Bài 9. Nói quá

GV: Nguyễn Lê Huỳnh Trâm
KÍNH CHÀO CÁC THẦY CÔ
VÀ CÁC EM HỌC SINH
TIẾT: 37
NÓI QUÁ
1. Đêm tháng năm chưa nằm đã sáng
Ngày tháng mười chưa cười đã tối.
(Tục ngữ)
2. Cày đồng đang buổi ban trưa,
Mồ hôi thánh thót như mưa ruộng cày.
Ai ơi bưng bát cơm đầy,
Dẻo thơm một hạt, đắng cay muôn phần.
( Ca dao)
3. Con đường mòn chạy thẳng đến chân trời.
(Trích Báo nhân dân)

Đêm tháng năm
chưa nằm đã sáng
Ngày tháng mười
chưa cười đã tối .
b. Mồ hôi thánh thót
như mưa ruộng cày.
c. Con đường mòn chạy thẳng đến chân trời.

Đêm tháng năm rất ngắn
Ngày tháng mười rất ngắn.

b.Mồ hôi ướt đẫm.

c. Con đường mòn rất dài.


1. KH�I NI?M
Ví d? ( sgk/101)
D�m th�ng nam chua n?m d� s�ng
Ng�y th�ng mu?i chua cu?i d� t?i
2. M? hơi th�nh thĩt nhu mua ru?ng c�y.
3. Con du?ng mịn ch?y th?ng d?n ch�n tr?i.
L� bi?n ph�p tu t? phĩng d?i m?c d?, quy mơ , tính ch?t c?a s? v?t, hi?n tu?ng du?c mi�u t?.

2. T�C D?NG


Bài tập bổ sung
Tìm biện pháp nói quá trong các ví dụ sau:
Đau lòng kẻ ở người đi
Lệ rơi thấm đá, tơ chia rũ tằm.
b. Người say rượu mà đi xe máy thì tính mạng như ngàn cân treo sợi tóc
c. Bàn tay ta làm nên tất cả
Có sức người sỏi đá cũng thành cơm.
Bài tập bổ sung
Tìm biện pháp nói quá trong các ví dụ sau:
Đau lòng kẻ ở người đi
Lệ rơi thấm đá, tơ chia rũ tằm.
b. Người say rượu mà đi xe máy thì tính mạng như ngàn cân treo sợi tóc.
c. Bàn tay ta làm nên tất cả
Có sức người sỏi đá cũng thành cơm.
Cách 1
Đêm tháng năm
chưa nằm đã sáng
Ngày tháng mười
chưa cười đã tối .
b. Mồ hôi thánh thót
như mưa ruộng cày.
c. Con đường mòn chạy thẳng đến chân trời.
Cách 2
Đêm tháng năm rất ngắn
Ngày tháng mười rất ngắn.

b.Mồ hôi ướt đẫm.

c. Con đường mòn rất dài.


Cách nói 1 hay hơn cách 2 vì:
- Nhấn mạnh điều tác giả muốn nói
- Gây sự chú ý của người đọc người nghe
- Làm tăng sức biểu cảm của sự vật sự việc
1. KHÁI NIỆM
2. TÁC DỤNG
Nhấn mạnh điều mình muốn nói
Gây ấn tượng
Tăng sức biểu cảm
* Ghi nhớ ( sgk/102)
Bài tập bổ sung
Cho biết tác dụng của nói quá trong các câu sau :
a. Gánh cực mà đổ lên non
Còng lưng mà chạy cực còn chạy theo
=> nhấn mạnh nỗi vất vả của người dân lao động
b. Người sao một hẹn thì nên
Người sao chín hẹn thì quên cả mười
=> nhấn mạnh , gây ấn tượng về sự quên của người hẹn
c. Đêm nằm lưng chẳng tới gường
Mong trời mau sáng ra đường gặp em
=> nhấn mạnh , gây ấn tượng , tăng sức biểu cảm về nỗi
nhớ mong người thương thao thức suốt đêm ,không ngủ được
ĐIỀN TỪ THÍCH HỢP ĐỂ CÓ THÀNH NGỮ HOÀN CHỈNH
MỘT NẮNG....................
......................... RÙA.
................NHƯ TRỨNG GÀ BÓC .
..........................SÔI NƯỚC MẮT
ĐEN..................................
.....................QUỶ HỜN.
HAI SƯƠNG
CHẬM NHƯ
TR?NG
NHƯ CỘT NHÀ CHÁY.
ĐỔ MỒ HÔI
1
2
3
4
5
6
1’
2’
MA CHÊ
3’
4’
5’
6’
THẬM XƯNG, KHOA TRƯƠNG, PHÓNG ĐẠI, CƯỜNG ĐIỆU, NGOA NGỮ
Tiết 37: NÓI QUÁ
I. Nói quá và tác dụng của nói quá
1. Khái niệm
2. Tác dụng
*Lưu ý:
Khi phân tích thơ văn, người ta hay dùng các khái niệm như thậm xưng, khoa trương, phóng đại, cường điệu, ngoa ngữ, rất ít dùng khái niệm nói quá.
Bài 1: Tìm biện pháp nói quá và ý nghĩa của chúng trong các ví dụ sau:
a) Bàn tay ta làm nên tất cả .
Có sức người sỏi đá cũng thành cơm.

Con người có thể vượt qua trở ngại để thành công ( niềm tin vào bàn tay lao động).
b) Anh cứ yên tâm, vết thương chỉ sướt da thôi. Từ sáng đến giờ em có thể đi lên đến tận trời được.

Vết thương chẳng nghĩa lý gì, không phải bận tâm. Sức khỏe rất tốt.

c) Cái cụ bá thét ra lửa ấy lại xử nhũn mời hắn vào nhà xơi nước.

Kỵ có uy quyền, hống hách, quát nạt mọi người.


Bài 2 :Điền các thành ngữ sau đây vào chỗ trống/....../ để tạo thành biện pháp tu từ nói quá: Bầm gan tím ruột; Chó ăn đá gà ăn sỏi; Nở từng khúc ruột; Ruột để ngoài da; Vắt chân lên cổ mà chạy.
a. Ở nơi ............................... thế này, cỏ không mọc nổi nữa là trồng rau trồng cà.
b. Nhìn thấy tội ác của giặc ai ai cũng .........................
c. Cô Nam tính tình sởi lởi,.........................
d. Lời khen của cô giáo làm cho nó ...........................
e. Bọn giặc hoảng hồn .......................... mà chạy.
chó ăn đá gà ăn sỏi
bầm gan tím ruột
ruột để ngoài da
nở từng khúc ruột
vắt chân lên cổ
Bài 3:Đặt câu với các thành ngữ có dùng phép nói quá sau:nghiêng nước nghiêng thành, dời non lấp biển, lấp biển vá trời, mình đồng da sắt, nghĩ nát óc
a. Nàng công chúa có vẻ đẹp nghiêng nước nghiêng thành.
b. Đoàn kết là sức mạnh dời non lấp biển.
c. Công việc lấp biển vá trời là công việc của nhiều đời, nhiều thế hệ mới có thể làm xong.
d. Những chiến sĩ mình đồng da sắt đã chiến thắng.
e. Mình nghĩ nát óc mà vẫn chưa giải được bài toán này.
Nói như két
Khỏe như voi
Bài 4 : Tìm thành ngữ so sánh có sử dụng phép nói quá

Đẹp như tiên
Bài 4 : Tìm thành ngữ so sánh có sử dụng phép nói quá
Tr?ng nhu tuy?t
Nhanh như sóc
Phi như bay
Bài 4 : Tìm thành ngữ so sánh có sử dụng phép nói quá
Bài 4 : Tìm thành ngữ so sánh có sử dụng phép nói quá
Chậm như rùa
Tươi như hoa
Bài 6: Đọc câu chuyện sau: QUẢ BÍ KHỔNG LỒ
Hai anh chàng cùng đi qua một khu vườn trồng bí, anh A thấy quả bí to vội kêu lên : - Chà quả bí to thật!
Anh B cười mà bảo rằng: - Thế thì lấy gì làm to! Tôi đã từng thấy quả bí to hơn nhiều. Có một lần tôi trông thấy quả bí to bằng cả cái nhà đằng kia kìa!
Anh A nói ngay: - Thế thì lấy gì làm lạ! Tôi còn nhớ có một lần tôi còn trông thấy cái nồi to bằng cả cái đình làng ta!
Anh B ngạc nhiên hỏi:-Cái nồi ấy dùng để làm gì mà to vậy?
Anh A giải thích: - Cái nồi ấy dùng để luộc quả bí anh vừa nói ấy mà. Anh B biết bạn chế nhạo mình bèn nói lãng sang chuyện khác.
Theo: Truyện cười dân gian.

Bài 6: Thảo luận nhóm
Có phải hai nhân vật trong truyện đã dùng phép nói quá? Phân biệt biện pháp tu từ nói quá và nói khoác.
Thời gian trong vòng 3 phút
HẾT GIỜ
1
2
3
Bài 6 : Phân biệt biện pháp tu từ nói quá với nói khoác.
DẶN DÒ:
-Làm bài tập 5( sgk/103)
-Học thuộc phần ghi nhớ sgk/102)
-Suu t?m m?t s? c�u ca dao v� tho van cĩ s? d?ng ph�p nĩi qu� .
-Soạn bài tiếp theo: Nĩi gi?m nĩi tr�nh
Tr? l?i c�u h?i m?c I.1,2,3 ( sgk/107-108)

Bài học đến đây là kết thúc.
Tạm biệt các em!