Bài 9. Nói quá

PHÒNG GD & ĐT THẠNH HÓA
TRƯỜNG THCS TÂN TÂY
GV: Lê Thị Thanh Nhàn
Lớp: 8.2
nhiệt liệt chào mừng các thầy cô giáo về dự tiết học
Kiểm tra bài cũ
-T?o m�u s?c trang tr?ng, th? hi?n thỏi d? tụn kớnh.
Câu 1: Thế nào là Tình thái từ ?
Câu 2: Trong các câu dưới đây, từ nào (trong các từ in đậm) là tình thái từ, từ nào không phải là tình thái từ?
Em thích trường nào thì thi vào trường ấy.

Nhanh lên nào, anh em ơi!

Cứu tôi với!

Nó đi chơi với bạn từ sáng.
(-)
(+)
(+)
(-)
Tiết 37 - Tiếng Việt:
NÓI QUÁ
Ngữ văn

H?I THI
GI�O VIấN D?Y GI?I
C?P TH�NH PH?
Tiết 37 – Tiếng Việt: NÓI QUÁ
*Đọc các câu sau và trả lời câu hỏi:
Nói quá sự thật
I.Nói quá và tác dụng của nói quá:
1.Khái niệm:
2. Cày đồng đang buổi ban trưa
Mồ hôi thánh thót như mưa ruộng cày.
Ai ơi bưng bát cơm đầy,
Dẻo thơm một hạt, đắng cay muôn phần.
1.- Đêm tháng năm rất ngắn.
- Ngày tháng mười rất ngắn.
2. - Mồ hôi rơi rất nhiều.
3. - Con đường rất dài.
1. Đêm tháng năm chưa nằm đã sáng
Ngày tháng mười chưa cười đã tối.
3. Con đường mòn chạy thẳng đến tận chân trời.
(Tục ngữ)
(Ca dao)
(Báo nhân dân)
Nói đúng sự thật
Hãy cho biết cách nói như thế có quá sự thật không?

H?I THI
GI�O VIấN D?Y GI?I
C?P TH�NH PH?
Tiết 37 – Tiếng Việt: NÓI QUÁ
I.Nói quá và tác dụng của nói quá:
*Lần lượt nối các ví dụ ở cột A với mỗi hình thức phóng đại ở cột B sao cho
phù hợp:

H?I THI
GI�O VIấN D?Y GI?I
C?P TH�NH PH?
Tiết 37 – Tiếng Việt: NÓI QUÁ
I.Nói quá và tác dụng của nói quá:
1.Khái niệm:
-Nói quá là biện pháp tu từ phóng đại mức độ, quy mô, tính chất của sự vật, hiện tượng được miêu tả.
Một Nắng....................
......................... CỘT NHÀ CHÁY.
................ Như trứng gà bóc.
..........................Sôi Nước Mắt.
MÈO MÙ..................................
.....................QUỶ HỜN.
Hai S­¬ng.
ĐEN NHƯ
TRắng
VỚ CÁ RÁN
Đổ Mồ Hôi
1
2
3
4
5
6
1’
2’
MA CHÊ
3’
4’
5’
6’
Bài tập nhanh: §iÒn tõ thÝch hîp ®Ó cã nh÷ng thµnh ng÷ hoµn chØnh:

H?I THI
GI�O VIấN D?Y GI?I
C?P TH�NH PH?
Tiết 37 – Tiếng Việt: NÓI QUÁ
I.Nói quá và tác dụng của nói quá:
1.Khái niệm:

H?I THI
GI�O VIấN D?Y GI?I
C?P TH�NH PH?
Tiết 37 – Tiếng Việt: NÓI QUÁ
I.Nói quá và tác dụng của nói quá:
1.Khái niệm:
2.Tác dụng của nói quá:

H?I THI
GI�O VIấN D?Y GI?I
C?P TH�NH PH?
Tiết 37 – Tiếng Việt: NÓI QUÁ
I.Nói quá và tác dụng của nói quá:
1.Khái niệm:
2.Tác dụng của nói quá:
2. Cày đồng đang buổi ban trưa
Mồ hôi thánh thót như mưa ruộng cày.
Ai ơi bưng bát cơm đầy,
Dẻo thơm một hạt, đắng cay muôn phần.
1.- Đêm tháng năm rất ngắn.
- Ngày tháng mười rất ngắn.
2. - Mồ hôi rơi rất nhiều.
3. - Con đường rất dài.
1. Đêm tháng năm chưa nằm đã sáng
Ngày tháng mười chưa cười đã tối.
3. Con đường mòn chạy thẳng đến tận chân trời.
(Tục ngữ)
(Ca dao)
(Báo nhân dân)
Theo em cách nói nào hay hơn ? Tại sao ?
Cách nói thứ nhất hay hơn vì cách nói đó có tác dụng nhấn mạnh, gây ấn tượng và tăng sức biểu cảm.
Nói quá sự thật
Nói đúng sự thật

H?I THI
GI�O VIấN D?Y GI?I
C?P TH�NH PH?
Tiết 37 – Tiếng Việt: NÓI QUÁ
I.Nói quá và tác dụng của nói quá:
1.Khái niệm:
-Nói quá nhằm để nhấn mạnh, gây ấn tượng, tăng sức biểu cảm.
2.Tác dụng của nói quá:

H?I THI
GI�O VIấN D?Y GI?I
C?P TH�NH PH?
Tiết 37 – Tiếng Việt: NÓI QUÁ
*Bài tập vận dụng: ( Học sinh thảo luận theo bàn)
Hãy tìm biện pháp nói quá và chỉ ra tác dụng của chúng trong câu sau?
- Cậu nhớ lời mình dặn chưa?
- Nhớ, nhớ. Chết xuống đất vẫn không quên!
Tác dụng
Người nói nhấn mạnh lời hứa, đến chết vẫn còn nhớ để thể hiện đó là lời hứa chắn chắn.

H?I THI
GI�O VIấN D?Y GI?I
C?P TH�NH PH?
Tiết 37 – Tiếng Việt: NÓI QUÁ
I.Nói quá và tác dụng của nói quá:
1.Khái niệm:
-Nói quá nhằm để nhấn mạnh, gây ấn tượng, tăng sức biểu cảm.
*Biện pháp tu từ nói quá còn được gọi là:

a)Đối chiếu.

b)So sánh ngầm.

c)Cường điệu hóa, ngoa dụ, thậm xưng.

d)Ẩn dụ.
*Chú ý: Biện pháp tu từ nói quá còn được gọi là cường điệu hóa, ngoa dụ, thậm xưng.
2.Tác dụng của nói quá:

H?I THI
GI�O VIấN D?Y GI?I
C?P TH�NH PH?
Tiết 37 – Tiếng Việt: NÓI QUÁ
I.Nói quá và tác dụng của nói quá:
II.Luyện tập:

H?I THI
GI�O VIấN D?Y GI?I
C?P TH�NH PH?
Tiết 37 – Tiếng Việt: NÓI QUÁ
I.Nói quá và tác dụng của nói quá:
a . Bàn tay ta làm nên tất cả Có sức người sỏi đá cũng thành cơm . . ( Hoàng Trung Thông- Bài ca vỡ đất )
b.Anh cứ yên tâm, vết thương chỉ sướt da thôi. Từ giờ đến sáng em có thể đi lên đến tận trời được. (Nguyễn Minh Châu - Mảnh trăng cuối rừng )
c.[.]Cái cụ Bá thét ra lửa âý lại xử nhũn mời hắn vào nhà xơi nước. ( Nam Cao - Chí Phèo )
=>Có uy quyền, hống hách, hay quát nạt mọi người.
sỏi đá cũng thành cơm
lên đến tận trời
thét ra lửa
=>Nhấn mạnh sự quyết tâm cũng như công sức của con người.
=>Thể hiện ý chí nghị lực cùng tinh thần lạc quan. Mặt khác còn để trấn an mọi người rằng vết thương nhỏ chẳng có nghĩa lý gì.
II.Luyện tập:
Bài tập 1: Tìm biện pháp nói quá và giải thích ý nghĩa của chúng trong các ví dụ sau:

H?I THI
GI�O VIấN D?Y GI?I
C?P TH�NH PH?
Tiết 37 – Tiếng Việt: NÓI QUÁ
I.Nói quá và tác dụng của nói quá:
II.Luyện tập:

Bài tập 2: Điền các thành ngữ sau đây vào chỗ trống /…/ để tạo biên pháp tu từ nói quá: ,



a) Ở nơi…......................................thế này, cỏ không mọc nổi nữa là trồng rau, trồng cà.
b) Nhìn thấy tội ác của giặc, ai ai cũng………………………………………..
c) Cô Nam tính tình sởi lởi, ……………………………………………………..
d) Lời khen của cô giáo làm cho nó……………………………………………
e) Bọn giặc hoảng hồn…………………………………………………. mà chạy.
bầm gan tím ruột
chó ăn đá gà ở sỏi
nở từng khúc ruột
ruột để ngoài da
vắt chân lên cổ
,
,
,
.
,
�Đp nh� ti�n
Bài tập 4: Tìm 5 thành ngữ so sánh có dùng biện pháp nói quá:
Tr?ng nhu tuy?t

H?I THI
GI�O VIấN D?Y GI?I
C?P TH�NH PH?
Tiết 37 – Tiếng Việt: NÓI QUÁ
I.Nói quá và tác dụng của nói quá:
II.Luyện tập:
Bài tập 4: Tìm 5 thành ngữ so sánh có dùng biện pháp nói quá:

H?I THI
GI�O VIấN D?Y GI?I
C?P TH�NH PH?
Tiết 37 – Tiếng Việt: NÓI QUÁ
I.Nói quá và tác dụng của nói quá:
II.Luyện tập:
Nhanh như sóc
Phi nh� bay
Bài tập 4: Tìm 5 thành ngữ so sánh có dùng biện pháp nói quá:

H?I THI
GI�O VIấN D?Y GI?I
C?P TH�NH PH?
Tiết 37 – Tiếng Việt: NÓI QUÁ
I.Nói quá và tác dụng của nói quá:
II.Luyện tập:
Nói như vẹt
Khoẻ như voi
Bài tập 4: Tìm 5 thành ngữ so sánh có dùng biện pháp nói quá:

H?I THI
GI�O VIấN D?Y GI?I
C?P TH�NH PH?
Tiết 37 – Tiếng Việt: NÓI QUÁ
I.Nói quá và tác dụng của nói quá:
II.Luyện tập:
Chậm như rùa
Tươi như hoa
QUẢ BÍ KHỔNG LỒ
Hai anh chàng đi qua một khu vườn trồng bí , anh A thấy quả bí to vội kêu lên :
- Chà quả bí to thật !
Anh B cười mà rằng :
- Thế thì lấy gì làm to ! Tôi đã từng thấy quả bí to hơn nhiều . Có lần tôi trông thấy quả bí to bằng cả cái nhà đằng kia kìa .
Anh A nói ngay :
- Thế thì lấy gì làm lạ ! Tôi nhớ có bận tôi còn trông thấy cái nồi to bằng cả cái đình làng ta . . (Theo : Truyện cười dân gian )

Nói khoác

H?I THI
GI�O VIấN D?Y GI?I
C?P TH�NH PH?
Tiết 37 – Tiếng Việt: NÓI QUÁ
I.Nói quá và tác dụng của nói quá:
II.Luyện tập:
?Phân biệt nói quá với nói khoác ? Từ địa phương và biệt ngữ xã hội gọi nói khoác là gì ?
THẢO LUẬN
(Nhóm đôi – Thời gian: 2 phút)
*Giống (ở cách thức ): Nói quá sự thật và phóng đ?i mức độ , quy mô , tính chất của sự vật được nói đến .
*Khác : (ở mục đích )
Nói quá : nhấn mạnh, gây ấn tượng , tăng sức biểu cảm.
Nói khoác : làm cho người nghe tin vào những điều . không có thật .
Nói khoác
Từ địa phương : Nói dóc, nói xạo.
Biệt ngữ xã hội : Nổ .

H?I THI
GI�O VIấN D?Y GI?I
C?P TH�NH PH?
Tiết 37 – Tiếng Việt: NÓI QUÁ
I.Nói quá và tác dụng của nói quá:
II.Luyện tập:
ĐÁP ÁN:
* Hướng dẫn học sinh tự học ở nhà:.
1.Học bài và làm các bài tập còn lại.
2.Sưu tầm các câu ca dao, tục ngữ, thành ngữ,… có sử dụng biện pháp tu từ nói quá.
3.Chuẩn bị bài Nói giảm, nói tránh:
+Đọc bài trước và trả lời các câu hỏi SGK/107.
4.Chuẩn bị bài văn bản Ôn tập truyện kí Việt Nam:
+Thống kê các tác phẩm truyện kí Việt Nam đã học từ đầu năm đến nay.
+So sánh sự giống và khác nhau giữa các tác phẩm truyện kí Việt Nam đã học.
.
Trân trọng cảm ơn quý thầy cô!
Chúc các em chăm ngoan, học giỏi!
Phòng gD & đT th?NH HểA Trường thcs T�N T�Y