Bài 9. Nói quá

Chào mừng đến với Ngữ Văn lớp 8
Người viết và soạn: Khuất Quang Tú
Tiết 37: Nói quá
I. Nói quá và tác dụng của nói quá:
1. Đọc các câu tục ngữ, ca dao sau và trả lời câu hỏi:
Đêm tháng năm chưa nằm đã sáng
Ngày tháng mười chưa cười đã tối.

Cày đồng đang buổi ban trưa,
Mồ hôi thánh thót như mưa ruộng cày.
Ai ơi bưng bát cơm đầy,
Dẻo thơm một hạt đắng cay muôn phần.
tiết 37: Nói quá
2. Nhận xét:
- Đêm tháng năm chưa nằm đã sáng.
-> Đêm tháng năm rất ngắn.
- Ngày tháng mười chưa cười đã tối.
-> Ngày tháng mười rất ngắn.
- Mồ hôi thánh thót như mưa ruộng cày.
-> Mồ hôi rơi rất nhiều.
* Tác dụng: Nói quá sự thật; nhấn mạnh gây ấn tượng về thông tin tạo diễn đạt sinh động và biểu cảm.
Tiết 37: Nói quá
II. Luyện tập:
1. Tìm biện pháp nói quá và giải thích ý nghĩa của chúng:
a) Bàn tay ta làm nên tất cả
Có sức người sỏi đá cũng thành cơm.
(Hoàng Trung Thông, Bài ca vỡ đất)
b) Anh cứ yên tâm, vết thương chỉ sước da thôi. Từ giờ đến sáng em có thể đi lên đến tận trời được.
(Nguyễn Minh Châu, Mảnh trăng cuối rừng)
c) [.] Cái cụ bá thét ra lửa ấy lại xử nhũn mời hắn vào nhà xơi nước.
(Nam Cao, Chí phèo)
Tiết 37: nói quá
Nói quá và giải thích:
a) Sỏi đá cũng thành cơm.
-> Nhấn mạnh sự quyết tâm như công sức con người.

b) Đi lên đến tận trời.
-> Thể hiện ý chí nghị lực tinh thần lạc quan.

c) Thét ra lửa.
-> Nhấn mạnh uy quyền, hống hách của cụ Bá.
Tiết 37: nói quá
2. Điền các thành ngữ sau đây vào chỗ trống /.../ để tạo biện pháp nói quá: bầm gan tím ruột, chó ăn đá gà ăn sỏi, nở từng khúc ruột, ruột để ngoài da, vắt chân lên cổ.
a) ở nơi chó ăn đá gà ăn sỏi thế này, cỏ không mọc nổi nữa là trồng rau, trồng cà.
b) Nhìn thấy tội ác của giặc, ai ai cũng bầm gan tím ruột.
c) Cô Nam tính tình xởi lởi, ruột để ngoài da.
d) Lời khen của cô giáo làm cho nó nở từng khúc ruột.
Tiết 37: nói quá
3. Đặt câu với các thành ngữ dùng biện pháp nói quá sau đây: nghiêng nước nghiêng thành, dời non lấp biển, lấp biển vá trời, mình đồng da sắt, nghĩ nát óc.

- Một cơn gió làm nghiêng nước nghiêng thành.
- Nhân dân ta phải dời non lấp biển.
- Dân tộc ta lấp biển vá trời.
- Người anh hùng mình đồng da sắt.
- Bài kiểm tra này, mình nghĩ nát óc không ra.
Tiết 37: nói quá
4. Tìm sáu thành ngữ so sánh có dùng biện pháp nói quá:

- Nhanh như cắt.
- Nói như khướu.
- Ngáy như sấm.
- Đẹp như tiên.
- Xấu như ma.
- Ngu như bò.
tiết 37: nói quá
5. Viết một đoan văn hoặc làm một bài thơ có dùng biện pháp nói quá:

Hồi đó, tôi đang đi chơi trên con đường làng. Bỗng có mấy bạn nam lớp tôi chạy đến trêu tôi khiến tôi ngã xuống ao. Quần áo bị bẩn nên tôi chỉ ngồi bên vệ đường mà khóc. Tôi đang khóc thì bạn A đến và bảo tôi: "Cậu nín đi, cậu khóc thì trông xấu lắm mà trông cậu đẹp như tiên ấy mà". Tôi hỏi: "Thật vậy à". Và đó là cái kỉ niệm mà tôi nhớ mãi. Bây giờ thì cậu ấy đã cùng bố mẹ vào Hà Nội sống. Nhưng tôi vẫn mãi nhớ tới và không bao giờ quên câu nói ngày nào.
tiết 37: nói quá
Những người thực hiện:

Chịu trách nhiệm sản xuất:
Khuất Quang Tú
Biên soạn:
Kjm Quy Tee
Trang trí và bìa:
Kjtjtj
Chúc các bạn học tốt môn Ngữ Văn 8
Xin chân thành cảm ơn