Bài 9. Nhật Bản

NHIỆT LIỆT CHÀO MỪNG QUÝ THẦY CÔ GIÁO
VỀ DỰ GIỜ THĂM LỚP
MÔN:LỊCH SỬ
Giáo viên :Nguyễn Thị Phượng
Trường: THCS Hải Châu
KIỂM TRA BÀI CŨ
Dựa vào lược đồ em hãy: trình bày nguyên nhân và quá trình xâm lược của chủ nghĩa thực dân ở các nước Đông Nam Á?
Tiết 17 - Bài 12: NHẬT BẢN
4 đảo lớn: Hốccaiđô, Hôn xiu, Xicôcư, Kiu xiu và 1000 đảo nhỏ;
Diện tích: 374.000km2
Dân số: 127.435.000 tr người (31/3/2002)
Thông tin:
Đến giữa thế kỉ XIX,sau hơn 200 năm thống trị Nhật Bản (1603-1867) chế độ Mạc phủ Tô-ku-ga-oa ,đứng đầu là tướng quân Sô gun,đã lâm vàotình trạng suy yếu,khủng hoảng nghiêm trọng.Đây là thời kì trong lòng xã hội phong kiến Nhật chứa đựng nhiều mâu thuẫn ở tất cả các lĩnh vực kinh tế,chính trị,xã hội…
Giữa lúc mâu thuẫn giai cấp trong nước ngày càng gay gắt ,chế độ Mạc phủ khủng hoảng nghiêm trọng thì các nước tư bản phương tây ,trước tiên là Mĩ,sau đó là Anh,Pháp,Nga ,Đức…dùng áp lực quân sự đòi Nhật phải “mở cửa”…

Nhật Bản
Tiếp tục duy trì chế độ phong kiến mục nát để trở thành miếng mồi cho thực dân phương Tây xâm lược.
Tiến hành cải cách để canh tân đất nước
Thiên hoàng Minh Trị (vua Mut- su-hi- tô) của nước Nhật lên kế vị ngôi vua cha
(1 - 1867) khi mới 15 tuổi. Ông là người thông minh, dũng cảm, biết theo thời thế và biết dùng người.
Lên ngôi trong tỡnh trạng nước Nhật đang khủng hoảng bế tắc. Ông đã có một quyết định sáng suốt là truất quyền Sô gun. Thành lập chính phủ mới, thủ tiêu chế độ Mạc phủ, lấy hiệu là Minh trị (vua trị vỡ sáng suốt). Tiến hành cải cách Minh Trị Duy Tân, canh tân đất nước theo kiểu phương Tây.

(1852 - 1912 )

Thiên hoàng Minh Trị
Cải
cách
Minh
Trị
Kinh tế
Chính trị
- Xã hội
Giáo dục
Quân sự


Thống nhất tiền tệ.
Xóa bỏ sự độc quyền ruộng đất của giai cấp
phong kiến.
- Tăng cường phát triển kinh tế tư bản chủ nghĩa ..
- Bãi bỏ chế độ nông nô.
Đưa quí tộc tư sản hóa và đại tư sản lên nắm
chính quyền
Thi hành chính sách giáo dục bắt buộc,
chú trọng nội dung khoa học kĩ thuật trong
giảng dạy
- Cử học sinh ưu tú đi du học phương Tây.
Tổ chức huấn luyện theo kiểu phương Tây.
-Chế độ nghĩa vụ thay cho chế độ trưng binh.

Cuộc Duy tân Minh Trị có ảnh hưởng như thế nào đến các nước châu Á khác?
Nhật Bản trở thành tấm gương tự cường để các nước châu Á khác noi theo.
- Trung Quốc: 1898 Cuộc vận động Duy tân do Lương Khải Siêu và Khang Hữu Vi.
- Việt Nam: Trào lưu cải cách Duy tân cuối thế kỉ XIX: Nguyễn Trường Tộ, Nguyễn Lộ Trạch. Đầu thế kỉ XX. Phan Bội Châu lập Hội Duy Tân-phát động phong trào Đông Du…, Phan Châu Trinh - cuộc vận động Duy tân.
Thảo luận nhóm:5 phút
Theo em cuộc Duy tân Minh Trị có phải là một cuộc cách mạng tư sản không? Vì sao?
Cuộc Duy tân
Minh Trị là
cuộc cách mạng
tư sản là vì:
- Tiến hành: quý tộc tư sản hóa đứng đầu là
Thiên hoàng Minh Trị.

- Nội dungcải cách về: kinh tế ,chính trị, giáo dục,
quân sự mang tính chất tư sản rõ rệt:
thống nhất tiền tệ; xóa bỏ quyền sở hữu
ruộng đất phong kiến,lập quân đội thường trực theo
chế độ nghĩa vụ quân sự…


Kết quả:Xóa bỏ những rào cản của chế độ phong
kiến ở Nhật Bản tạo điều kiện cho KTTBCN
phát triển.
Trong 14 năm (từ 1900 đến 1914) tỉ lệ công nghiệp trong nền kinh tế quốc dân đã tăng từ 19% lên 42%.Việc đẩy mạnh công nghiệp hóa kéo theo sự tập trung trong công nghiệp,thương nghiệp và ngân hàng.Nhiều công ty độc quyền xuất hiện,như Mít-xưi và Mit-su-bi-si,giữ vai trò to lớn ,bao trùm lên đời sống kinh tế,chính trị của nước Nhật.Các hãng này làm chủ nhiều ngân hàng hầm mỏ,xí nghiệp,đường sắt ,tàu biển…
Thông tin về Công ty Mít-xưi:
Lúc đầu là một hãng buôn ra đời vào thế kỉ XVII,vì tích cực ủng hộ Nhật hoàng nên được hưởng nhiều đặc quyền.Đầu thế kỉ XX ,công ty này đã nắm nhiều ngành kinh tế lớn,quan trọng như khai mỏ,điện ,dệt…Công ty Mít-xưi chi phối đời sống xã hội Nhật Bản đến mức như một nhà báo kể lại: “….Anh có thể đi đến Nhật trên chiếc tàu thủy của hãng Mit-xưi, tàu chạy bằng than đá của Mit-xưi, cập bến của Mit-xưi, sau đó đi đến tàu điện của Mit-xưi đóng, đọc sách do Mit-xưi xuất bản, dưới ánh sáng bóng điện do Mit -xưi chế́ tạo…”
MatsukataMasaoyoshi
Người sáng lập công ti Mitsubisi
LƯỢC ĐỒ ĐẾ QUỐC NHẬT CUỐI THẾ KỈ XIX ĐẦU THẾ KỈ XX
NĂM 1872-1879: CHIẾM LƯU CẦU
NĂM 1895: CHIẾM ĐÀI LOAN





NĂM 1905: CHIẾM PHÍA NAM ĐẢO XA-KHA-LIN VÀ LIÊU ĐÔNG, LỮ THUẬN
NĂM 1910: CHIẾM BÁN ĐẢO TRIỀU TIÊN
NĂM 1914: CHIẾM SƠN ĐÔNG
Xem kĩ các bài đã học (Bài 1 đến Bài 12) chuẩn bị cho tiết 18 (Ôn tập) và tiết 19 (kiểm tra 1 tiết) trong tuần sau.
Trả lời câu hỏi cuối bài ( SGK-Tr 69).
Chân thành cảm ơn các thầy cô
và các em