Bài 9. Lục Vân Tiên gặp nạn

Phòng GD - Đt Đức THọ
Trường THCS Lê Ninh.
Môn: Ngữ Văn 9.
(Tiết 41)
Người thực hiện: Nguyễn Thị Hải.
Đơn vị: Trường THCS Lê Ninh - Đức Thọ
Năm học 2007 - 2008
Bài cũ
Chọn câu hỏi
Bài cũ
Bài mới
Lục Vân tiên gặp nạn
(Nguyễn Đình Chiểu)
Ngữ văn 9: Tiết 41
Lục vân tiên gặp nạn (Nguyễn Đình Chiểu)
I. Đọc - Hiểu chú thích.
1. Đọc văn bản:
Lục vân tiên gặp nạn (Nguyễn Đình Chiểu)
a. Vị trí đoạn trích:
I. Đọc - Hiểu chú thích.
1. Đọc văn bản:
2. Hiểu chú thích:
Lục vân tiên gặp nạn (Nguyễn Đình Chiểu)
Dựa vào phần tóm tắt truyện (tiết 39) và phần chú thích em hãy cho biết đoạn trích này nằm ở vị trí nào?
- Nằm ở phần 2 - Lục Vân Tiên gặp nạn.
a. Vị trí đoạn trích:
I. Đọc - Hiểu chú thích.
1. Đọc văn bản:
2. Hiểu chú thích:
b. Hiểu từ khó:
Lục vân tiên gặp nạn (Nguyễn Đình Chiểu)
I. Đọc - Hiểu chú thích.
1. Đọc văn bản:
2. Hiểu chú thích:
Lục vân tiên gặp nạn (Nguyễn Đình Chiểu)
II. Tìm hiểu văn bản.
1. Bố cục:
Theo em đoạn trích này có thể chia làm mấy phần? Hãy nêu nội dung chính của mỗi phần.
2 phần
8 câu đầu: Hành động với tâm địa độc ác của Trịnh Hâm.
32 câu còn lại: Hình ảnh ông Ngư và gia đình qua việc làm và cuộc sống.
I. Đọc - Hiểu chú thích.
1. Đọc văn bản:
2. Hiểu chú thích:
Lục vân tiên gặp nạn (Nguyễn Đình Chiểu)
II- Tìm hiểu văn bản.
1. Bố cục:
2. Tìm hiểu chi tiết:
a. Nhân vật Trịnh Hâm:
“Ðêm khuya lặng lẽ như tờ
Nghinh ngang sao mọc, mịt mờ sương bay.
Trịnh Hâm khi ấy ra tay,
Vân Tiên bị ngã xô ngay xuống vời.
Trịnh Hâm giả tiếng kêu trời,
Cho người thức dậy lấy lời phui pha.
Trong thuyền ai nấy kêu la,
Ðều thương họ Lục, xót xa tấm lòng.
Trịnh Hâm đã có âm mưu gì?
- Âm mưu: Giết Lục Vân Tiên - Người tài giỏi hơn -> Do tính đố kị, ganh ghét tài năng.
Vì sao Trình hâm quyết định hãm hại Vân Tiên?
Để thực hiện âm mưu đó Trịnh Hâm đã sắp đặt kế hoạch hành động như thế nào?
I. Đọc - Hiểu chú thích.
1. Đọc văn bản:
2. Hiểu chú thích:
Lục vân tiên gặp nạn (Nguyễn Đình Chiểu)
II. Tìm hiểu văn bản.
1. Bố cục:
2. Tìm hiểu chi tiết:
Nhân vật Trịnh Hâm.
“ Ðêm khuya lặng lẽ như tờ
Nghinh ngang sao mọc, mịt mờ sương bay.
Trịnh Hâm khi ấy ra tay,
Vân Tiên bị ngã xô ngay xuống vời.
Trịnh Hâm giả tiếng kêu trời,
Cho người thức dậy lấy lời phui pha.
Trong thuyền ai nấy kêu la,
Ðều thương họ Lục, xót xa tấm lòng.”
Hành động độc ác bất nhân, bất nghĩa
Hành động có toan tính, có kế hoạch, sắp đặt rất kỹ lưỡng.
Qua đó em có nhận xét gì về nhân vât Trịnh Hâm?
-> Trịnh Hâm là kẻ ích kỷ, nham hiểu, độc ác, tráo trở.
I. Đọc - Hiểu chú thích.
1. Đọc văn bản:
2. Hiểu chú thích:
Lục vân tiên gặp nạn (Nguyễn Đình Chiểu)
II.Tìm hiểu văn bản.
1. Bố cục:
2. Tìm hiểu chi tiết:
a- Nhân vật Trịnh Hâm.
“Ðêm khuya lặng lẽ như tờ
Nghinh ngang sao mọc, mịt mờ sương bay.
Trịnh Hâm khi ấy ra tay,
Vân Tiên bị ngã xô ngay xuống vời.
Trịnh Hâm giả tiếng kêu trời,
Cho người thức dậy lấy lời phui pha.
Trong thuyền ai nấy kêu la,
Ðều thương họ Lục, xót xa tấm lòng.”
Em có nhận xét gì về nghệ thuật kể của đoạn thơ này?
Nghệ thuật tự sự: Sắp xếp tình tiết hợp lí.
Diễn biến hành động nhanh gọn.
Khắc hoạ thành công nhân vật Trịnh Hâm.
Lục vân tiên gặp nạn (Nguyễn Đình Chiểu)
“Vân Tiên mình lụy giữa dòng
Giao long dìu đỡ vào trong bãi rµy.
Vừa may trời đã sáng ngày,
Ông chài xem thấy vớt ngay lên bờ.
Hối con vầy lửa một giờ,
Ông hơ bụng dạ, mụ hơ mặt mày.
Vân Tiên vừa ấm ch¬n tay,
Ngẩn ngơ hồn phách như say mới rồi.
Ngỡ là mình phải nước trôi,
Hay đâu còn hãy đặng ngồi dương gian
Ngư ông khi ấy hỏi han,
Vân Tiên thưa hết mọi đàng gần xa.
Ngư rằng: Người ở cùng ta,
Hôm mai hẩm hút víi giµ cho vui
Tiên rằng: Ông lấy chi nuôi
Thân tôi như thể trái mùi trên cây
Nay đà trôi nổi đến đây
Không chi báo đáp, mình này trơ trơ.
Ngư rằng: Lòng lão chẳng mơ
Dốc lòng nh¬n nghĩa, há chờ trả ơn
Nước trong rửa ruột sạch trơn
Một câu danh lợi chi sờn lòng đây
Rày doi mai vịnh vui vầy
Ngày kia hứng gió, đêm này chơi trăng
Một mình thong thả làm ăn
Khoẻ quơ chài kéo, mệt quăng câu dầm
Nghêu ngao nay chích mai ®ầm
Một bầu trời đất vui thầm ai hay
Kinh luân đã sẵn trong tay
Thung dung dưới thế, vui say trong trời
Thuyền nan một chiếc ở đời
Tắm mưa chải gió trong vời Hàn Giang
b. Hình ảnh nhân vật Ngư Ông.
2. Tìm hiểu chi tiết:
a. Nhân vật Trịnh Hâm.
I. Đọc - Hiểu chú thích.
1. Đọc văn bản:
2. Hiểu chú thích:
Lục vân tiên gặp nạn (Nguyễn Đình Chiểu)
II. Tìm hiểu văn bản.
1. Bố cục:
2. Tìm hiểu chi tiết:
a. Nhân vật Trịnh Hâm.
b. Hình ảnh nhân vật Ngư Ông.
Hành động, việc làm của gia đình Ngư Ông được giới thiệu như thế nào? Em có đánh giá gì về những hành động ấy?
+ Gia đình Ngư Ông: hối hả, Nhốn nháo, ân cần, chu đáo.
Lo lắng, khẩn trương, kịp thời cứu chữa cho Lục Vân Tiên.
-> Giàu lòng thương người.
I. Đọc - Hiểu chú thích.
1. Đọc văn bản:
2. Hiểu chú thích:
Lục vân tiên gặp nạn (Nguyễn Đình Chiểu)
II. Tìm hiểu văn bản.
1. Bố cục:
2. Tìm hiểu chi tiết:
a. Nhân vật Trịnh Hâm:
b.Hình ảnh nhân vật Ngư Ông.
Sau khi cứu sống Lục Vân Tiên ông Ngư đã nói gì với chàng?
Lời nói chân tình, mộc mạc, giản dị. -> Tấm lòng bao dung, nhân ái.
Em cảm nhận được gì về ông Ngư qua lời mời đó?
I. Đọc - Hiểu chú thích.
1. Đọc văn bản:
2. Hiểu chú thích:
Lục vân tiên gặp nạn (Nguyễn Đình Chiểu)
II. Tìm hiểu văn bản.
1. Bố cục:
2. Tìm hiểu chi tiết:
A- Nhân vật Trịnh Hâm.
b. Hình ảnh nhân vật Ngư Ông.
Cái thiện còn được biểu hiện qua cuộc sống của nhân vật Ngư Ông? Em hãy tìm hình ảnh miểu tả cuộc sống đó?
? Em có suy nghĩ gì về cuộc sống đó?
+ Cuộc sống của Ngư Ông:
- Thanh cao, không màng danh lợi.
I. Đọc - Hiểu chú thích.
1. Đọc văn bản:
2. Hiểu chú thích:
Lục vân tiên gặp nạn (Nguyễn Đình Chiểu)
II. Tìm hiểu văn bản.
1. Bố cục:
2. Tìm hiểu chi tiết:
a. Nhân vật Trịnh Hâm.
b. Hình ảnh nhân vật Ngư Ông.
Quan niệm nhân nghĩa của ông Ngư giống như quan niệm của nhân vật nào trong truyện?
- Đại diện cho cái thiện.
I. Đọc - Hiểu chú thích.
1. Đọc văn bản:
2. Hiểu chú thích:
Lục vân tiên gặp nạn (Nguyễn Đình Chiểu)
II. Tìm hiểu văn bản.
1. Bố cục:
2. Tìm hiểu chi tiết:
a. Nhân vật Trịnh Hâm:
b. Hình ảnh nhân vật Ngư Ông.
Gv: Một cuộc sống tự do phóng khoáng giữa trời cao rộng, hoà nhập với thiên nhiên, thảnh thơi giữa sông nước, gió trăng,đầy niềm vui, lao động tự do làm chủ.Nó khác với những toan tính nhỏ nhen, mưu trục danh lợi.
I. Đọc - Hiểu chú thích.
1. Đọc văn bản:
2. Hiểu chú thích:
Lục vân tiên gặp nạn (Nguyễn Đình Chiểu)
II. Tìm hiểu văn bản.
1. Bố cục:
2. Tìm hiểu chi tiết:
a. Nhân vật Trịnh Hâm.
b. Hình ảnh nhân vật Ngư Ông.
Qua đó tác giả muốn gửi gắm điều gì?

- Ước mơ, khao khát cuộc sống lương thiện.
I. Đọc - Hiểu chú thích.
1. Đọc văn bản:
2. Hiểu chú thích:
Lục vân tiên gặp nạn (Nguyễn Đình Chiểu)
II. Tìm hiểu văn bản:
1. Bố cục:
2. Tìm hiểu chi tiết:
a. Nhân vật Trịnh Hâm:
b. Hình ảnh nhân vật Ngư Ông.
Em có nhận xét gì về cảm xúc, giọng điệu, ngôn ngữ trong đoạn thơ này?
ý thơ phóng khoáng, sâu xa, lời thơ thanh thoát uyển chuyển.
Hình ảnh thơ đẹp.
Ngôn ngữ bình dị, đậm đà màu sắc Nam bộ.
I. Đọc - Hiểu chú thích.
1. Đọc văn bản:
2. Hiểu chú thích:
Lục vân tiên gặp nạn (Nguyễn Đình Chiểu)
II. Tìm hiểu văn bản.
1. Bố cục:
2. Tìm hiểu chi tiết:
1. Hãy chọn những câu thơ mà em thích nhất rồi trình bày cảm nhận của em về cảm xúc của tác giả?
III. Tổng kết.
I. Đọc - Hiểu chú thích.
1. Đọc văn bản:
2. Hiểu chú thích:
Lục vân tiên gặp nạn (Nguyễn Đình Chiểu)
II. Tìm hiểu văn bản.
1. Bố cục:
2. Tìm hiểu chi tiết:
III. Tổng kết.
IV_ Luyện tập.

2. Viết đoạn văn nêu cảm nhận của em về hình ảnh nhân vật Ngư Ông?
tài ba
Xin chân thành cảm ơn!
Câu hỏi bài cũ số 01
"Truyện Lục Vân Tiên" có bao nhiêu câu thơ và được chia làm mấy phần?
C. 2802 câu, chia làm 4 phần
D. 2028 câu, chia làm 4 phần.
B. 2082 câu, chia làm 4 phần.
A. 2080 câu, chia làm 3 phần.
Hãy chọn phương án đúng
Câu hỏi bài cũ số 02
? Nhân vật trong đoạn trích này được miêu tả như thế nào? Hãy chọn phương án đúng?
A- Miểu tả ngoại hình bên ngoài.
B- Miêu tả qua lời nói và việc làm.
C- Miêu tả qua hành động, cử chỉ, lời nói.
D- Miêu tả qua hành động đánh cướp.