Bài 9. Nói quá

1. Đêm tháng năm chưa nằm đã sáng
Ngày tháng mười chưa cười đã tối.
(Tục ngữ)

2. Cày đồng đang buổi ban trưa,
Mồ hôi thánh thót như mưa ruộng cày.
Ai ơi bưng bát cơm đầy,
Dẻo thơm một hạt, đắng cay muôn phần.
( Ca dao)


a. Đêm tháng năm chưa nằm đã sáng
Ngày tháng mười chưa cười đã tối .

b. Mồ hôi thánh thót như mưa ruộng cày.
Cách 1
Đêm tháng năm
chưa nằm đã sáng
Ngày tháng mười
chưa cười đã tối .

b. Mồ hôi thánh thót
như mưa ruộng cày.
Cách 2
Đêm tháng năm rất ngắn

Ngày tháng mười rất ngắn.


b. Mồ hôi ướt đẫm.




* Cách nói 1 hay hơn cách 2 vì:

- Nhấn mạnh điều tác giả muốn nói
- Gây sự chú ý của người đọc, người nghe
- Làm tăng sức biểu cảm của sự vật sự việc

* Ghi nhớ:
Nói quá là biện pháp phóng ®¹i møc độ, quy mô, tính chÊt cña sù vËt, hiÖn t­îng ®­îc miªu t¶ ®Ó nhÊn m¹nh, g©y Ên t­îng, t­îng søc biÓu c¶m.
Nói như vẹt
Khỏe như voi
Bài 4: Tìm thành ngữ so sánh có dùng biện pháp nói quá?


Đẹp như tiên
Bài 4: Tìm thành ngữ so sánh có dùng biện pháp nói quá?
Tr?ng nhu tuy?t
Bài 4: Tìm thành ngữ so sánh có dùng biện pháp nói quá?

Chậm như rùa
Tươi như hoa
Bài tập bổ sung
Cho biết tác dụng của nói quá trong các câu sau:
a. Gánh cực mà đổ lên non
Còng lưng mà chạy cực còn chạy theo
=> nhấn mạnh nỗi vất vả của người dân lao động
b. Người sao một hẹn thì nên
Người sao chín hẹn thì quên cả mười
=> nhấn mạnh , gây ấn tượng về sự quên của người hẹn
c. Đêm nằm lưng chẳng tới giường
Mong trời mau sáng ra đường gặp em
=> nhấn mạnh , gây ấn tượng , tăng sức biểu cảm về nỗi nhớ mong, kh¸t khao ®­îc gÆp người thương
d. Chiều nay có kẻ thất tình
Tựa mai mai ng·, tựa đình đình xiêu
=> NhÊn m¹nh, g©y Ên t­îng, t­îng søc biÓu c¶m vÒ t©m tr¹ng ®au khæ, tuyÖt väng cña ng­êi bÞ thÊt tình.
Đọc câu chuyện sau: QUẢ BÍ KHỔNG LỒ
Hai anh chàng cùng đi qua một khu vườn trồng bí, anh A thấy quả bí to vội kêu lên : - Chà quả bí to thật!
Anh B cười mà bảo rằng: - Thế thì lấy gì làm to! Tôi đã từng thấy quả bí to hơn nhiều. Có một lần tôi trông thấy quả bí to bằng cả cái nhà đằng kia kìa!
Anh A nói ngay: -Thế thì lấy gì làm lạ! Tôi còn nhớ có một lần tôi còn trông thấy cái nồi to bằng cả cái đình làng ta!
Anh B ngạc nhiên hỏi:-Cái nồi ấy dùng để làm gì mà to vậy?
Anh A giải thích: - Cái nồi ấy dùng để luộc quả bí anh vừa nói ấy mà. Anh B biết bạn chế nhạo mình bèn nói lãng sang chuyện khác. Theo: Truyện cười dân gian.
Thảo luận nhóm
Phân biệt biện pháp tu từ nói quá và nói khoác.
Thời gian trong vòng 3 phút
HẾT GIỜ
1
2
3
Phân biệt biện pháp tu từ nói quá với nói khoác
Bài 1: Tìm biện pháp nói quá và ý nghĩa của chúng trong các ví dụ sau:
a) Bàn tay ta làm nên tất cả .
Có sức người sỏi đá cũng thành cơm.

Con người có thể vượt qua trở ngại để thành công
( niềm tin vào bàn tay lao động).
b) Anh cứ yên tâm, vết thương chỉ sướt da thôi. Từ sáng đến giờ em có thể đi lên đến tận trời được.

Vết thương chẳng nghĩa lý gì, không phải bận tâm. Sức khỏe rất tốt.

c) Cái cụ bá thét ra lửa ấy lại xử nhũn mời hắn vào nhà xơi nước.
KÎ có uy quyền, hống hách, quát nạt mọi người.
Bài 2 : Điền các thành ngữ sau đây vào chỗ trống/....../ để tạo thành biện pháp tu từ nói quá: Bầm gan tím ruột; Chó ăn đá gà ăn sỏi; Nở từng khúc ruột; Ruột để ngoài da; Vắt chân lên cổ .
a. Ở nơi ............................... thế này, cỏ không mọc nổi nữa là trồng rau trồng cà.
b. Nhìn thấy tội ác của giặc ai ai cũng .........................
c. Cô Nam tính tình sởi lởi,.........................
d. Lời khen của cô giáo làm cho nó ...........................
e. Bọn giặc hoảng hồn .......................... mà chạy.
chó ăn đá gà ăn sỏi
bầm gan tím ruột
ruột để ngoài da
nở từng khúc ruột
vắt chân lên cổ
Bài 5:
Viết một đoạn văn hoặc làm một bài thơ có dùng biện pháp nói quá.