Bài 9. Nói quá

Giáo viên: Nghiêm Hồng Quân
NÓI QUÁ
Tiết 37
I. Nói quá và tác dụng của nói quá
1.Ví dụ:
a. Đêm tháng năm chưa nằm đã sáng
Ngày tháng mười chưa cười đã tối.
( Tục ngữ)
b. Cày đồng đang buổi ban trưa,
Mồ hôi thánh thót như mưa ruộng cày.
Ai ơi bưng bát cơm đầy,
Dẻo thơm một hạt đắng cay muôn phần.
( Ca dao)
Em hiểu nội dung của các câu tục ngữ và cao dao này như thế nào?
a. Là sự đúc rút kinh nghiệm của ông cha ta về thời gian của các tháng trong năm.
b. Hưởng được một thành quả lao động thì ắt phải trải qua rất nhiều khó khăn, vất vả.
2. Nhận xét
(SGK Ngữ văn 8 - tr 101)
Nói như thế có quá sự thật không ?
-.. chưa nằm đã tối,
-.. chưa cười đã tối.
- .. thánh thót như mưa ruộng cày
- Công việc lao động vất vả, Cực nhọc
Phóng đại mức độ, quy mô, tính chất của sự vật, hiện tượng
-Hiện tượng thời gian
Thực chất cách nói ấy nhằm mục đích gì ?
Tiết 37
NÓI QUÁ
I. Nói quá và tác dụng của nói quá
1.Ví dụ:
2. Nhận xét
- Nói quá: Là cách nói phóng đại mức độ, quy mô, tính chất của sự vật, hiện tượng
Đêm tháng năm chưa nằm đã sáng
Ngày tháng mười chưa cười đã tối.
( tục ngữ)
Cày đồng đang buổi ban trưa
Mồ hôi thánh thót như mưa ruộng cày
Em hãy so sánh các cặp câu sau:
- Đêm tháng năm rất ngắn
- Ngày tháng mười rất ngắn
- Mồ hôi rơi nhiều xuống ruộng cày
ý nghĩa của các câu có thay đổi không? Câu nào diễn đạt sinh động, gây ấn tượng hơn?
- Tác dụng: Nhấn mạnh, gây ấn tượng, tăng sức biểu cảm.
ý nghĩa của các câu không thay đổi
Cách diễn đạt ở các câu tục ngữ, ca dao sinh động và tạo được ấn được hơn.
Vậy Nói quá là gì? Nói quá có tác dụng như thế nào ?
* Ghi nhớ:
( SGK 102)
trắng như tuyết
nhanh như chớp
Khoẻ như voi
đẹp như tiên
chậm như rùa
xấu như ma
Dựa vào các hình ảnh em hãy gọi tên các thành ngữ so sánh có sử dụng biện pháp nói quá
Tiết 37
NÓI QUÁ
I. Nói quá và tác dụng của nói quá
II. Luyện tập
1. Bài tập 1: Tìm biện pháp nói quá và giải thích ý nghĩa của chúng trong các câu sau:
a) Bàn tay ta làm nên tất cả .
Có sức người sỏi đá cũng thành cơm.


b) Anh cứ yên tâm, vết thương chỉ sướt da thôi. Từ sáng đến giờ em có thể đi lên đến tận trời được.



c) Cái cụ bá thét ra lửa ấy lại xử nhũn mời hằn vào nhà xơi nước.
=>Con người có thể vượt qua khã kh¨n, gian khæ để thành công (niÒm tin vµo bµn tay lao ®éng).
=>Vết thương chẳng có nghĩa lí gì, không phải bận tâm.
=>KÎ cã uy quyền, hống hách hay quát nạt mọi ng­êi.
Tiết 37
NÓI QUÁ
a. ? noi ..............................th? n�y, c? khụng m?c n?i n?a l� tr?ng rau tr?ng c�.
b. Nhỡn th?y t?i ỏc c?a gi?c ai ai cung .........................
c. Cụ Nam tớnh tỡnh s?i l?i,.........................
d. L?i khen c?a cụ giỏo l�m cho nú ...........................
e. B?n gi?c ho?ng h?n .......................... m� ch?y
Bài tập 2: Điền các thành ngữ sau đây vào chỗ trống.. để tạo biện pháp tu từ nói quá:
Bầm gan tím ruột,
chó ăn đá gà ăn sỏi,
nở từng khúc ruột,
ruột để ngoài da,
vắt chân lên cổ
chó ăn đá gà ăn sỏi
bầm gan tím ruột
ruột để ngoài da
nở từng khúc ruột
vắt chân lên cổ
Tiết 37
NÓI QUÁ
Bài tập 6: Quả bí khổng lồ
Hai anh chàng cùng đi qua một khu vườn trồng bí.
Anh A thấy quả bí to vội kêu lên: Chà quả bí to thật.
Anh B cười bảo rằng: Thế thì lấy gì làm to! Tôi đã từng thấy quả bí to hơn nhiều. Có một lần tôi trông thấy quả bí to bằng cả cái nhà đằng kia kìa!
Anh A nói ngay: Thế thì lấy gì làm lạ! Tôi cong nhớ có một lần tôi còn trông thấy cái nồi to bằng cả cái đình lang ta!
Anh B ngạc nhiên hỏi: Cái nồi ấy dùng để làm gì mà to vậy ?
Anh A giải thích: Cái nồi ấy dùng để luộc quả bí anh vừa nói ấy mà.
Anh B biết bạn chế nhạo mình nên bàn nói lảng sang chuyện khác
( Theo truyện cười dân gian )
Tiết 37
NÓI QUÁ
Câu hỏi thảo luận
Câu chuyện vừa rồi hai nhân vật có dùng biện pháp nói quá không?
Vậy nói quá và nói khoác giống và khác nhau ở điểm nào?
Tiết 37
NÓI QUÁ
Củng cố
Nói quá: là biện pháp tu từ phóng đại quy mô, tính chất sự việc, hiện tượng được miêu tả
Tác dụng: Nói quá gây ấn tượng, tăng sức biểu cảm
xin cảm ơn
các thầy cô giáo và các em
đã về dự và đóng góp cho tiết học hôm nay.
GV: Nghiêm Hồng Quân