Bài 9. Lục Vân Tiên gặp nạn

Chào mừng các thầy cô giáo về dự với lớp 9B hôm nay
Chào mừng các thầy cô giáo về dự tiết học của lớp 9A hôm nay.
Thứ 6 ngày 31 tháng 10 năm 2008
Cảm nhận của em về những con người trẻ tuổi như Lục Vân Tiên, Kiều Nguyệt Nga?
Kiểm tra bài cũ.
1
2
3
Câu hỏi 10 điểm:
Thứ 6 ngày 31 tháng 10 năm 2008
Câu hỏi 9 điểm :
Câu hỏi 8 điểm :
Trình bày ngắn gọn những hiểu biết của em về tác giả Nguyễn Đình Chiểu?
Hãy giới thiệu sơ lược về xuất xứ của tác phẩm Lục Vân Tiên?
" Chở bao nhiêu đạo thuyền không khẳm
Đâm mấy thằng gian bút chẳng tà".
Nguyễn Đình Chiểu-"Than đạo"
Thứ 6 ngày 31 tháng 10 năm 2008
Tiết 41: Văn bản
Lục Vân Tiên gặp nạn ( Trích Truy?n Lục Vân Tiên - Nguyễn Đình Chiểu )


I/Tìm hiểu chung
1. Đọc.
2.Chú thích
Thứ 6 ngày 31 tháng 10 năm 2008
Tiết 41 Văn bản
Lục Vân Tiên gặp nạn ( Trích Truyờn Lục Vân Tiên - Nguyễn Đình Chiểu




I/Tìm hiểu chung
1. Đọc
2.Chú thích
3. Vị trí đoạn trích:

4. Bố cục: Gồm 2 phần:
Phần 1: 8 câu đầu: Trịnh Hâm ra tay hãm hại Vân Tiên
Phần 2: 32 câu sau: Vợ chồng ông chài cứu sống Vân Tiên
Có thể chia phần 2 thành 2 đoạn nhỏ:
Đoạn 1: Vợ chồng ông chài vớt Vân Tiên lên bờ, vầy lửa cấp cứu
Đoạn 2: Cuộc trò chuyện giữa Vân Tiên với Ngư ông
Thứ 6 ngày 31 tháng 10 năm 2008
Tiết 41 Văn bản
Lục Vân Tiên gặp nạn ( Trích Lục Vân Tiên - Nguyễn Đình Chiểu )

I/ Tìm hiểu chung.
1. Đọc.
2.Chú thích
3. Vị trí đoạn trích
4. Bố cục
II/ Phân tích văn bản
1. Nhân vật Trịnh Hâm

"Đêm khuya lặng lẽ như tờ,
Nghinh ngang sao mọc mịt mờ sương bay.
Trịnh Hâm khi ấy ra tay,
Vân Tiên bị ngã xô ngay xuống vời.
Trịnh Hâm giả tiếng kêu trời,
Cho người thức dậy lấy lời phui pha.
Trong thuyền ai nấy kêu la,
Đều thương họ Lục xót xa tấm lòng."
Thứ 6ngày 31 tháng 10 năm 2008
Tiết 41 Văn bản Lục Vân Tiên gặp nạn ( Trích Lục Vân Tiên - Nguyễn Đình Chiểu )

1. Nhân vật Trịnh Hâm
Xác định các chi tiết nói lên hành động hãm hại Vân Tiên của Trịnh Hâm?( Về thời gian, không gian, hành động, ngôn ngữ)
Thứ 6 ngày 31 tháng 10 năm 2008

"Đêm khuya lặng lẽ như tờ,
Nghinh ngang sao mọc mịt mờ sương bay.
Trịnh Hâm khi ấy ra tay,
Vân Tiên bị ngã xô ngay xuống vời.
Trịnh Hâm giả tiếng kêu trời,
Cho người thức dậy lấy lời phui pha.
Trong thuyền ai nấy kêu la,
Đều thương họ Lục xót xa tấm lòng."
Tiết 41 Văn bản Lục Vân Tiên gặp nạn ( Trích Lục Vân Tiên - Nguyễn Đình Chiểu )

1. Nhân vật Trịnh Hâm
.Thời gian:Giữa đêm khuya, mọi người đã ngủ yên.
.Không gian: Giữa dòng sông mênh mông, mịt mờ sương bay.
.Hành động: Ra tay.
.Ngôn ngữ: Giả tiếng kêu trời.
Trong những chi tiết đó, chi tiết nào đáng chú ý nhất?
Qua những chi tiết này em thấy đây là hành động vô tình hay có sự sắp đặt? Điều đó thể hiện ý nghĩa gì?
- Là hành động được sắp đặt kĩ lưỡng cho nên nó cho thấy sự thâm độc, xảo quyệt của Trịnh Hâm.
Trong hoàn cảnh Vân Tiên đáng thương như vậy mà tại sao Trịnh Hâm vẫn quyết tâm hãm hại đến cùng?
Vì ganh ghét, đố kị với tài năng của Vân Tiên và hơn nữa lòng ganh ghét, đố kị ấy đã thấm sâu vào bản chất, vào máu thịt của hắn.
Hãy nhận xét cách sắp xếp tình tiết, diễn biến hành động và lời thơ của tác giả theo các phương án sau?
A.Sắp xếp tình tiết hợp lý.
B.Sắp xếp tình tiết hợp lí,diễn biến hành động nhanh gọn.
C.Lời thơ mộc mạc giản dị.
D.Cả A,B,C.
Thời gian:Giữa đêm khuya
.Ng«n ng÷: Gi¶ tiÕng kªu trêi.
Sau khi đã đẩy Vân Tiên xuống dòng sông,Trịnh Hâm đã giả tiếng kêu trời. Vậy tiếng kêu đó nhằm mục đích gì?
Thứ 6 ngày 31 tháng 10 năm 2008
Tiết 41 Văn bản Lục Vân Tiên gặp nạn ( Trích Lục Vân Tiên - Nguyễn Đình Chiểu )

1. Nhân vật Trịnh Hâm
Thứ 6 ngày 31 tháng 10 năm 2008
Hãy nhận xét cách sắp xếp tình tiết, diễn biến hành động và lời thơ của tác giả theo các phương án sau?
A.Sắp xếp tình tiết hợp lý.
B.Sắp xếp tình tiết hợp lí,diễn biến hành động nhanh gọn.
C.Lời thơ mộc mạc giản dị.
D.Cả A,B,C.
Tiết 41 Văn bản Lục Vân Tiên gặp nạn ( Trích Lục Vân Tiên - Nguyễn Đình Chiểu )

1. Nhân vật Trịnh Hâm
Thứ 6 ngày 31 tháng 10 năm 2008
Đến đây, hãy nêu đánh giá của em về tính cách của con người Trịnh Hâm?
Tiết 41 Văn bản Lục Vân Tiên gặp nạn ( Trích Lục Vân Tiên - Nguyễn Đình Chiểu )

1. Nhân vật Trịnh Hâm
Thứ 6 ngày 31 tháng 10 năm 2008
Bất nhân, bất nghĩa, thâm độc, xảo quyệt.
Tiết 41 Văn bản Lục Vân Tiên gặp nạn ( Trích Lục Vân Tiên - Nguyễn Đình Chiểu )

1. Nhân vật Trịnh Hâm
Thứ 6 ngày 31 tháng 10 năm 2008
Bất nhân, bất nghĩa, thâm độc, xảo quyệt.
Tiết 41 Văn bản Lục Vân Tiên gặp nạn ( Trích Lục Vân Tiên - Nguyễn Đình Chiểu )

1. Nhân vật Trịnh Hâm
Thứ 6 ngày 31 tháng 10 năm 2008
Bất nhân, bất nghĩa, thâm độc, xảo quyệt.
Em liên tưởng tới nhân vật nổi tiếng thâm độc nào trong truyện cổ dân gian Việt Nam?
Tiết 41 Văn bản Lục Vân Tiên gặp nạn ( Trích Lục Vân Tiên - Nguyễn Đình Chiểu )

1. Nhân vật Trịnh Hâm
Dựa vào chú thích 5/Sgk và cho biết em có nhận xét gì về chi tiết giao long cứu người? ý nghĩa của chi tiết này như thế nào?
Bất nhân, bất nghĩa, thâm độc, xảo quyệt.
Hãy so sánh hành động cứu người của giao long với hành động hại người của Trịnh Hâm?
Thứ 6 ngày 31 tháng 10 năm 2008
Tiết 41 Văn bản
Lục Vân Tiên gặp nạn ( Trích Lục Vân Tiên - Nguyễn Đình Chiểu )

2. Nhân vật Ngư ông
Nªu nhËn xÐt vÒ nhÞp ®iÖu, tõ ng÷ cña 4 c©u th¬ nµy?


"Vừa may trời đã sáng ngày,
Ông chài trông thấy vớt ngay lên bờ.
Hối con vầy lửa một giờ,
Ông hơ bụng dạ, mụ hơ mặt mày"

Nhịp điệu dồn dập, hối hả, nhiều động từ mạnh, ngôn ngữ mộc mạc, chân chất, giàu màu sắc Nam Bộ.
Hiển hiện trước mắt người đọc là cảnh vội vã, lo lắng, cấp cứu người bị nạn của vợ chồng con cái ông Ngư. Mỗi người một việc, ông giục giã vợ con nhanh chân nhanh tay làm cho Vân Tiên tỉnh lại.
Từ đoạn thơ, em hãy dùng trí tưởng tượng của mình để dựng lại không khí của gia đình ông Ngư khi cứu vớt Vân Tiên?
Hãy nêu cảm nhận của em về hành động cứu người đó của Ngư ông?
Hành động của Ngư ông khi cứu Vân Tiên
là hành động cứu người rất khẩn trương,
chu đáo, tận tình, nhân từ, coi trọng mạng sống của con người.
hậu, vô tư nhất.
. Hµnh ®éng khÈn tr­¬ng, kh«ng tÝnh to¸n,coi träng m¹ng sèng con ng­êi.
Hành động cứu người của Ngư ông làm em nhớ tới hành động cứu người của nhân vật nào trong truyện Lục Vân Tiên? Các hành động đó giống nhau ở điểm nào?
Thứ 6 ngày 31 tháng 10 năm 2008
Tiết 41 Văn bản Lục Vân Tiên gặp nạn ( Trích Lục Vân Tiên - Nguyễn Đình Chiểu )

I/ Tìm hiểu chung:
II/ Phân tích văn bản
Nhân vật Trịnh Hâm
Nhân vật Ngư ông
. Hành động khẩn trương, không tính toán, coi trọng mạng sống con người.
Ngư ông khi ấy hỏi han,
Vân Tiên thưa hết mọi đàng gần xa.
Ngư rằng: "Người ở cùng ta,
Hôm mai hẩm hút với già cho vui".
Tiên rằng: "Ông lấy chi nuôi,
Thân tôi như thể trái mùi trên cây.
Nay đà trôi nổi đến đây,
Không chi báo đáp mình này trơ trơ".
Ngư rằng: "Lòng lão chẳng mơ,
Dốc lòng nhơn nghĩa há chờ trả ơn?
Nước trong rửa ruột sạch trơn,
Một câu danh lợi chi sờn lòng đây."
Sau khi cứu được Vân Tiên, Ngư ông đã nói với chàng điều gì?
Trước lời giãi bày của Vân Tiên, Ngư ông đã nói như thế nào?

Hai câu thơ này giúp em hiểu thêm gì về Ngư ông?
. Hµo hiÖp, v« t­, kh«ng mµng danh lîi.
Em đã gặp ý thơ này ở trong câu thơ nào? Hãy đọc lên và nêu nhận xét.
Ngư rằng: "Lòng lão chẳng mơ,
Dốc lòng nhơn nghĩa há chờ trả ơn?
Vân Tiên nghe nói liền cười,
Làm ơn há dễ trông người trả ơn
Ngư rằng: "Người ở cùng ta,
Hôm mai hẩm hút với già cho vui".
Thứ 6 ngày 31 tháng 10 năm 2008
Tiết 41 Văn bản Lục Vân Tiên gặp nạn ( Trích Lục Vân Tiên - Nguyễn Đình Chiểu )

I/ Tìm hiểu chung

II/ Đọc hiểu văn bản
1. Nhân vật Trịnh Hâm
. Hành động khẩn trương ,không tính toán, coi trọng mạng sống con người.
. Hào hiệp, vô tư, không màng danh lợi.
2. Nhân vật Ngư ông
"Rày doi mai vịnh vui vầy,
Ngày kia hứng gió đêm nầy chơi trăng.
Một mình thong thả làm ăn,
Khoẻ quơ chài kộo, mệt quăng câu dầm.
Nghêu ngao nay chích mai đầm,
Một bầu trời đất vui thầm ai hay.
Kinh luân đã sẵn trong tay,
Thung dung dưới thế vui say trong trời.
Thuyền nan một chiếc ở đời,
Tắm mưa chải gió trong vời Hàn Giang".
Hãy sắp xếp các từ ngữ thích hợp trong đoạn thơvào hai trường từ vựng tương ứng: trường từ vựng thiên nhiên và trường từ vựng tâm trạng?
Trong trường từ vựng tâm trạng có một từ được lặp đi lặp lại nhiều lần.Đó là từ nào?Điều đó cho thấy tâm hồn sống của Ngư ông như thế nào?
Từ đây em cảm nhận được điều gì về cuộc sống của Ngư ông?
. Sống thanh sạch tự do hoà hợp với thiên nhiên.
"Rày doi mai vịnh vui vầy,
Ngày kia hứng gió đêm nầy chơi trăng.
Một mình thong thả làm ăn,
Khoẻ quơ chài kộo, mệt quăng câu dầm.
Nghêu ngao nay chích mai đầm,
Một bầu trời đất vui thầm ai hay.
Kinh luân đã sẵn trong tay,
Thung dung dưới thế vui say trong trời.
Thuyền nan một chiếc ở đời,
Tắm mưa chải gió trong vời Hàn Giang".
"Rày doi mai vịnh vui vầy,
Ngày kia hứng gió đêm nầy chơi trăng.
Một mình thong thả làm ăn,
Khoẻ quơ chài kộo,mệt quăng câu dầm.
Nghêu ngao nay chích mai đầm,
Một bầu trời đất vui thầm ai hay.
Kinh luân đã sẵn trong tay,
Thung dung dưới thế vui say trong trời.
Thuyền nan một chiếc ở đời,
Tắm mưa chải gió trong vời Hàn Giang".
"Rày doi mai vịnh vui vầy,
Ngày kia hứng gió đêm nầy chơi trăng.
Một mình thong thả làm ăn,
Khoẻ quơ chài kộo, mệt quăng câu dầm.
Nghêu ngao nay chích mai đầm,
Một bầu trời đất vui thầm ai hay.
Kinh luân đã sẵn trong tay,
Thung dung dưới thế vui say trong trời.
Thuyền nan một chiếc ở đời,
Tắm mưa chải gió trong vời Hàn Giang".
Thứ 6 ngày 31 tháng 10 năm 2008
Tiết 41 Văn bản Lục Vân Tiên gặp nạn ( Trích Lục Vân Tiên - Nguyễn Đình Chiểu )

I/ Tìm hiểu chung

II/ Phân tích văn bản.
1. Nhân vật Trịnh Hâm

. Hành động khẩn trương, không tính toán, coi trọng mạng sống con người.
2. Nhân vật Ngư ông
. Sống thanh sạch tự do hoà hợp với thiên nhiên.
. Hµo hiÖp, v« t­, kh«ng mµng danh lîi.
Ngoài vẻ thung dung thanh thản ấy câu thơ nào biểu hiện Ngư ông là một người có tài?
ẩn sau hình ảnh người lao động bình thường đó là nhân vật như thế nào?
"Rày doi mai vịnh vui vầy,
Ngày kia hứng gió đêm nầy chơi trăng.
Một mình thong thả làm ăn,
Khoẻ quơ chài lưới, mệt quăng câu dầm.
Nghêu ngao nay chích mai đầm,
Một bầu trời đất vui thầm ai hay.
Kinh luân đã sẵn trong tay,
Thung dung dưới thế vui say trong trời.
Thuyền nan một chiếc ở đời,
Tắm mưa trải gió trong vời Hàn Giang".
Kinh luân đã sẵn trong tay,
Thung dung dưới thế vui say trong trời.
Qua đoạn thơ tác giả Đồ Chiểu đã thể hiện tình cảm thái độ của mình đối với nhân dân lao động như thế nào?
. Sống thanh sạch, tự do, hoà hợp với thiên nhiên.
Thứ 6 ngày 31 tháng 10 năm 2008

Văn bản Lục Vân Tiên gặp nạn ( Trích Lục Vân Tiên - Nguyễn Đình Chiểu )



Nhân vật Trịnh Hâm
.H�nh d?ng s?p d?t ,cú tớnh toỏn.
.Ganh ghột , d? k?.
. Nhân từ, tận tình, coi trọng mạng sống con người.
2. Nhân vật Ngư ông
.Hµo hiÖp, v« t­, kh«ng mµng danh lîi.
. Sống thanh sạch tự do hoà hợp với thiên nhiên.
Em nhận thấy Trịnh Hâm và Ngư ông đại diện cho điều gì?
Đại diện cho cái ác.
Tiết 41 Văn bản Lục Vân Tiên gặp nạn
. Hành động khẩn trương, không tính toán,coi trọng mạng sống con người.
. Hµo hiÖp, v« t­, kh«ng mµng danh lîi.
. Sống thanh sạch tự do hoà hợp với thiên nhiên.
.Bất nhân, bất nghĩa, thâm độc, xảo quyệt.
Đại diện cho cái thiện.
Thứ 6 ngày 31 tháng 10 năm 2008
* Ghi nhớ:
Tiết 41 Văn bản Lục Vân Tiên gặp nạn ( Trích Lục Vân Tiên - Nguyễn Đình Chiểu )

I/ Tìm hiểu chung

II/ Phân tích văn bản.
Nhân vật Trịnh Hâm
III/ Tổng kết
Ghi nh?:
Do?n trớch L?c Võn Tiờn g?p n?n núi lờn s? d?i l?p gi?a cỏi thi?n v� ỏc, gi?a nhõn cỏch cao c? v� nh?ng toan tớnh th?p hốn, d?ng th?i th? hi?n thỏi d? quớ tr?ng v� n?m tin c?a tỏc gi? d?i v?i nhõn dõn lao d?ng . Dõy l� do?n tho gi�u c?m xỳc ,khoỏng d?t ,ngụn ng? bỡnh d? ,dõn dó.
2. Nhân vật Ngư ông
Thứ 6 ngày 31 tháng 10 năm 2008
Tiết 41 Văn bản Lục Vân Tiên gặp nạn ( Trích Lục Vân Tiên - Nguyễn Đình Chiểu )



I/ Tìm hiểu chung

Nhân vật Trịnh Hâm
III/ Tổng kết
2. Nhân vật Ngư ông
II/ Phân tích văn bản
* Ghi nhớ:
Chọn những câu mà em cho là hay nhất trong đoạn thơ rồi trình bày lớ do vỡ sao em cho l� hay?
IV/ Củng cố - luyện tập
Trong truyện Lục Vân Tiên còn có những nhân vật nào có thể xếp vào cùng một loại với ông Ngư ở đoạn thơ này? Họ có những đặc điểm chung gì? Tác giả muốn gửi gắm ý tưởng nào thông qua các nhân vật đó?
V/ Dặn dò:
-Khái quát những nét đặc sắc về nghệ thuật và nội dung tư tưởng của đoạn trích?
- Học thuộc lòng đoạn trích .
- Chuẩn bị tiết 42: Chuong trỡnh d?a phuong ( ph?n van)
- Suu t?m m?t s? tỏc ph?m vi?t v? d?a phuong
Thứ 6 ngày 31 tháng 10 năm 2008
Xin chân thành cảm ơn các thầy cô giáo.
Thứ 6 ngày 31 tháng 10 năm 2008