Bài 9. Nói quá

Nhiệt liệt chào mừng
các thầy cô giáo về dự tiết học !
Giáo viên: Tô Thị Tuyết
?: Kiểm tra bài cũ
- Thế nào là tình thái từ ? Ví dụ?

* Tình thái từ là những từ được thêm vào câu để cấu tạo câu nghi vấn, câu cầu khiến, câu cảm thán và để biểu thị các sắc thái tình cảm của người nói.
* Ví dụ: + Bác giúp cháu một tay ạ!
+ Bạn chưa về à!
Tiết 37
Nói quá
I. Nói quá và tác dụng của nói quá
*Chú ý những từ ngữ in đậm trong những câu tục ngữ ca dao sau và trả lời câu hỏi.
- Đêm tháng năm chưa nằm đã sáng
Ngày tháng mười chưa cười đã tối.

- Cày đồng đang buổi ban trưa,
Mồ hôi thánh thót như mưa ruộng cày.
Ai ơi bưng bát cơm đầy,
Dẻo thơm một hạt, đắng cay muôn phần.
1. Nói đêm tháng năm chưa nằm đã sáng, Ngày tháng mười chưa cười đã tối và Mồ hôi thánh thót như mưa ruộng cày có quá sự thật không? Thực chất, mấy câu này nhằm nói điều gì ?
+Là quá sự thật. Thực chất mấy câu này nhằm phóng đại mức độ, tính chất của sự việc.
2. Cách nói như vậy có tác dụng gì?
+ Tác dụng: Nhấn mạnh, gây ấn tượng, tăng sức biểu cảm.

*Ghi nhớ:(SGK-102)
II. Luyện tập

Bài tập1: Tìm biện pháp nói quá và giải thích ý nghĩa của chúng trong các ví dụ sau:
Bàn tay ta làm nên tất cả
Có sức người sỏi đá cũng thành cơm.
+ " Có sức người sỏi đá cũng thành cơm" nhấn mạnh về sự lao động của con người sẽ tạo thành thành quả dù khó khăn, gian khổ, vất vả đến đâu.
b) Anh cứ yên tâm, vết thương chỉ sướt da thôi. Từ giờ đến sáng em có thể đi lên đến tận trời được.
+ " Em có thể đi lên đến tận trời được" nhấn mạnh sự bền lòng của người bị thương, và động viên người khác để họ yên tâm.
c) [.] Cái cụ bá thét ra lửa ấy lại xử nhũn mời hắn vào nhà xơi nước.
+ " Thét ra lửa" gây ấn tượng về một con người có quyền lực.
Bài tập 2: Điền các từ ngữ sau đây vào chỗ trống /./ để tạo biện pháp tutừ nói quá: bầm gan tím ruột, chó ăn đá gà ăn sỏi, nở từng khúc ruột, ruột để ngoài da, vắt chân lên cổ.
a, ở nơi /./ thế này, cỏ không mọc nổi nữa là trồng rau, trồng cà.
-> Chó ăn đá gà ăn sỏi
b, Nhìn thấy tội ác của giặc, ai ai cũng /./
-> Bầm gan tím ruột
c, Cô Nam tính tình xởi lởi, /./
-> Ruột để ngoài da
d, Lời khen của cô giáo làm cho nó /./
-> Nở từng khúc ruột
e, Bọn giặc hoảng hồn /./ mà chạy.
-> Vắt chân lên cổ
Bài 3: Đặt câu với các thành ngữ dùng biện pháp nói quá sau đây: nghiêng nước nghiêng thành, dời non lấp biển, lấp biển vá trời, mình đồng da sắt, nghĩ nát óc.
+) Cô ấy đẹp "nghiêng nước nghiêng thành".
+) Có sự đoàn kết thì sẽ "dời non lấp biển" được thôi.
+) Mình nó mà đòi "lấp biển vá trời" sao được!
+) Mình "nghĩa nát óc" mà vẫn không giải được bài toán này.
Bài tập 4: Tìm năm thành ngữ có biện pháp nói quá ?

+) Đi như voi giậm
+) Ngủ như chết
+) Nói như đấm vào tai
+) Đen như cột nhà cháy
+) Nhanh như cắt
Bài tập 6: Hãy phân biệt biện pháp tu từ nói quá với nói khoác
* Hai biện pháp tu từ nói quá và nói khoác khác nhau về :
Tính chất, động cơ, mục đích.
Nói khoác là thói phóng đại, xuyên tạc sự thật để lừa dối.
Xin chân thành cảm ơn!