiều như thế mới thấy được nỗi vất vả của người nông dân như thế nào khi làm ra lúa gạo.
Nó nhấn mạnh đặc điểm của đêm tháng năm và ngày tháng mười giúp người nông dân biết về thời gian mà điều chỉnh công việc cho hợp lí.
BI?N
PH�P
TU T?
NểI QU�
ĐIỀN TỪ THÍCH HỢP ĐỂ CÓ THÀNH NGỮ HOÀN CHỈNH
MỘT NẮNG....................
......................... RÙA.
................NHU TUY?T .
ĐEN..................................
.....................QUỶ HỜN.
HAI SƯƠNG
CHẬM NHƯ
TR?NG
NHƯ CỘT NHÀ CHÁY.
1
2
3
4
5
1’
2’
MA CHÊ
3’
4’
5’
THẬM XƯNG, KHOA TRƯƠNG, PHÓNG ĐẠI, CƯỜNG ĐIỆU, NGOA NGỮ
Bài 6: Đọc câu chuyện sau: QUẢ BÍ KHỔNG LỒ
Hai anh chàng cùng đi qua một khu vườn trồng bí, anh A thấy quả bí to vội kêu lên :
- Chà quả bí to thật!
Anh B cười mà bảo rằng:
- Thế thì lấy gì làm to! Tôi đã từng thấy quả bí to hơn nhiều. Có một lần tôi trông thấy quả bí to bằng cả cái nhà đằng kia kìa!
Anh A nói ngay:
- Thế thì lấy gì làm lạ! Tôi còn nhớ có một lần tôi còn trông thấy cái nồi to bằng cả cái đình làng ta!
Anh B ngạc nhiên hỏi:
- Cái nồi ấy dùng để làm gì mà to vậy?
Anh A giải thích:
- Cái nồi ấy dùng để luộc quả bí anh vừa nói ấy mà.
Anh B biết bạn chế nhạo mình bèn nói lảng sang chuyện khác.
Theo: Truyện cười dân gian
THẢO LUẬN
? Nói quá và nói khoác giống và khác nhau chỗ nào?
*Giống:
*Khác:
Nói quá phóng đại sự việc lên nhằm nhấn mạnh, gây ấn tượng, tăng giá trị biểu cảm, tạo độ tin cậy cao cho người đọc (người nghe) → tác động tích cực.
Nói khoác làm cho người nghe tin vào điều không có thực, tạo ra sự khôi hài hoặc chê bai làm cho người đọc (người nghe) bật cười chế nhạo → tác động tiêu cực
cùng nói quá sự thật, cùng phóng đại sự việc, hiện tượng lên.
II.LUYỆN TẬP

Bài 1: Tìm biện pháp nói quá và ý nghĩa của chúng trong các ví dụ sau:
a) Bàn tay ta làm nên tất cả .
Có sức người sỏi đá cũng thành cơm. (Hoàng Trung Thông)



b) Anh cứ yên tâm, vết thương chỉ sướt da thôi. Từ sáng đến giờ em có thể
đi lên đến tận trời được. (Nguyễn Minh Châu)




c) Cái cụ bá thét ra lửa ấy lại xử nhũn mời hắn vào nhà xơi nước.
( Nam Cao)

sỏi đá cũng thành cơm
đi lên đến tận trời
thét ra lửa
Nhấn mạnh sự quyết tâm :con người có thể vượt qua trở ngại để thành công ( niềm tin vào bàn tay lao động)
Thể hiện ý chí nghị lực,sự lạc quan của con người :vết thương chỉ nhẹ thôi không phải bận tâm ( sức khỏe rất tốt)
Kẻ có quyền sinh sát đối với người khác
Bài 2 :Điền các thành ngữ sau đây vào chỗ trống/....../ để tạo biện pháp tu từ nói quá: Bầm gan tím ruột; Chó ăn đá gà ăn sỏi; Nở từng khúc ruột; Ruột để ngoài da; Vắt chân lên cổ
a. Ở nơi ............................... thế này, cỏ không mọc nổi nữa là trồng rau trồng cà.
b. Nhìn thấy tội ác của giặc ai ai cũng .........................
c. Cô Nam tính tình sởi lởi,.........................
d. Lời khen của cô giáo làm cho nó ...........................
e. Bọn giặc hoảng hồn .......................... mà chạy.
chó ăn đá gà ăn sỏi
bầm gan tím ruột
ruột để ngoài da
nở từng khúc ruột
vắt chân lên cổ
 Bài 3: Đặt câu với các thành ngữ sau đây: nghiêng nước nghiêng thành, mình đồng da sắt, nghĩ nát óc.

nghiêng nước nghiêng thành
mình đồng da sắt
Bài 4 :Tìm năm thành ngữ so sánh có sử dụng phép nói quá ?
Bài 5: Viết một đoạn văn hoặc làm một bài thơ có sử dụng biện pháp nói quá.
Gợi ý: Dựa vào những câu văn sau để phát triển ý thành đoạn văn
1/ Chúng tôi rất thân nhau, tôi vẫn hay đùa rằng bạn ấy cao như cây chuối hột.
2/ Ngày bạn lên đường theo gia đình đi xa tôi chỉ biết chúc bạn bình yên mà nước mắt rơi như mưa.
3/ Sau này, dù có phải đi lên đến tận trời, tôi cũng sẽ nhất định tìm gặp lại bạn.
* Hướng dẫn học ở nhà.
Làm tiếp bài tập 5 vào vở.
Sưu tầm một số câu ca dao và thơ văn có sử dụng phép nói quá .
Chuẩn bị “ Ôn tập truyện ký Viết Nam.
Kính chúc quý thầy cô nhiều sức khỏe
Chúc các em học tốt