Bài 9. Lục Vân Tiên gặp nạn

NHIệT LIệT CHàO MừNG
CáC THầY CÔ GIáO Về Dự TIếT HọC!
Người dạy: Nguyễn Thị Ngân
Ngữ văn 9
Hải phòng, tháng 10 năm 2009
KIểM TRA BàI Cũ
A- Là một nhà thơ
B- Là một nhà giáo
C- Là một thầy thuốc
1. Nhận định nào nói đúng nhất về tác giả Nguyễn Đình chiểu ?
D- Cả A, B và C
2. Tác phẩm Lục Vân Tiên được ra đời từ bao giờ ?
A .Truyện ra đời vào những năm 50 của thế kỉ 19
B .Truyện ra đời vào những năm 50 cuả thế kỉ 20
C . Truyện ra đời vào những năm cuối của thế kỉ 19
D .Truyện ra đời vào những năm cuối của thế kỉ 20
KIểM TRA BàI Cũ
A- Anh Khoai trong truyện cây tre trăm đốt
B- Người em trong truyện Cây khế
C- Nhà vua trong truyện Tấm Cám
3. Tác phẩm Lục Vân Tiên trong đoạn trích Lục Vân Tiên cứu Kiều Nguyệt Nga khiến em liên tưởng đến nhân vật trong truyện cổ tích nào ?
D- Thạch Sanh trong truyện Thạch Sanh
Kiểm tra bài cũ
Câu 4 : Hai câu thơ " Vân Tiên tả đột hữu xông - Khác nào Triệu Tử phá vòng Đương Dang" sử dụng phép tu từ gì ?
A- Nhân hoá
B- So sánh
C. ẩn dụ
Câu 5 : ý nào nói đúng nhất bản chất con người của Lục Vân Tiên trong lời nói và thái độ của chàng với Kiều Nguyệt Nga ?
D- Nói quá
B- So sánh .
B- Trọng nghĩa khinh tài
C- Từ tâm , nhân hậu
D- Cả 4 đáp án trên.
A- Chính trực , hào hiệp
HảI PHòNG, ngày 20 THáNG 10 NĂM 2008
tUầN 9, BàI 9 , TIếT 41:
( Trích truyện Lục Vân Tiên - Nguyễn Đình Chiẻu )
Lục Vân Tiên gặp nạn
I. Đọc và chú thích
Câu hỏi : Theo em, đoạn trích cần đọc với giọng như thế nào?
A- Giọng kể tiết tấu vừa phải .
B- Giọng Lục Vân Tiên : Biết ơn
C- Giọng Ngư ông : Xót thương và chậm rãI an nhàn
D- Tất cả các ý trên
tUầN 9, BàI 9 , TIếT 41:
Lục Vân Tiên gặp nạn
( Trích truyện Lục Vân Tiên - Nguyễn Đình Chiẻu )
I. Đọc và chú thích
Câu hỏi : Mối quan hệ giữa Vân Tiên và Trịnh Hâm là
A- Quan hệ Gia đình
B- Quan hệ thầy trò
C- Quan hệ chủ - tớ
D- Quan hệ bạn bè
tUầN 9, BàI 9 , TIếT 41:
Lục Vân Tiên gặp nạn
( Trích truyện Lục Vân Tiên - Nguyễn Đình Chiẻu )
I. Đọc và chú thích
HảI PHòNG, ngày 20 THáNG 10 NĂM 2008
tUầN 9, BàI 9 , TIếT 41:
( Trích truyện Lục Vân Tiên - Nguyễn Đình Chiẻu )
Lục Vân Tiên gặp nạn
I. Đọc và chú thích
II. Đọc và hiểu văn bản
1. Nhân vật Trịnh Hâm
Đêm khuya lặng lẽ như tờ
Nghinh ngang sao mọc mịt mờ sương bay
Trịnh Hâm khi ấy ra tay
Vân Tiên bị gã xô ngay xuống vời
Trịnh Hâm giả tiếng kêu trời
Cho người thức dậy lấy lời phui pha
-> Chỉ vì tính đố kị , ghen ghét với tài năng của bạn , lo cho con đường tiến thân của mình mà Trịnh Hâm đã hãm hại Vân Tiên
Trịnh Hâm là kẻ :
Bất nhân :

Bất nghĩa :

Độc ác :
Hãm hại một con người không có khả năng tự vệ ,
Vân Tiên là bạn hắn , từng có lời nhờ cậy mà hắn vẫn ra tay
Hành động có âm mưu , có tính toán , sắp đặt một cách kĩ lưỡng
-> Đại diện cho cái ác
Luyện tập:
Bài 1: Nhận định nào nói đúng nhất Trịnh Hâm ?
A- Trịnh Hâm là kẻ nham hiểm , độc ác
B- Trịnh Hâm là kẻ bất nhân bất nghĩa
C- Trịnh Hâm đại diện cho những kẻ ác trong xã hội
D- Tất cả các đáp án trên.
Bài 2: Trịnh Hâm chọn thời điểm ra tay với Vân Tiên
A- Đêm khuya .
B - Mịt mờ sương bay
C- Đêm khuya , mịt mờ sương bay
Bài 3: Biện pháp nghệ thuật nào được sử dụng để làm nổi bật bản chát của Trịnh Hâm ?
A- Xây dựng nhân vật thông qua hành động
B- Sắp xếp tình tiết truyện hợp lí , diễn biến hành động nhanh gọn
C- Từ ngữ giản dị , lời thơ mộc mạc
D- Tất cả đáp án trên .
C. Đêm khuya , mịt mờ sương bay
HảI PHòNG, ngày 20 THáNG 10 NĂM 2008
tUầN 9, BàI 9 , TIếT 41:
( Trích truyện Lục Vân Tiên - Nguyễn Đình Chiẻu )
Lục Vân Tiên gặp nạn
I. Đọc và chú thích
II. Đọc và hiểu văn bản
1. Nhân vật Trịnh Hâm
Vừa may trời đã sáng ngày,
Ông chài xem thấy vớt ngay lên bờ .
Hối con vầy lửa một giờ ,
Ông hơ bụng dạ , mụ hơ mặt mày .
=> Hối hả gấp gáp khẩn trương , tận tình cứu người
2. Nhân vật Ngư ông
B- Coi trọng tính mạng con người
A- Lòng nhân ái
D- Cả A và B , C đều đúng.
Câu hỏi : Thông qua hành động cứu người của gia đình Ngư ông nói lên đức tính gì của người lao động ?
C- Sẵn sàng cứu giúp người khi hoạn nạn
HảI PHòNG, ngày 20 THáNG 10 NĂM 2008
tUầN 9, BàI 9 , TIếT 41:
( Trích truyện Lục Vân Tiên - Nguyễn Đình Chiẻu )
Lục Vân Tiên gặp nạn
I. Đọc và chú thích
II. Đọc và hiểu văn bản
1. Nhân vật Trịnh Hâm
Vừa may trời đã sáng ngày,
Ông chài xem thấy vớt ngay lên bờ .
Hối con vầy lửa một giờ ,
Ông hơ bụng dạ , mụ hơ mặt mày .
=> Hối hả gấp gáp khẩn trương , tận tình cứu người
Ngư rằng : " Lòng lão chẳng mơ
Dốc lòng nhân nghĩa há chờ trả ơn ?
2. Nhân vật Ngư ông
=> Có tấm lòng nhân nghĩa , bao dung nhân ái hào hiệp , Việc làm không hề tính toán thiệt hơn
-> Đại diện cho cái thiện
Cuộc sống của Ngư ông
Rày doi mai vịnh vui vầy ,
Ngày kia hứng gió đêm nầy chơi trăng
Một mình thong thả làm ăn ,
Khoẻ quơ chài kéo ; mệt quăng câu dầm
Nghêu ngao nay chích mai đầm ,
Một bầu trời đất vui thầm ai hay .
A- Thiên nhiên
B- Hoạt động lao động
C- Cả A và B đều đúng
1. Đoạn trích có sử dụng trường từ vựng về :
D- Cả A và B đều sai
2 Trường từ vựng diễn tả :
A- Thiên nhiên khoáng đạt C- Một cuộc đời nghèo khổ

B- Một cuộc đời lao động tự do D- Cả A và B đều đúng


Cuộc sống của Ngư ông
Rày doi mai vịnh vui vầy ,
Ngày kia hứng gió đêm nầy chơi trăng
Một mình thong thả làm ăn ,
Khoẻ quơ chài kéo ; mệt quăng câu dầm
Nghêu ngao nay chích mai đầm ,
Một bầu trời đất vui thầm ai hay .
A- Làm nổi bật cuộc sống thanh thản , đạm bạc , tự do phóng khóng ngoài vòng danh lợi
B- Làm nổi bật cuộc sống vùng sông nước .
C- Làm nổi bật thiên nhiên đẹp
1. Đoạn trích làm nổi bật :
D- Làm nổi bật cuộc sống nghèo khó của người dân chài
Câu hỏi thảo luận (5 phút)
1. Thông qua những hình ảnh, chi tiết giới thiệu về Trịnh Hâm và Ngư ông - không gian, thời gian và tình cảnh của hai nhân vật này em thấy các hình ảnh, chi tiết ấy được đặt trong mối tương quan với nhau như thế nào?
2. Biệp pháp nghệ thuật nào được tác giả sử dụng trong đoạn trích ? Phân tích tác dụng của biện pháp đó trong việc thể hiện ý đồ của tác giả?
=> Tác dụng: Sử dụng biện pháp nghệ thuật đối lập, tương phản nhằm làm nổi bật giữa cái thiện và cái ác , giữa nhân cách cao cả và những toan tính thấp hèn
Ngư ông
Trịnh Hâm
Hành động cứu người không hề tính toán thiệt hơn
Hành động hại người được tính toán sắp đặt kĩ lưỡng
Cuộc sống tự do phóng khoáng thanh thản
Bon chen , toan tính thấp hèn
Nhân áI bao dung , lương thiện
Đại diện cho cáI thiện

Bất nhân ,bất nghĩa , độc ác
Đại diện cho cáI ác
Những hình ảnh chi tiết tương phản, đối lập
A. Yêu mến , trân trọng .
B. Bộc lộ một cái nhìn tiến bộ về những con người lao động bình thường.
C. Gửi gắm khát vọng và niềm tin về cái thiện .
D. Cả 4 ý trên
1/ Thông qua nhân vật Ngư ông em hiểu gì về tháI độ của Nguyễn Đình Chiểu với người dân lao động ?
2/ Các tình tiết của đoạn trích này giống với mô típ nào trong truyện cổ dân gian mà em biết ?
B. Người nghèo khổ nhưng chăm chỉ nên được đền bù xứng đáng
A. Người tốt bị hãm hại nhưng lại được cứu giúp , hỗ trợ .
C. Người xinh đẹp nhưng đội lốt xấu xí
Câu hỏi
D. Dũng sĩ cứu người gặp nạn và được trả ơn
A. Đối lập giữa thiện và ác
B. Đối lập giữa nhân cách cao cả và những toan tính thấp hèn
C. Thể hiện thái độ quý trọng và niềm tin của tác giả đối với nhân dân lao động
D. Cả A, B và C
Luyện tập
Câu 1: Nội dung của đoạn trích nói lên điều gì ?
Câu 2: Nhận định nào nói đúng nhất về ngôn ngữ của đoạn trích ?
A. Giàu cảm xúc , khoáng đạt
B. Dân dã , bình dị .
C. Cả A và B đều đúng
D. Cả A và B đều sai
C
Ghi nhớ: SGK/121
Đoạn trích "Lục Vân Tiên gặp nạn" nói lên sự đối lập giữa thiện và ác , giữa nhân cách cao cả và những toan tính thấp hèn , đồng thời thể hiện tháI độ quý trọng và niềm tin của tác giả đối với nhân dân lao động . Đây cũng là đoạn thơ giàu ảm xúc , khoáng đạt , ngôn ngữ bình dị dân dã
Bài 1: Truyện Lục Vân Tiên còn có những nhân vật nào có thể xếp cùng một loại với Ngư ông ở đoạn trích này ?
A. Ông Tiều
B. Bà lão dệt vải
C. Tiểu đồng
Bài 2: Hãy tóm tắt ngắn gọn và nêu cảm nhận của em sau khi học đoạn trích " Lục Vân Tiên" gặp nạn .
Họ có những đặc điểm chung gì ? Tác giả muốn gửi gắm ý tưởng nào thông qua những nhân vật đó ?
D. Cả ba nhân vật trên
Luyện tập
Hướng dẫn về nhà
1. Học kỹ bài, học thuộc lòng ghi nhớ
2. Làm lại các câu hỏi trong SGK.
3. Phát biểu cảm nghĩ của em về hành động nhân từ của Ngư ông
* Gợi ý:
- Khi thấy Vân Tiên nằm bên bờ sông , không biết đó là người tốt hay xáu nhưng Ngư ông vẫn làm gì ?
- Khi thấy hoàn cảnh của Vân Tên thì Ngư ông đã ngỏ ý thế nào ?
4. Chuẩn bị bài : " Chương trình địa phương"

Thank you
for your attention!
cám ơn sự tham dự của các quý thầy cô !