Bài 9. Nói quá

TRường THCS Bình Giang
Chào mừng
quý thầy cô giáo về dự giờ thăm lớp!
3
4
6
1
5
2
Từ loại này có chức năng chính
là dùng để nối ?
Đây là từ loại có chức năng gọi đáp và bộc lộ cảm xúc ?
Biện pháp tu từ này là cách vận dụng ngữ âm,
ngữ nghĩa tạo sắc thái dí dỏm, hài hước?
Biện pháp tu từ em đã học ở lớp 6 là gọi tên sự vật
hiện tượng này bằng tên
sự vật hiện tượng khác có nét tương đồng ?

Từ "như" là từ ngữ được sử dụng phổ
biến trong biện pháp tu từ này ?
Ô chữ hàng dọc
Cố lên
Chúc mừng bạn !
Nói quá
Ô số 1 có 7 chữ cái
ô số 2 có 6 chữ cái
ô số 4 có 8 chữ cái
ô số 5 có 4 chữ cái
ô số 6 có 6 chữ cái
ô số 3 có 7 chữ cái
Đây là biện pháp tu từ mà các em đã học ở lớp 6:
là gọi hoặc tả con vật, cây cối, đồ vật...
Bằng những từ ngữ vốn được dùng để
gọi hoặc tả con người ?
-> Nhấn mạnh độ cực ngắn của đêm tháng năm và ngày tháng mười,gi�p con ngu?i di?u ch?nh cơng vi?c cho ph� h?p.
Ví dụ:
a)/ Đêm tháng năm chưa nằm đã sáng.

Ngày tháng mười chưa cười đã tối.
(Tục ngữ
chưa nằm đã sáng
chưa cười đã tối
Phép nói quá được sử dụng ở từ ngữ nào?
Nói như vậy nhằm nhấn mạnh điều gì?
Nói như vậy có quá sự thật không?
Phóng đại tính chất của hiện tượng thời tiết:Đêm tháng năm rất ngắn
Phóng đại tính chất của hiện tượng thời tiết:Ngày tháng mười rất ngắn
Thực chất của câu nói này là gì?

b/ Cày đồng đang buổi ban trưa

Mồ hôi thánh thót như mưa ruộng cày.
(Ca dao)
thánh thót như mưa ruộng cày
Phóng đại mức độ sự việc: Mồ hôi đổ rất nhiều
-> Nhấn mạnh nỗi vất vả trong lao động c?a ngu?i nơng d�n.
Cách nói quá
-Đêm tháng năm chưa nằm đã sáng.
-Ngày tháng mười chưa cười đã tối.
- Cày đồng đang buổi ban trưa
Mồ hôi thánh thót như mưa ruộng cày.
Cách nói bình thường
-Đêm tháng năm rất ngắn.
-Ngày tháng mười rất ngắn.
- Cày đồng vào buổi trưa mồ hôi ướt đẫm.
SO SÁNH HAI CÁCH NÓI
Cách nói của ca dao, tục ngữ hay hơn vì gây ấn tượng mạnh cho người đọc (người nghe), có giá trị biểu cảm cao.
Bài tập nhanh : Chỉ ra biện pháp nói quá nêu tác dụng của biện pháp tu từ nói quá trong các câu sau:
a. Thuận vợ, thuận chồng tát biển Đông cũng cạn.
b. Bàn tay ta làm nên tất
Có sức người sỏi đá cũng thành cơm.

c. Anh cứ yên tâm, vết thương chỉ sướt da thôi.Từ giờ đến sáng mai em có thể lên đến tận trời được.

=> Nhấn mạnh vai trò, niềm tin vào sức lao động của con người .
=> muốn nói còn rất khỏe, có thể làm bất cứ việc gì.
 Sức mạnh của sự đồng tâm hiệp lực có thể làm được những việc lớn lao tưởng chừng như không thể.
1.Đặt câu với các thành ngữ có sử dụng phép nói quá sau: nghiêng nước nghiêng thành,nghĩ nát óc, không cánh mà bay….
+ Cái bút của mình đã không cánh mà bay.
+ Để giải được bài toán này tôi đã phải nghĩ nát óc.
+ Tây Thi có sắc đẹp nghiêng nước nghiêng thành.
Thế nào là nói quá? Tác dụng của phép nói quá?
Cách nói
phóng đại
mức độ, quy mô
tính chất
của sự vật,
hiện tượng
Nhằm
nhấn mạnh,
gây ấn tượng,
tăng sức
biểu cảm
BIỆN
PHÁP
TU TỪ
NÓI QUÁ
Nói quá còn có tên gọi khác là khoa trương, ngoa dụ, thậm xưng, phóng đại, cường điệu.
*. Lưu ý:
a, Sử dụng phép nói quá:
Các trường hợp sử dụng phép nói quá:
- Trong lời nói hàng ngày.
- Trong văn chương:
+ Tục ngữ, ca dao, thành ngữ
+ Thơ văn châm biếm, trữ tình
Các trường hợp không nên dùng nói quá:
- Trong văn bản hành chính.
Trong văn bản khoa học.
- Khi cần thông tin chính xác, trung thực.
VD Đời người có một gang tay.
Ai hay ngủ ngày còn được nửa gang
VD Đau lòng kẻ ở người đi,
lệ rơi thấm đá, tơ chia rũ tằm. (Kiều)
VD : Tấc đất tấc vàng.
Bài tập ứng dụng
b. Hai anh bạn cùng đi qua khu vườn trồng bí. Một anh thấy quả bí to, kêu lên: “Chà, quả bí này to thật!”. Anh kia cười bảo: “Thế thì đã lấy gì làm to. Tôi có lần trông thấy một quả bí to bằng cả cái nhà kia”… (trích Quả bí khổng lồ)
Có ý kiến cho rằng hai nhân vật trong câu chuyện trên đã sử dụng biện pháp nói quá? Theo em ý kiến đó có đúng không? Vì sao?
Nói khoác
Tạo ra tiếng cười hoặc sự
chê bai những kẻ khoác lác
làm gì cóquả bí to
bằng cái nhà.
Cùng là nói phóng đại quy mô, mức độ, tính chất của sự vật, hiện tượng
nhằm nhấn mạnhvà tăng sức biểu cảm, tạo độ tin cậy cao.(tác động tích cực)
Làm cho người
nghe tin vào điều không có thực, nhằm phô trương, hoặc chế nhạo
(tác động tiêu cực)
Bài 2: Điền các thành ngữ sau đây vào chỗ trống /..../ để tạo thành biện pháp tu từ nói quá:
Ở nơi ................................. thế này, cỏ không mọc nổi nữa là trồng rau, trồng cà.
b. Nhìn thấy tội ác của giặc ai ai cũng .........................
c. Cô Nam tính tình xởi lởi,.........................
d. Lời khen của cô giáo làm cho nó ...........................
e. Bọn giặc hoảng hồn ..........................mà chạy.
chó ăn đá gà ăn sỏi
bầm gan tím ruột
ruột để ngoài da
nở từng khúc ruột
vắt chân lên cổ
Bài tập 4. (tr 103). Tìm 5 thành ngữ so sánh có sử dụng nói quá.
ĐUỔI HÌNH
BẮT CHỮ
Quan sát và tìm thành ngữ so sánh có dùng biện pháp nói quá tương ứng với mỗi hình
1
KH?E NHU VOI
2
ĐEN NHƯ CỘT NHÀ CHÁY
3
NHANH NHƯ CHỚP
GẦY NHƯ QUE CỦI
4
5
ĂN NHƯ MÈO
Phóng đại
Nói quá
Tác dụng
Mức độ
Quy mô
Tính chất

Nhấn mạnh

Gây ấn tượng
Tăng sức biểu cảm
Sự vật, hiện tượng