Bài 9. Lục Vân Tiên gặp nạn

Cảm nhận của em về những con người trẻ tuổi như Lục Vân Tiên, Kiều Nguyệt Nga?
Kiểm tra bài cũ.
1
2
3
Câu hỏi 10 điểm:
Câu hỏi 9 điểm :
Câu hỏi 8 điểm :
Trình bày ngắn gọn những hiểu biết của em về tác giả Nguyễn Đình Chiểu?
Hãy giới thiệu sơ lược về xuất xứ của tác phẩm " Lục Vân Tiên"?
" Chở bao nhiêu đạo thuyền không khẳm
Đâm mấy thằng gian bút chẳng tà".
Nguyễn Đình Chiểu-"Than đạo"
TuÇn 9 – Bµi 9.
Văn bản
Lục Vân Tiên gặp nạn ( Trích " Lục Vân Tiên" - Nguyễn Đình Chiểu )
Tiết 41
Đọc hiểu văn bản
I/Đọc , chú thích.
1. Đọc.
H? Khi đọc cần lưu ý điều gì?
2.Chú thích
Hãy chỉ ra các từ ngữ địa phương có trong văn bản và cho biết tác dụng của chúng?
Tuần 9 - Bài 9.
Văn bản
Lục Vân Tiên gặp nạn ( Trích " Lục Vân Tiên" - Nguyễn Đình Chiểu )

Tiết 41
Đọc hiểu văn bản

I/Đọc, chú thích.
1. Đọc.
2.Chú thích.
II/ Đọc hiểu văn bản.
Hãy giới thiệu vị trí của đoạn trích?
Đoạn trích có thể chia làm mấy phần? Nội dung của từng phần là gì?
Trong đoạn trích có những nhân vật nào đáng chú ý?
Trịnh Hâm
Ngư ông
Trong đoạn trích nổi lên 2 nhân vật ở hai chiến tuyến khác nhau: Trịnh Hâm và Ngư ông.Chúng ta sẽ cùng tìm hiểu về hai nhân vật này.
Quan hệ giữa Vân Tiên và Trịnh Hâm như thế nào ?
Trịnh Hâm
Tuần 9 - Bài 9.
Văn bản
Lục Vân Tiên gặp nạn ( Trích " Lục Vân Tiên" - Nguyễn Đình Chiểu )

Tiết 41
Đọc hiểu văn bản

I/Đọc , chú thích.
1. Đọc.
2.Chú thích
II/ Đọc hiểu văn bản.

"Đêm khuya lặng lẽ như tờ,
Nghinh ngang sao mọc mịt mờ sương bay.
Trịnh Hâm khi ấy ra tay,
Vân Tiên bị ngã xô ngay xuống vời.
Trịnh Hâm giả tiếng kêu trời,
Cho người thức dậy lấy lời phui pha.
Trong thuyền ai nấy kêu la,
Đều thương họ Lục xót xa tấm lòng."
Tuần 9 - Bài 9.
Văn bản Lục Vân Tiên gặp nạn ( Trích " Lục Vân Tiên" - Nguyễn Đình Chiểu )

Tiết 41 Đọc hiểu văn bản

Nhân vật Trịnh Hâm
Xác định các chi tiết nói lên hành động hãm hại Vân Tiên của Trịnh Hâm?( Về thời gian, không gian, hành động, ngôn ngữ)
.Thời gian:Giữa đêm khuya, mọi người đã ngủ yên.
.Không gian: Giữa dòng sông mênh mông, mịt mờ sương bay.
.Hành động: Ra tay.
.Ngôn ngữ: Giả tiếng kêu trời.
Trong những chi tiết đó, chi tiết nào đáng chú ý nhất?
Qua những chi tiết này em thấy đây là hành động vô tình hay có sự sắp đặt? Điều đó thể hiện ý nghĩa gì?
- Là hành động được sắp đặt kĩ lưỡng cho nên nó cho thấy sự thâm độc, xảo quyệt của Trịnh Hâm.
Trong hoàn cảnh Vân Tiên đáng thương như vậy mà tại sao Trịnh Hâm vẫn quyết tâm hãm hại đến cùng?
Vì ganh ghét, đố kị với tài năng của Vân Tiên và hơn nữa lòng ganh ghét, đố kị ấy đã thấm sâu vào bản chất, vào máu thịt của hắn.
Hãy nhận xét cách sắp xếp tình tiết, diễn biến hành động và lời thơ của tác giả theo các phương án sau?
A.Sắp xếp tình tiết hợp lý.
B.Sắp xếp tình tiết hợp lí,diễn biến hành động nhanh gọn.
C.Lời thơ mộc mạc giản dị.
D.Cả A,B,C.
Đến đây, hãy nêu đánh giá của em về tính cách của con người Trịnh Hâm?
Bất nhân, bất nghĩa, thâm độc, xảo quyệt.
D.Cả A,B,C.
Thời gian:Giữa đêm khuya
.Ng«n ng÷: Gi¶ tiÕng kªu trêi.
Cảm xúc của em về nhân vật này ntn?
Em liên tưởng tới nhân vật nổi tiếng thâm độc nào trong truyện cổ dân gian Việt Nam?
Sau khi đã đẩy Vân Tiên xuống dòng sông,Trịnh Hâm đã giả tiếng kêu trời.Vậy tiếng kêu đó nhằm mục đích gì?
Tuần 9 - Bài 9.
Văn bản Lục Vân Tiên gặp nạn ( Trích " Lục Vân Tiên" - Nguyễn Đình Chiểu )

Tiết 41 Đọc hiểu văn bản

Nhân vật Trịnh Hâm
Dựa vào chú thích 5/Sgk và cho biết em có nhận xét gì về chi tiết giao long cứu người? ý nghĩa của chi tiết này như thế nào?
Bất nhân, bất nghĩa, thâm độc, xảo quyệt.
Hãy so sánh hành động cứu người của giao long với hành động hại người của Trịnh Hâm?
Tuần 9 - Bài 9.
Văn bản
Lục Vân Tiên gặp nạn ( Trích " Lục Vân Tiên" - Nguyễn Đình Chiểu )

Tiết 41
Đọc hiểu văn bản

Ngư ông
Nhân vật Ngư ông
Nªu nhËn xÐt vÒ nhÞp ®iÖu, tõ ng÷ cña 4 c©u th¬ nµy?


"Vừa may trời đã sáng ngày,
Ông chài trông thấy vớt ngay lên bờ.
Hối con vầy lửa một giờ,
Ông hơ bụng dạ, mụ hơ mặt mày"

Nhịp điệu dồn dập, hối hả, nhiều động từ mạnh, ngôn ngữ mộc mạc, chân chất, giàu màu sắc Nam Bộ.
Qua đây em hình dung thế nào về cảnh ông Ngư cùng gia đình khi cứu vớt Vân Tiên?
Hiển hiện trước mắt người đọc là cảnh vội vã, lo lắng, cấp cứu người bị nạn của vợ chồng con cái ông Ngư. Mỗi người một việc, ông giục giã vợ con nhanh chân nhanh tay làm cho Vân Tiên tỉnh lại.
Từ đoạn thơ, em hãy dùng trí tưởng tượng của mình để dựng lại không khí của gia đình ông Ngư khi cứu vớt Vân Tiên?
Hãy nêu cảm nhận của em về hành động cứu người đó của Ngư ông?
Hành động của Ngư ông khi cứu Vân Tiên
là hành động cứu người rất khẩn trương,
chu đáo, tận tình, nhân từ, coi trọng mạng sống của con người.
Đó là tình người tự nhiên, hồn hậu, vô tư nhất.
. Nh©n tõ, tËn t×nh, coi träng m¹ng sèng con ng­êi.
Hành động cứu người của Ngư ông làm em nhớ tới hành động cứu người của nhân vật nào trong truyện Lục Vân Tiên? Các hành động đó giống nhau ở điểm nào?
Tuần 9 - Bài 9.
Văn bản Lục Vân Tiên gặp nạn ( Trích " Lục Vân Tiên" - Nguyễn Đình Chiểu )

Tiết 41 Đọc hiểu văn bản

I/Đọc , chú thích.
1. Đọc.
2.Chú thích
II/ Đọc hiểu văn bản.
Nhân vật Ngư ông
. Nhân từ, tận tình, coi trọng mạng sống con người.
Ngư ông khi ấy hỏi han,
Vân Tiên thưa hết mọi đàng gần xa.
Ngư rằng: "Người ở cùng ta,
Hôm mai hẩm hút với già cho vui".
Tiên rằng: "Ông lấy chi nuôi,
Thân tôi như thể trái mùi trên cây.
Nay đà trôi nổi đến đây,
Không chi báo đáp mình này trơ trơ".
Ngư rằng: "Lòng lão chẳng mơ,
Dốc lòng nhơn nghĩa há chờ trả ơn?
Nước trong rửa ruột sạch trơn,
Một câu danh lợi chi sờn lòng đây."
Sau khi cứu được Vân Tiên, Ngư ông đã nói với chàng điều gì?
Trước lời giãi bày của Vân Tiên, Ngư ông đã nói như thế nào?

Hai câu thơ này giúp em hiểu thêm gì về Ngư ông?
. Hµo hiÖp, v« t­, kh«ng mµng danh lîi.
Em đã gặp ý thơ này ở trong câu thơ nào? Hãy đọc lên và nêu nhận xét.
Ngư rằng: "Lòng lão chẳng mơ,
Dốc lòng nhơn nghĩa há chờ trả ơn?
Vân Tiên nghe nói liền cười,
Làm ơn há dễ trông người trả ơn
Ngư rằng: "Người ở cùng ta,
Hôm mai hẩm hút với già cho vui".
Tuần 9 - Bài 9.
Văn bản Lục Vân Tiên gặp nạn ( Trích " Lục Vân Tiên" - Nguyễn Đình Chiểu )

Tiết 41 Đọc hiểu văn bản

I/Đọc , chú thích.
1. Đọc.
2.Chú thích
II/ Đọc hiểu văn bản.
. Nhân từ, tận tình, coi trọng mạng sống con người.
.Hào hiệp, vô tư, không màng danh lợi.
Nhân vật Ngư ông
"Rày doi mai vịnh vui vầy,
Ngày kia hứng gió đêm nầy chơi trăng.
Một mình thong thả làm ăn,
Khoẻ quơ chài lưới, mệt quăng câu dầm.
Nghêu ngao nay trích mai đầm,
Một bầu trời đất vui thầm ai hay.
Kinh luân đã sẵn trong tay,
Thung dung dưới thế vui say trong trời.
Thuyền nan một chiếc ở đời,
Tắm mưa trải gió trong vời Hàn Giang".
Hãy đọc và nhận xét giọng điệu, cảm xúc của tác giả trong đoạn thơ?
Hãy sắp xếp các từ ngữ thích hợp trong đoạn thơvào hai trường từ vựng tương ứng: trường từ vựng thiên nhiên và trường từ vựng tâm trạng?
Trong trường từ vựng tâm trạng có một từ được lặp đi lặp lại nhiều lần.Đó là từ nào?Điều đó cho thấy tâm hồn sống của Ngư ông như thế nào?
Từ đây em cảm nhận được điều gì về cuộc sống của Ngư ông?
. Sống thanh sạch tự do hoà hợp với thiên nhiên.
"Rày doi mai vịnh vui vầy,
Ngày kia hứng gió đêm nầy chơi trăng.
Một mình thong thả làm ăn,
Khoẻ quơ chài lưới, mệt quăng câu dầm.
Nghêu ngao nay trích mai đầm,
Một bầu trời đất vui thầm ai hay.
Kinh luân đã sẵn trong tay,
Thung dung dưới thế vui say trong trời.
Thuyền nan một chiếc ở đời,
Tắm mưa trải gió trong vời Hàn Giang".
"Rày doi mai vịnh vui vầy,
Ngày kia hứng gió đêm nầy chơi trăng.
Một mình thong thả làm ăn,
Khoẻ quơ chài lưới, mệt quăng câu dầm.
Nghêu ngao nay trích mai đầm,
Một bầu trời đất vui thầm ai hay.
Kinh luân đã sẵn trong tay,
Thung dung dưới thế vui say trong trời.
Thuyền nan một chiếc ở đời,
Tắm mưa trải gió trong vời Hàn Giang".
"Rày doi mai vịnh vui vầy,
Ngày kia hứng gió đêm nầy chơi trăng.
Một mình thong thả làm ăn,
Khoẻ quơ chài lưới, mệt quăng câu dầm.
Nghêu ngao nay trích mai đầm,
Một bầu trời đất vui thầm ai hay.
Kinh luân đã sẵn trong tay,
Thung dung dưới thế vui say trong trời.
Thuyền nan một chiếc ở đời,
Tắm mưa trải gió trong vời Hàn Giang".
Tuần 9 - Bài 9.
Văn bản Lục Vân Tiên gặp nạn ( Trích " Lục Vân Tiên" - Nguyễn Đình Chiểu )

Tiết 41 Đọc hiểu văn bản

I/Đọc , chú thích.
1. Đọc.
2.Chú thích
II/ Đọc hiểu văn bản.
. Nhân từ, tận tình, coi trọng mạng sống con người.
Nhân vật Ngư ông
. Sống thanh sạch tự do hoà hợp với thiên nhiên.
.Hµo hiÖp, v« t­, kh«ng mµng danh lîi.
Ngoài vẻ thung dung thanh thản ấy câu thơ nào biểu hiện Ngư ông là một người có tài?
ẩn sau hình ảnh người lao động bình thường đó là nhân vật như thế nào?
"Rày doi mai vịnh vui vầy,
Ngày kia hứng gió đêm nầy chơi trăng.
Một mình thong thả làm ăn,
Khoẻ quơ chài lưới, mệt quăng câu dầm.
Nghêu ngao nay trích mai đầm,
Một bầu trời đất vui thầm ai hay.
Kinh luân đã sẵn trong tay,
Thung dung dưới thế vui say trong trời.
Thuyền nan một chiếc ở đời,
Tắm mưa trải gió trong vời Hàn Giang".
Kinh luân đã sẵn trong tay,
Thung dung dưới thế vui say trong trời.
Qua đoạn thơ tác giả Đồ Chiểu đã thể hiện tình cảm thái độ của mình đối với nhân dân lao động như thế nào?
. Sống thanh sạch, tự do, hoà hợp với thiên nhiên.
Tuần 9 - Bài 9.
Văn bản Lục Vân Tiên gặp nạn ( Trích " Lục Vân Tiên" - Nguyễn Đình Chiểu )

Tiết 41 Đọc hiểu văn bản

Nhân vật Trịnh Hâm
. Nhân từ, tận tình, coi trọng mạng sống con người.
Nhân vật Ngư ông
.Hµo hiÖp, v« t­, kh«ng mµng danh lîi.
. Sống thanh sạch tự do hoà hợp với thiên nhiên.
Bất nhân, bất nghĩa, thâm độc, xảo quyệt.
Em nhận thấy Trịnh Hâm và Ngư ông đại diện cho điều gì?
Tác giả đã sử dụng nghệ thuật gì để xây dựng hai nhân vật này ?
Đến đây hãy khái quát lại chủ đề của đoạn trích?
Đại diện cho cái ác.
Đại diện cho cái thiện.
Tuần 9 - Bài 9.
Văn bản Lục Vân Tiên gặp nạn ( Trích " Lục Vân Tiên" - Nguyễn Đình Chiểu )

Tiết 41 Đọc hiểu văn bản

Nhân vật Trịnh Hâm
. Nhân từ, tận tình, coi trọng mạng sống con người.
Nhân vật Ngư ông
.Hµo hiÖp, v« t­, kh«ng mµng danh lîi.
. Sống thanh sạch tự do hoà hợp với thiên nhiên.
Bất nhân, bất nghĩa, thâm độc, xảo quyệt.
Đại diện cho cái thiện.
Đoạn trích Lục Vân Tiên nói lên sự đối lập giữa thiện và ác, giữa nhâncách cao cả và những toan tính thấp hèn, đồng thời thể hiện thái độ quý trọng và niềm tin của tác giả đối với nhân dân lao động. Đây cũng là đoạn thơ giàu cảm xúc, khoáng đạt, ngôn ngữ bình dị, dân dã.
* Ghi nhớ:
Tuần 9 - Bài 9.
Văn bản Lục Vân Tiên gặp nạn ( Trích " Lục Vân Tiên" - Nguyễn Đình Chiểu )

Tiết 41 Đọc hiểu văn bản

I/Đọc , chú thích.
1. Đọc.
II/ Đọc hiểu văn bản.
2.Chú thích
Nhân vật Trịnh Hâm
Nhân vật Ngư ông
* Ghi nhớ:
- Truyện kể rằng: Trịnh Hâm hãm hại Vân Tiên trên dòng sông này và đến kết thúc tác phẩm họ Trịnh gian ác cũng phải trả giá đắt trên chính dòng sông đó.Vậy từ kết thúc ấy em có nhận xét gì về cốt truyện Lục Vân Tiên ?
Tuần 9 - Bài 9.
Văn bản Lục Vân Tiên gặp nạn ( Trích " Lục Vân Tiên" - Nguyễn Đình Chiểu )

Tiết 41 Đọc hiểu văn bản

I/Đọc , chú thích.
1. Đọc.
2.Chú thích
* Nhân vật Trịnh Hâm
* Nhân vật Ngư ông
II/ Đọc hiểu văn bản.
* Ghi nhớ:
Qua đoạn trích em tin tưởng vào điều gì?
Tư tưởng mà Nguyễn Đình Chiểu muốn gửi gắm qua sự việc Lục Vân Tiên gặp nạn nói riêng và qua toàn bộ tác phẩm nói chung là gì ?
Hình ảnh những người lương thiện bị vùi dập hãm hại nhưng cuối cùng được đền trả xứng đáng trong đoạn trích gợi em nhớ tới những nhân vật nào ?
Tư tưởng ở hiền gặp lành đó của tác giả bắt nguồn từ đâu?
III/ Hướng dẫn luyện tập.
Em hãy lựa chọn cách miêu tả nhân vật trong văn bản này từ sự liệt kê dưới đây?
A-Miêu tả nhân vật qua hành động.
B-Miêu tả nhân vật qua tâm lý.
C-Miêu tả nhân vật qua lời nói.
D-Miêu tả nhân vật qua sự kết hợp giữa lời nói, hành động và tâm lý nhân vật.
D-Miêu tả nhân vật qua sự kết hợp giữa lời nói, hành động và tâm lý nhân vật.
Kể lại một cách ngắn gọn nhất nội dung của đoạn trích?
* Hướng dẫn tự học:
-Khái quát những nét đặc sắc về nghệ thuật và nội dung tư tưởng của đoạn trích?
- Học thuộc lòng đoạn trích .
- Chuẩn bị tiết 42.
Xin chân thành cảm ơn các thầy cô giáo.