Bài 9. Nói quá

TRƯỜNG THCS LỘC HƯNG
TỔ NGỮ VĂN
Ngày 17 tháng 10 năm 2011
KIỂM TRA BÀI CŨ
Thế nào là từ địa phương Lộc Hưng?
Từ địa phương Lộc Hưng là những từ được người Lộc Hưng thường sử dụng trong lời ăn tiếng nói của mình.
2 Tìm một câu ca dao, hò, vè...ở địa phương em, trong đó có sử dụng từ địa phương?
Má ơi, đừng quánh con đau.
Để con câu cá hái rau má nhờ.
NÓI QUÁ
TIẾNG VIỆT 8
TRƯỜNG THCS LỘC HƯNG
TỔ NGỮ VĂN
TIẾT 37
17-10-2011
Bài 10.TIẾT: 37
Tuần 10
17-10-2011


I.- NÓI QUÁ VÀ TÁC DỤNG CỦA NÓI QUÁ:
NÓI QUÁ
I- NÓI QUÁ VÀ TÁC DỤNG CỦA NÓI QUÁ:
Đọc các câu tục ngữ, ca dao sau và trả lời câu hỏi:

Đêm tháng năm chưa nằm đã sáng
Ngày tháng mười chưa cười đã tối.
(Tục ngữ)
Cày đồng đang buổi ban trưa
Mồ hôi thánh thót như mưa ruộng cày
Ai ơi bưng bát cơm đầy
Dẻo thơm một hạt, đắng cay muôn phần.
(Ca dao)
٭Đêm tháng năm chưa nằm đã sáng:
Hiện tượng thời gian:
đêm tháng năm rất ngắn
* Ngày tháng mười chưa cười đã tối:
Hiện tượng thời gian:
ngày tháng mười rất ngắn
* Mồ hôi thánh thót như mưa ruộng cày:
Mồ hôi ướt đẫm
Lao động của người nông dân hết sức vất vả
SO SÁNH HAI CÁCH NÓI
* Đêm tháng năm chưa nằm đã sáng.

* Ngày tháng mười chưa cười đã tối.

* Mồ hôi thánh thót như mưa ruộng cày.
Đêm tháng năm rất ngắn.

Ngày tháng mười rất ngắn.

Mồ hôi ướt đẫm.
Cách nói như vậy có tác dụng như thế nào?
Nhằm để nhấn mạnh, gây ấn tượng,
tăng sức biểu cảm.
Nói quá là biện pháp tu từ phóng đại mức độ, quy mô, tính chất của sự vật, hiện tượng được miêu tả để nhấn mạnh, gây ấn tượng, tăng sức biểu cảm.
٭Ghi nhớ:

GHI NHỚ: Nói quá là biện pháp tu từ phóng đại mức độ, quy mô, tính chất của sự vật, hiện tượng được miêu tả để nhấn mạnh, gây ấn tượng, tăng sức biểu cảm.
TIẾT: 37
17-10-2011
NÓI QUÁ
I.- NÓI QUÁ VÀ TÁC DỤNG CỦA NÓI QUÁ:
Nói quá còn gọi
là khoa trương, thậm xưng, ngoa ngữ, cường điệu,
phóng đại...
٭ Nói quá thường được dùng ở những trường hợp nào ?
Thảo luận:(2’)
- Mối thù này, chết xuống đất cũng không quên!
- Lỗ mũi mười tám gánh lông
Chồng thương chồng bảo râu rồng trời cho…
* Thơ văn châm biếm, trào phúng
- Một hai nghiêng nước nghiêng thành
Sắc đành đòi một tài đành họa hai…
* Thơ văn trữ tình
* Trong lời nói thường ngày
Nói quá được dùng nhiều trong thơ văn châm biếm, trào phúng; cũng có thể dùng trong thơ văn trữ tình và lời nói thường ngày.

GHI NHỚ:
* Nói quá là biện pháp tu từ phóng đại mức độ, quy mô, tính chất của sự vật, hiện tượng được miêu tả để nhấn mạnh, gây ấn tượng, tăng sức biểu cảm.
TIẾT: 37
17-10-2011
NÓI QUÁ
I.- NÓI QUÁ VÀ TÁC DỤNG CỦA NÓI QUÁ:
* Nói quá được dùng nhiều trong thơ văn châm biếm, trào phúng; cũng có thể dùng trong thơ văn trữ tình và lời nói thường ngày.

II.- LUYỆN TẬP:
II. Luyện tập:
Bài tập1: Tìm biện pháp nói quá và giải thích ý nghĩa của chúng trong các ví dụ sau:
a. Bàn tay ta làm nên tất cả
Có sức người sỏi đá cũng thành cơm.
(Hoàng Trung Thông, Bài ca vỡ đất)

b. Anh cứ yên tâm, vết thương chỉ sướt da thôi. Từ giờ đến sáng em có thể đi lên đến tận trời được.
(Nguyễn Minh Châu, Mảnh trăng cuối cùng)

c. […] Cái cụ bá thét ra lửa ấy lại xử nhũn mời hắn vào nhà xơi nước. (Nam Cao, Chí Phèo)
a. Có sức người sỏi đá cũng thành cơm
Lao động có thể làm ra mọi thứ
b. Em có thể đi lên đến tận trời
Có thể đi tới bất kì đâu, rất khỏe.
c. [...] Cái cụ Bá thét ra lửa ấy lại xử nhũn mời hắn vào nhà xơi nước.
Hống hách, nói năng quát tháo hay quát nạt mọi người.
Bài tập 2:
Điền các thành ngữ sau đây vào chỗ trống /…/ để tạo biện pháp tu từ nói quá:
bầm gan tím ruột, chó ăn đá gà ăn sỏi, nở từng khúc ruột, ruột để ngoài da, vắt chân lên cổ ...
a. Ở nơi …………………... thế này, cỏ
không mọc nổi nữa là trồng rau, trồng cà.
b.Nhìn thấy tội ác của giặc,
ai ai cũng……………......
c. Cô Nam tính tình xởi lởi, ………………….
d. Lời khen của cô giáo làm cho
nó ..………………………
e. Bọn giặc hoảng hồn…………….........
mà chạy.
chó ăn đá gà ăn sỏi
bầm gan tím ruột
ruột để ngoài da
nở từng khúc ruột
vắt chân lên cổ
Bài tập 3. Đặt câu với các thành ngữ dùng biện pháp nói quá sau đây:
٭Nghiêng nước nghiêng thành.
٭Dời non lấp biển.
٭Lấp biển vá trời.
٭Mình đồng da sắt.
٭Nghĩ nát óc.
Bài tập 4. Chia nhóm, tìm nhanh năm thành ngữ so sánh
có dùng biện pháp nói quá.

٭Mẫu: ngáy như sấm
Thế nào là nói quá?
Nói quá được dùng khi nào?
Câu hỏi:
. * Nói quá là biện pháp tu từ phóng đại, nhằm mục đích nhấn mạnh, gây ấn tượng, tăng sức biểu cảm.
*Nói quá được dùng nhiều trong thơ văn châm biếm, trào phúng; cũng có thể dùng trong thơ văn trữ tình và lời nói thường ngày.
HƯỚNG DẪN TỰ HỌC:
Học bài, học ghi nhớ.
Nắm được tác dụng, biết đặt câu có sử dụng biện pháp nói quá.
. Làm bài tập về nhà: bài tập 5,6
Chuẩn bị bài: “ Nói giảm, nói tránh”