Bài 9. Nói quá

kính chào các thầy cô giáo tới dự giờ ngữ vĂn lớp 8E
Giáo viên d?y: Tr?n Van Anh
Trường trung học cơ sở Son Tr?ch
Tiết 40 : Tiếng việt: NÓI QUÁ
Tiết 40 : Nói quá
I. NểI QU� V� T�C D?NG C?A NểI QU�:
1.Ví dụ:
Đọc các câu tục ngữ, ca dao sau và trả lời câu hỏi:

- Đêm tháng năm chưa nằm đã sáng
Ngày tháng mười chưa cười đã tối.
(Tục ngữ)
- Cày đồng đang buổi ban trưa,
Mồ hôi thánh thót như mưa ruộng cày.
Ai ơi bưng bát cơm đầy,
Dẻo thơm một hạt, đắng cay muôn phần.
(Ca dao)

Tiết 40 : Tiếng việt: NÓI QUÁ
I. NÓI QUÁ VÀ TÁC DỤNG CỦA NÓI QUÁ:
Ví dụ:
2. Nhận xét:
- Đêm tháng năm chưa nằm đã sáng
Ngày tháng mười chưa cười đã tối.
(Tục ngữ)
- Cày đồng đang buổi ban trưa,
Mồ hôi thánh thót như mưa ruộng cày.
Ai ơi bưng bát cơm đầy,
Dẻo thơm một hạt, đắng cay muôn phần.
(Ca dao)
Tiết 40 : Tiếng việt: NÓI QUÁ
I. NÓI QUÁ VÀ TÁC DỤNG CỦA NÓI QUÁ:
Ví dụ:
2. Nhận xét:
So sánh hai cách nói
- Đêm tháng năm chưa nằm đã sáng


- Ngày tháng mười chưa cười đã tối.
- Mồ hôi thánh thót như mưa ruộng cày.
- Đêm tháng năm rất ngắn.


- Ngày tháng mười rất ngắn.


- Mồ hôi ướt đẫm.
=> Cách nói hay hơn
=> Cách nói bình thường
Nói quá là biện pháp tu từ phóng đại mức độ, quy mô, tính chất của sự vật, hiện tượng được miêu tả để nhấn mạnh, gây ấn tượng, tăng sức biểu cảm .
Tiết 40: Tiếng việt: NÓI QUÁ
I. NểI QU� V� T�C D?NG C?A NểI QU�:
1.Ví dụ:
2. Nh?n xột:
3. Kết luận:
Lưu ý 1:
1. Nói quá còn có tên gọi khác là khoa trương, ngoa dụ, thậm xưng, phóng đại, cường điệu.
2. Để nhận ra biện pháp nói quá cần đối chiếu nội dung lời nói với thực tế. Phải nắm được cái ý nghĩa hàm ẩn của lời nói (tức là hiểu theo nghĩa bóng chứ không hiểu theo nghĩa đen).
Nối Avà B cho phù hợp?
A
B
1. Lỗ mũi mười tám gánh lông Chồng thương chồng bảo tơ hồng trời cho.
2. Sống để bụng, chết mang theo.
3. Đau lòng kẻ ở người đi Lệ rơi thấm đá, chia tơ rũ tằm .
b.Thơ ca trữ tình
a. Lời nói hằng ngày
c.Thơ ca châm biếm
Tiết 40: Tiếng việt: NÓI QUÁ
Bài tập nhanh
Nói quá được dùng nhiều trong thơ văn châm biếm, trào phúng; cũng có thể dùng trong thơ văn trữ tình và lời nói thường ngày.

a. Nhớ, nhớ. Chết xuống đất vẫn không quên.
b. Hai anh bạn cùng đi qua khu vườn trồng bí. Một anh thấy quả bí to, kêu lên: “Chà, quả bí này to thật!”. Anh kia cười bảo: “Thế thì đã lấy gì làm to. Tôi có lần trông thấy một quả bí to bằng cả cái nhà kia”…
( Quả bí khổng lồ)
Nói quá
Người nói phóng đại mức độ lời hứa lên,
đến chết vẫn còn nhớ để thể hiện đó là
lời hứa chắc chắn.
Tạo ra tiếng cười hoặc sự chê bai
những kẻ khoác lác làm gì có
quả bí to bằng cái nhà
Phân biệt nói quá với nói khoác:
Câu nào sử dụng cách nói quá, câu nào sử dụng cách nói khoác
Nói khoác




* Giống: cùng nói quá sự thật, cùng phóng đại sự việc, hiện tượng lên
Nói quá và nói khoác giống và khác nhau chỗ nào?
- Nói quá phóng đại sự việc lên nhằm nhấn mạnh, gây ấn tượng, tăng giá trị biểu cảm, tạo độ tin cậy cao cho người đọc (người nghe) → Tác động tích cực.
- Nói khoác làm cho người nghe tin vào điều không có thực, tạo ra sự khôi hài hoặc chê bai làm cho người đọc (người nghe) bật cười chế nhạo → Tác động tiêu cực
* Khác:
II. LUYỆN TẬP:
Bài 1: Tìm biện pháp nói quá và giải thích ý nghĩa của chúng.
a. Bàn tay ta làm nên tất cả
Có sức người sỏi đá cũng thành cơm.
b. Anh cứ yên tâm, vết thương chỉ sướt da thôi. Từ giờ đến sáng em có thể đi lên đến tận trời được.
c. […] Cái cụ bá thét ra lửa ấy lại xử nhũn mời hắn vào nhà xơi nước.
II.LUYỆN TẬP:
Bài 2: Điền các thành ngữ sau đây vào chỗ trống /..../ để tạo thành biện pháp tu từ nói quá: bầm gan tím ruột, chó ăn đá gà ăn sỏi, nở từng khúc ruột, ruột để ngoài da, vắt chân lên cổ.
Ở nơi ............................... thế này, cỏ không mọc nổi
nữa là trồng rau trồng cà.
b. Nhìn thấy tội ác của giặc ai ai cũng .........................
c. Cô Nam tính tình xởi lởi,.........................
d. Lời khen của cô giáo làm cho nó ...........................
e. Bọn giặc hoảng hồn ..........................mà chạy.
Bài tập 3: Đặt câu với các thành ngữ nói quá sau: Nghiêng nước nghiêng thành,rời non lấp biển, lấp biển vá trời, mình đồng da sắt, nghĩ nát óc.
Cô ấy có sắc đẹp nghiêng nước nghiêng thành
Sơn Tinh là nhân vật có khả năng dời non lấp biển để chống lại Thuỷ Tinh.
Công việc lấp biển vá trời ấy là công việc của nhiều đời, nhiều thế hệ.
Những chiến sĩ mình đồng da sắt đã chiến thắng kẻ thù.
Mình nghĩ nát óc mà vẫn chưa giải được bài toán này.
XEM HÌNH ĐOÁN Ý
KHỎE NHƯ VOI
XEM HÌNH ĐOÁN Ý
CHẬM NHƯ RÙA
XEM HÌNH ĐOÁN Ý
NÓI NHƯ VẸT
XEM HÌNH ĐOÁN Ý
TRẮNG NHƯ TUYẾT
XEM HÌNH ĐOÁN Ý
TƯƠI NHƯ HOA
XEM HÌNH ĐOÁN Ý
NHANH NHƯ SÓC
XEM HÌNH ĐOÁN Ý
PHI NHƯ NGỰA
XEM HÌNH ĐOÁN Ý
ĐẸP NHƯ TIÊN
CỦNG CỐ
Trong các câu ca dao sau câu nào không sử dụng biện pháp tu từ nói quá?
a. Em nghe bác mẹ anh hiền Cắn cục cơm không vỡ cắn đồng tiền vỡ tư.
b. Làm trai cho đáng nên trai Khom lưng uốn gối gánh hai hạt vừng.
c. Miệng cười như thể hoa ngâu Cái khăn đội đầu như thể hoa sen
Xin trân trọng c?m ơn các thầy cô đã tới dự giờ với lớp 8B. Kính chúc các thầy cô mạnh khoẻ và thành đạt