Bài 9. Nói quá

Giáo viên dạy :Do�N TH? NGA
chào M?NG các thầy cô giáo đến dự giờ
Ngữ Văn lớp 8B
Trường: THCS H?I TRI?U
3
4
6
1
5
2
Từ loại này có chức năng chính
là dùng để nối ?
Đây là từ loại có chức năng gọi đáp và bộc lộ cảm xúc ?
Biện pháp tu từ này là cách vận dụng
ngữ âm, ngữ nghĩa của từ để tạo ra
những cách hiểu bất ngờ, thú vị ?
Biện pháp tu từ này cũng được gọi
là so sánh nhưng là so sánh ngầm ?

Từ "như" là từ ngữ được sử dụng phổ
biến trong biện pháp tu từ này ?
ô chữ
Giải ô chữ
Giải ô chữ
Cố lên
Chúc mừng bạn !
Nói quá
Ô số 1 có 7 chữ cái
ô số 2 có 6 chữ cái
ô số 4 có 8 chữ cái
ô số 5 có 4 chữ cái
ô số 6 có 6 chữ cái
ô số 3 có 7 chữ cái
Đây là biện pháp tu từ mà các em đã học ở lớp 6:
là gọi hoặc tả con vật, cây cối, đồ vật...
Bằng những từ ngữ vốn được dùng để
gọi hoặc tả con người ?
!
Sai rồi
a/ Đêm tháng năm chưa nằm đã sáng.
Ngày tháng mười chưa cười đã tối.
(Tục ngữ)
b/ Cày đồng đang buổi ban trưa
Mồ hôi thánh thót như mưa ruộng cày.
Ai ơi bưng bát cơm đầy
Dẻo thơm một hạt đắng cay muôn phần.
(Ca dao)
Đêm tháng năm rất ngắn
Ngày tháng mười rất ngắn
Nói quá sự thật
NÓI QUÁ
TI?T 37
Mồ hôi đổ rất nhiều
I.NÓI QUÁ VÀ TÁC DỤNG CỦA NÓI QUÁ
Cách nói đúng sự thật
1. Vớ d?:

Nói quá sự thật

Cách nói phóng đại mức độ, quy mô tính chất
của sự vật, hiện tượng được miêu tả.
SO SÁNH HAI CÁCH NÓI
a. Đêm tháng năm chưa nằm đã sáng.
Ngày tháng mười chưa cười đã tối.

b.- Cày đồng đang buổi ban trưa
Mồ hôi thánh thót như mưa ruộng cày.
Ai ơi bưng bát cơm đầy
Dẻo thơm một hạt đắng cay muôn phần
Mồ hôi đổ rất nhiều
Đêm tháng năm rất ngắn
Ngày tháng mười rất ngắn
Cách nói của ca dao, tục ngữ hay hơn vì cách nói của ca dao, tục ngữ gây ấn tượng mạnh cho người đọc (người nghe).
Câu a nhấn mạnh :đêm tháng năm và ngày tháng mười rất ngắn, ngắn đến mức độ chưa nằm đã sáng, chưa cười đã tối qua đó giúp người nông dân biết về thời gian mà điều chỉnh công việc cho hợp lí.
Câu b nhấn mạnh Mồ hôi đổ nhiều như thế để mọi người thấy được người nông dân vất vả như thế nào khi làm ra lúa gạo.


CA DAO, TỤC NGỮ
NÓI ĐÚNG SỰ THẬT
Nhằm
nhấn mạnh,
gây ấn tượng,
tăng sức
biểu cảm
BIỆN
PHÁP
TU TỪ
NÓI QUÁ
Cách nói
phóng đại
mức độ, quy mô
tính chất
của sự vật,
hiện tượng

I.- NểI QU� V� T�C D?NG C?A NểI QU�:
Ghi nhớ
Nói quá là biện pháp tu từ phóng đại
mức độ, quy mô, tính chất của sự vật,
hiện tượng được miêu tả để nhận mạnh,
gây ấn tượng, tăng sức biểu cảm.
Xác định phép nói quá trong những câu sau:

a. Nhớ, tôi nhớ đến chết cũng không quên.

b. Bác ơi, tim Bác mênh mông thế
Ôm cả non sông mọi kiếp người.
(Tố Hữu )

c. Lỗ mũi mười tám gánh lông
Chồng yêu chồng bảo tơ hồng trời cho.
( Ca dao )
Bài tập nhanh
I. Nói quá và tác dụng của nói quá
II. Luyện tập
1. Bài tập 1: Tìm biện pháp nói quá và ý nghĩa của
chúng trong các câu sau:

Nói quá
Tiết 37: Tiếng Việt
a. Bàn tay ta làm nên tất cả
Có sức người
=> Công sức của con người sẽ tạo ra thành quả lao động (niềm tin vào sức lao động).
b. Anh cứ yên tâm, vết thương chỉ sướt da thôi. Từ giờ đến sáng em có thể
=> Vết thương chẳng có nghĩa lí gì, không phải bận tâm.
c. [...] Cái cụ bá ấy lại xử nhũn mời hắn vào nhà xơi nước. (Chí Phèo, Nam Cao )
=> Kẻ có quyền sinh, quyền sát đối với người khác.
sỏi đá cũng thành cơm.
đi lên đến tận trời được.
thét ra lửa
a. Ở nơi ............................... thế này, cỏ không mọc nổi nữa là trồng rau trồng cà.
b. Nhìn thấy tội ác của giặc ai ai cũng .........................
c. Cô Nam tính tình sởi lởi,.........................
d. Lời khen của cô giáo làm cho nó ...........................
e. Bọn giặc hoảng hồn .......................... mà chạy.
chó ăn đá gà ăn sỏi
bầm gan tím ruột
ruột để ngoài da
nở từng khúc ruột
vắt chân lên cổ
I. Nói quá và tác dụng của nói quá
II. Luyện tập
1. Bài tập 1:
2. Bài tập 2:
Điền các thành ngữ sau đây vào chỗ trống/....../ để tạo thành biện pháp tu từ nói quá: Bầm gan tím ruột; Chó ăn đá gà ăn sỏi; Nở từng khúc ruột; Ruột để ngoài da; Vắt chân lên cổ.
Nói quá
Tiết 37: Tiếng Việt
I. Nói quá và tác dụng của nói quá
II. Luyện tập
1. Bài tập 1:
2. Bài tập 2:
3. Bài tập 3:
Đặt câu với các thành ngữ dùng biện pháp nói quá
- Thuý Kiều là cô gái đẹp nghiêng nước nghiêng thành.
- Có sự đoàn kết thì sẽ dời non lấp biển được thôi.
- Mình nó mà đòi vá trời lấp biển.
- Bài tập này mình nghĩ nát óc mà vẫn chưa giải được.
- Anh ấy mình đồng da sắt.
Nói quá
Tiết 37: Tiếng Việt
KH?E NHU VOI
NÓI QUÁ
TI?T 37
1
II.LUYỆN TẬP
ĐEN NHƯ CỘT NHÀ CHÁY
NÓI QUÁ
TI?T 37
2
II.LUYỆN TẬP
NHANH NHƯ GIÓ
NÓI QUÁ
TI?T 37
3
II.LUYỆN TẬP
CHẬM NHƯ RÙA
NÓI QUÁ
TI?T 37
4
II.LUYỆN TẬP
GẦY NHƯ QUE CỦI
NÓI QUÁ
TI?T 37
5
II.LUYỆN TẬP
ĂN NHƯ MÈO
NÓI QUÁ
TI?T 37
II.LUYỆN TẬP

6
Anh chàng nọ có tính hay nói khoác. Một hôm, đi rừng về, bảo vợ:
- Tôi vào rừng trông thấy một con rắn to ơi là to !...Bề ngang dài ba mươi thước, bề dài một trăm hai mươi thước !
Ch? vợ bĩu môi nói:
- Làm gì có con rắn như thế bao giờ.
- Không tin à ? Chẳng một trăm hai mươi thước, cũng một trăm thước !
- Cũng không thể dài đến một trăm thước.
Anh chồng gân cổ cãi, và muốn cho vợ tin, cứ rút xuống dần. Cuối cùng nói:
- Tôi nói thật nhé ! Quả tôi có trông thấy con rắn dài đúng ba mươi thước, không kém một phân nào !
Lúc đấy chị vợ bò lăn ra cười:
- Bề ngang ba mươi thước, bề dài ba mươi thước, thế thì là con rắn vuông rồi.
5. Bài tập 5: Đọc truyện "Con rắn vuông"
Lưu ý: Phân biệt nói quá với nói khoác.
Giống
Đều phóng đại quy mô, tính chất của sự vật, hiện tượng.
Khác
Nói quá
Là biện pháp tu từ nhằm gây ấn tượng, tăng sức biểu cảm, có tác động tích cực.
Nói khoác
Nhằm phô trương bản thân, tạo sự hiểu nhầm cho người khác, người nói bị chê cười.
1. Nói quá còn có tên gọi khác là khoa trương, ngoa dụ, thậm xưng, phóng đại, cường điệu.
2. D? nh?n ra bi?n phỏp núi quỏ c?n d?i chi?u n?i dung l?i núi v?i th?c t?. Ph?i n?m du?c cỏi ý nghia h�m ?n c?a l?i núi (t?c l� hi?u theo nghia búng ch? khụng hi?u theo nghia den).
Lưu ý:
4. Nói quá thường được sử dụng trong thơ ca châm biếm, thơ ca trữ tình, thành ngữ, tục ngữ và trong lời nói hằng ngày
NÓI QUÁ
TI?T 37
3. Phõn biờ?t no?i qua? va` no?i khoa?c
Sơ đồ hệ thống hóa kiến thức
Phóng đại
Nói quá
Tác dụng
Mức độ
Quy mô
Tính chất

Nhấn mạnh

Gây ấn tượng
Tăng sức biểu cảm
Sự vật, hiện tượng
Giờ học đến đây kết thúc
Xin chân thành cảm ơn các thầy cô giáo
và các em học sinh